8 grudnia 1900 r. urodził się dr Hieronim Krasoń – żołnierz i lekarz rozwadowskiej AK

dr Hieronim Krasoń

ur. 8 grudnia 1900 r. – zm. 6 stycznia 1988 r.
żołnierz, lekarz Armii Krajowej Rozwadów

---

Dr Hieronim Krasoń urodził się 8 Grudnia 1900 r. w Charzewicach, dzisiejszej dzielnicy Stalowej Woli. Szkołę powszechną ukończył w Rozwadowie, a następnie gimnazjum w Nisku. Jako student I-go roku studiów lekarskich, w 1918 r. wstąpił w szeregi obrońców Lwowa. Podczas walk z Ukraińcami został lekko rany. W szpitalu polowym spotkał znajomą księżną Karolinę Lubomirską, siostrę charzewickiego ordynata Jerzego Ignacego Lubomirskiego, która zatrzymała go do końca działań wojennych w swoim majątku w Bakończycach koło Przemyśla. Mimo, że wszyscy studenci biorący udział w tych walkach zostali skreśleni z list studentów, dzięki pomocy księżnej Lubomirskiej, Hieronimowi Krasoniowi udało się wrócić na uczelnię.

W 1927 r. ukończył studia o specjalizacji chirurg i ginekolog – położnik. W szpitalu im. św. Łazarza w Krakowie otrzymał asystenturę i tam pracował również nad pracą naukową do 1931 r. Po powrocie do Rozwadowa, w 1932 r. podjął pracę w Ambulatorium Kolejowym w Rozwadowie, którego był również założycielem i kierownikiem. W tamtym czasie w Abulatorium pracował jako jedyny lekarz kolejowy.

Wybuch wojny

W 1939 r. wstąpił w szeregi Wojska Polskiego II RP jako lekarz. Po napaści przez Niemców na Polskę wyruszył na koniu na swoje zgrupowanie do Sandomierza. Po kapitulacji jego oddziału wrócił pieszo z Lublina do Rozwadowa.

W czasie niemieckiej okupacji dzięki temu, że znał dobrze język niemiecki, nie został wywieziony do obozu. Na rozkaz Niemców pozostał w pracy na stanowisku kierownika Ambulatorium Kolejowego gdzie dostał obowiązek leczenia Niemców i Polaków pracujących na rozwadowskiej kolei. W tym samym czasie podjął również pracę na 1/2 etatu w Szpitalu Miejskim w Stalowej Woli.

Praca konspiracyjna

W czasie okupacji działał w rozwadowskiej Armii Krajowej. Jako żołnierz AK współdziałał z dr Henrykiem Trojanowskim (lekarz stalowowolskiej AK) i dr Zygmuntem Dobrzańskim (lekarzem oddz. part. „Ojca Jana”) pomagając żołnierzom AK, partyzantom oraz Polakom walczącym z okupantem. Na równo traktował żołnierzy i partyzantów różnych ugrupowań, pomagał wszystkim żołnierzom, partyzantom i potrzebującym pomocy.

Wpadka rozwadowskiego Kedywu

18 maja 1944 r. po walce stoczonej przez żołnierzy Kedywu z Gestapo na tzw. „Górce”, dr Krasoń został wezwany przez Niemców aby ratował ciężko rannego żołnierza Kedywu Stanisława Szumielewicza ps. „Kryspin” w celu uzyskania zeznań. Relację dra Krasonia z wydarzeń tego dnia zapamiętała p. Irena Krasoń-Grzybowska:

„Pod groźbą użycia broni rozkazali mi ratować rannego, tak, aby mógł mówić. Tymczasem partyzant był w stanie agonalnym. Ja także należałem do AK, nie byłem jednak w stanie uratować życia Szumielewiczowi. Był śmiertelnie postrzelony w brzuch. Podałem silną dawkę morfiny, taką, że uśmierzyła ból, a jednocześnie sprawiła, że zraniony nie mógł zeznawać. Nie wiem, gdzie gestapowcy zawieźli partyzanta. Pewnie go dobili, chcąc wymusić zeznania i gdzieś zakopali…”

 

Po wojnie

Tuż po wejściu Sowietów do Rozwadowa, we wrześniu 1944 r. był czynnym organizatorem Prywatnego Gimnazjum Ogólnokształcącego w Rozwadowie.

W 1946 r. został aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa (UB) za przynalezność do AK i wkrótce znalazł sie w pociągu do sowieckich Łagrów. Dzieki szybkiej akcji stalowowolskich „żołnierzy wyklętych” został odbity wraz z innymi więźniami z wagonu na stacji towarowej. Akcją dodowdził wówczas Kazimierz Mazurkiewicz, późniejszy kasjer biletowy PKP na stacji w Stalowej Woli oraz jego brat ks. Mazurkiewicz.

W 1960 r. dr Hieronim Krasoń został wybrany dyrektorem Szpitala Kolejowego w Rozwadowie. W latach 70-tych przeszedł na emeryturę. Zmarł 6 Stycznia 1988 r. Spoczywa na Cmentarzu Parafialnym w Rozwadowie.

Cześć Jego Pamięci!

 

MW/Fundacja KEDYW

Bibliografia: Archiwum Muzeum Kierownictwa Dywersji Armii Krajowej (w organizacji), Maria Rehorowska „Rozwadów nad Sanem i Charzewice w konspiracji antyniemieckiej i antysowieckiej”, Jerzy Łyżwa-Łyżwański „Wierchami Karpat”.