06.03.1903 r. urodzi艂 si臋 ks. pra艂at J贸zef Skoczy艅ski ps. „Juliusz” – 偶o艂nierz i kapelan NOW i AK

漏 Fundacja KEDYW

ks. pra艂at J贸zef Skoczy艅ski ps. „Juliusz”

ur. 6 marca 1903 r. – zm. 20 listopada 1967 r.

呕o艂nierz Narodowej Organizacji Wojskowej (NOW) Komendy w Stalowej Woli
Kapelan Armii Krajowej Obwodu Nisko-Stalowa Wola


Ks. pra艂at J贸zef Skoczy艅ski urodzi艂 si臋 6 Marca 1903 r. w Rymanowie ko艂o Sanoka w dawnym wojew贸dztwie Lwowskim. Uko艅czy艂 gimnazjum w Sanoku. W 1921 r. wst膮pi艂 do Seminarium Duchownego w Przemy艣lu, gdzie 29 czerwca 1925 r. przyj膮艂 艢wi臋cenia kap艂a艅skie z r膮k biskupa Anatola Nowaka. W latach 1925 – 1929 by艂 wikariuszem w Grodzisku, a nast臋pnie do 1932 r. wikarym i administratorem parafii w Dobromilu. W 1932 r. zosta艂 katechet膮 w Je偶owym (dzisiejsze woj. Podkarpackie), sk膮d 25 stycznia 1939 r. z polecenia biskupa przyby艂 do Stalowej Woli, by uczy膰 religii i tworzy膰 plac贸wk臋 duszpastersk膮, w tym nowym przyfabrycznym mie艣cie powstaj膮cym przy Centralnym Okr臋gu Przemys艂owym (COP) w Puszczy Sandomierskiej.

Okupacja i konspiracja

Zaledwie kilka miesi臋cy po przybyciu ks. Skoczy艅skiego do Stalowej Woli, niemiecka III Rzesza napad艂a na Polsk臋 i wkr贸tce Niemcy zaj臋li Stalow膮 Wol臋. W czasie niemieckiej okupacji ks. Skoczy艅ski pe艂ni艂 pocz膮tkowo funkcj臋 wikariusza pomocniczego przy Parafii M.B. Szkaplerznej w pobliskim Rozwadowie (dzisiejsza dzielnica Stalowej Woli) i mieszka艂 w Ochronce Si贸str S艂u偶ebniczek w P艂awie (dzisiejszej dzielnicy Stalowej Woli). Tam te偶 w 1940 r. mie艣ci艂 si臋 konspiracyjny punkt kontaktowy Komendy Okr臋gu Rzeszowskiej Narodowej Organizacji Wojskowej (NOW), z kt贸r膮 ks. Skoczy艅ski zwi膮za艂 si臋 od samego pocz膮tku. Wsp贸艂pracowa艂 z wydzia艂em propagandy Okr臋gu NOW, pisz膮c artyku艂y propagandowe do pisma „Szczerbiec”. Po scaleniu z Armi膮 Krajow膮 zosta艂 Kapelanem Obwodu Nisko – Stalowa Wola AK, by艂 te偶 nauczycielem tajnych komplet dla licealist贸w i gimnazjalist贸w. W czasie okupacji uratowa艂 偶ycie wielu mieszka艅com interweniuj膮c skutecznie w ich obronie u w艂adz niemieckich.

Wynegocjowa艂 u Niemc贸w ko艣ci贸艂

W czasie wojny, dzi臋ki swoim zdolno艣ciom komunikacji z okupacyjnymi w艂adzami niemieckimi, zdo艂a艂 wynegocjowa膰 przeniesienie drewnianego ko艣ci贸艂ka wybudowanego w 1802 r. ze wsi Stany do Stalowej Woli. Uratowany przez ks. Skoczy艅skiego ko艣ci贸艂ek Niemcy przeznaczyli do rozbi贸rki, poniewa偶 znajdowa艂 si臋 na terenie, na kt贸rym Niemcy budowali poligon. To by艂 prawdopodobnie jedyny taki przypadek w okupowanej Polsce, gdzie Niemcy pozwolili rozebra膰, przenie艣膰 i na nowo odbudowa膰 ko艣ci贸艂. Ks. Skoczy艅ski nie tylko zdo艂a艂 uratowa膰 zabytkowy ko艣ci贸艂ek ale tak偶e za艂atwi艂 z Niemcami transport ko艣cio艂a w nowe miejsce. W czasie gdy Niemcy zabijali ksi臋偶y, palili i niszczyli ko艣cio艂y to by艂 wr臋cz nies艂ychany wyczyn.

Niemiecki terror w dzie艅 po艣wi臋cenia

Uroczyste po艣wi臋cenie drewnianego ko艣cio艂a pod wezwaniem 艣w. Floriana w Stalowej Woli odby艂o si臋 12 grudnia 1943 r. Mimo i偶 Niemcy pozwolili na przeniesienie ko艣cio艂a, tego dnia nie omin臋li pokaza膰 polskiej ludno艣ci kto jest ich w艂adc膮. W dzie艅 gdy odbywa艂a si臋 uroczysta pierwsza Msza 艢wi臋ta i po艣wi臋cenie ko艣cio艂a, niedaleko pod stalowowolsk膮 Elektrowni膮 niemiecki pluton egzekucyjny dokona艂 egzekucji 10 偶o艂nierzy stalowowolskiego oddzia艂u Korpusu Zachodniego Armii Krajowej, kt贸rych wi臋ziono w stalowowolskiej siedzibie Gestapo znajduj膮cej si臋 kilkadziesi膮t metr贸w od ko艣cio艂a.

(fot. Dionizy Garbacz)

Po艣wi臋cenie drewnianego ko艣cio艂ka p.w. 艣w. Floriana 12 grudnia 1943 r. w Stalowej Woli (fot. Dionizy Garbacz)


Czytaj wi臋cej: Egzekucje na stalowowolskim Korpusie Zachodnim


Po wojnie

Pod koniec niemieckiej okupacji wraz z kilkoma dzia艂aczami konspiracyjnymi ks. Skoczy艅ski zorganizowa艂 Komitet Obywatelski, kt贸rego zadaniem by艂o broni膰 Zak艂ady Po艂udniowe (COP) i Elektrowni臋 przed zniszczeniem przez wycofuj膮cych si臋 Niemc贸w. Po wej艣ciu wojsk sowieckich do Stalowej Woli czuwa艂 nad utrzymaniem porz膮dku publicznego w czasie tworzenia nowej w艂adzy.

漏 Fundacja KEDYW

Ks. J贸zef Skoczy艅ski z mieszka艅cami podczas budowy koscio艂a M.B. Kr贸lowej Polski w Stalowej Woli. (fot. Muzeum Regionalne w Stalowej Woli)

Od wrze艣nia 1945 r. do 13 marca 1948 r. pe艂ni艂 funkcj臋 przewodnicz膮cego Rady Narodowej w Stalowej Woli. Po wojnie przyczyni艂 si臋 do elektryfikacji P艂awa oraz do uzyskania praw miejskich przez Stalow膮 Wol臋. W 1952 r. otrzyma艂 godno艣膰 szambelana papieskiego. W 1953 r. zosta艂 wicedziekanem rudnickim, a nast臋pnie przez 8 lat pe艂ni艂 funkcj臋 dziekana.

W 1956 r. po uzyskaniu od komunist贸w pozwolenia na budow臋 nowego du偶ego, murowanego ko艣cio艂a w Stalowej Woli zorganizowa艂 komitet, kt贸ry szybko zaj膮艂 si臋 organizacj膮 i stawianiem nowego ko艣cio艂a. Budowa sz艂a w szybkim tempie, jednak wkr贸tce zaniepokojone tempem prac komunistyczne w艂adze wstrzyma艂y budow臋 na 10 lat. Marzeniem w贸wczas ks. Skoczy艅skiego by艂o odprawienie w nowym ko艣ciele pierwszej Mszy 艢wi臋tej. „Ja bym sobie 偶yczy艂 pierwsz膮 Msz臋 艣w. odprawi膰 w tym ko艣ciele” – mawia艂 cz臋sto do znajomych.

Ks. Skoczy艅ski nie doczeka艂 si臋 jednak sko艅czenia nowej 艣wi膮tyni, na kt贸r膮 wiele lat pracowa艂 i zabiega艂 u komunist贸w. Schorowany, zmar艂 20 listopada 1967 r. Pogrzeb jego by艂 wielk膮 manifestacj膮 religijn膮, na kt贸r膮 przyby艂o wielu mieszka艅c贸w i jego bliskich. Pochowany zosta艂 na Cmentarzu Komunalnym w Stalowej Woli w miejscu honorowym, obok krzy偶a w centrum cmentarza.

Po upadku komunizmu na cze艣膰 ks. Skoczy艅skiego – wielkiego Patrioty, 偶o艂nierza NOW, AK i dzia艂acza spo艂ecznego, ulic臋 przy kt贸rej niegdy艣 znajdowa艂a si臋 siedziba Gestapo oraz pierwsza plebania – nazwano ulic膮 ksi臋dza J贸zefa Skoczy艅skiego.

Cze艣膰 Jego Pami臋ci!

 

MW / Fundacja KEDYW / MKDAK

Bibliografia: Archiwum Muzeum Kierownictwa Dywersji Armii Krajowej (w organizacji), Maria Rehorowska „Rozwad贸w nad Sanem i Charzewice w konspiracji antyniemieckiej i antysowieckiej”, www.floriansw.sandomierz.opoka.org.pl.

漏 COPYRIGHT 2018 Fundacja KEDYW. Wszelkie Prawa zastrze偶one. Kopiowanie tekst贸w, zdj臋膰 bez zgody Fundacji KEDYW zabronione!


Pierwsze w Polsce Muzeum Kedywu – elitarnego pionu dywersyjnego Armii Krajowej powstaje w czynie spo艂ecznym z inicjatywy Fundacji KEDYW. Nasza dzia艂alno艣膰 opiera si臋 na wolontariacie i darowiznach ludzi dobrej woli. Bez twojego wsparcia nie osi膮gniemy celu! WESPRZYJ NAS!聽

Konto bankowe: SANBank Nadsa艅ski Bank Sp贸艂dzielczy
Nr konta: 05 9430 0006 0046 7597 2000 0001
KOD SWIFT: POLUPLPR
Lub bezpiecznie kart膮 p艂atnicz膮 przez system p艂atno艣ci PayPal