29 stycznia 1944 r. Niemcy rozstrzelali trzeci膮 grup臋 偶o艂nierzy KZ-AK ze Stalowej Woli w Pe艂kiniach k. Jaros艂awia

Pomnik w miejscu egzekucji w Pe艂kiniach (woj. podkarpackie)

29 stycznia 1944 r. w Pe艂kiniach ko艂o Jaros艂awia (woj. podkarpackie) Niemcy rozstrzelali 21 zak艂adnik贸w w odwecie za zastrzelenie dw贸ch policjant贸w przez 偶o艂nierzy AK. W艣r贸d ofiar egzekucji by艂o siedmiu 偶o艂nierzy Korpusu Zachodniego Armii Krajowej ze Stalowej Woli (woj. podkarpackie). By艂a to trzecia i ostatnia grupa 偶o艂nierzy stalowowolskiego KZ-AK, kt贸r膮 Niemcy rozstrzelali na prze艂omie 43-44 roku. Trzy egzekucje na 偶o艂nierzach Korpusu Zachodniego zako艅czy艂y dzia艂alno艣膰 oddzia艂u w Stalowej Woli.

Oddzia艂 Korpusu Zachodniego sformowany zosta艂 w 1941 r. w Stalowej Woli przez podporucznika rezerwy Kazimierza Kazimierczaka, komendanta stalowowolskiej Narodowej Organizacji Wojskowej (NOW) i Alojzego Holeksy jako oddzia艂 dywersyjny NOW. Oddzia艂 ten po powo艂aniu Armii Krajowej przez Polskie Pa艅stwo Podziemne, zosta艂 scalony z AK pocz膮tkiem 1943 roku i podlega艂 komendzie obwodu Nisko-Stalowa Wola AK. KZ-AK w Stalowej Woli zrzesza艂 oko艂o 30 wysiedlonych 偶o艂nierzy przyby艂ych do Stalowej Woli z Poznania, 艢l膮ska i Zag艂臋bia.

Wpadka i aresztowanie

7 grudnia 1943 r. oddzia艂 KZ wraz z 偶o艂nierzami Kedywu obwodu Nisko-Stalowa Wola AK wsp贸lnie wyruszyli za Stalow膮 Wol臋 w lasy do pobliskiego Przyszowa, w celu odkopania zakopanej wcze艣niej we wrze艣niu 1939 roku broni. Po udanej akcji wydobycia broni z terenu niemieckiego poligonu, 偶o艂nierze wyruszyli z powrotem do Stalowej Woli. Podczas powrotu zacz膮艂 pada膰 艣nieg. W chwili dotarcia do Stalowej Woli 艣nieg przestawa艂 ju偶 pada膰, ale po nocnej akcji zosta艂y na 艣niegu 艣lady. Nast臋pnego dnia z rana Niemcy zaciekawieni 艣ladami postanowili sprawdzi膰 dok膮d wiod膮. Po 艣ladach na 艣niegu trafili na trop, kt贸ry prowadzi艂聽do baraku na Ozecie (dzielnicy Stalowej Woli) gdzie mieszka艂 偶o艂nierz KZ Antoni Och臋dzan. Tam te偶 pod barakiem ukryta by艂a zdobyta bro艅, kt贸r膮 Niemcy wykryli. W domu Och臋dzana gestapo aresztowa艂o聽domownika oraz 偶o艂nierza KZ Franciszka Kat臋, jego go艣cia z nocnej eskapady.

Po wpadce natychmiast zacz臋艂y si臋 aresztowania w Zak艂adach Po艂udniowych w Stalowej Woli (niem. Stahlwerke Braunschweig Werk Stalowa Wola), gdzie pracowali niemal偶e wszyscy 偶o艂nierze stalowowolskiej KZ. W sumie Niemcy zdo艂ali aresztowa膰 oko艂o 40 os贸b, w艣r贸d kt贸rych znale藕li si臋 prawie wszyscy uczestnicy wspomnianej wyprawy po bro艅. Jeden z 偶o艂nierzy AK Henryk Liniewiecki ps. „Tom” podczas aresztowania w Zak艂adach Po艂udniowych zdecydowa艂 si臋 za偶y膰 cyjanek potasu gdy zorientowa艂 si臋, 偶e przysz艂o po niego Gestapo. Liniewiecki po spo偶yciu trucizny za chwil臋 zmar艂. Niemcy zakopali jego cia艂o na聽terenie Zak艂ad贸w pod wie偶膮 ci艣nie艅. Jedynie 偶o艂nierzom Kedywu uda艂o si臋 unikn膮膰 aresztowania. W贸wczas nie wszyscy z Kedywu i KZ si臋 znali wi臋c prawdopodobnie to ocali艂o 偶o艂nierzy Kedywu przed ich dekonspiracj膮.

Egzekucja聽trzeciej i ostatniej grupy

Trzeci膮 i ostatni膮 egzekucj臋 na cz艂onkach stalowowolskiego Korpusu Zachodniego Niemcy wykonali 29 stycznia 1944 r. w Pe艂kiniach ko艂o Jaros艂awia (woj. podkarpackie), ma艂ej wsi oddalonej oko艂o 75 km. na po艂udnie od Stalowej Woli. W grupowej egzekucji zgin臋li nast臋puj膮cy cz艂onkowie Korpusu Zachodniego oraz inni lokalni polscy wi臋藕niowie Niemc贸w:

  1. Aleksander B臋dkowski聽ze Stalowej Woli, 偶o艂nierz KZ
  2. Henryk Skulski ze Stalowej Woli, 偶o艂nierz KZ
  3. Antoni Marcinkowski聽ze Stalowej Woli, 偶o艂nierz KZ
  4. Roman Polak聽ze Stalowej Woli, 偶o艂nierz KZ
  5. Rudolf Paterek z Charzewic, 偶o艂nierz KZ
  6. Adam Zar臋ba聽ze Stalowej Woli, 偶o艂nierz KZ
  7. Zenon 艁abu艣聽ze Stalowej Woli, 偶o艂nierz KZ
  8. Zbigniew K艂os z Jaros艂awia
  9. Tadeusz G艂owa z Jaros艂awia
  10. Franciszek G艂owa z Jaros艂awia
  11. Stanis艂aw Rudny z Jaros艂awia
  12. J贸zef Dybka z Niska
  13. Aleksander Misztal z Bach贸r
  14. Marian Grzenda z Jaros艂awia
  15. Piotr Ma艂ek z Jaros艂awia
  16. Miko艂aj Kud艂a z Pe艂kini
  17. Mieczys艂aw Bojarski z Pe艂kini
  18. Micha艂 Bojarski z Pe艂kini
  19. Antoni Skotnicki z Pe艂kini
  20. Wojciech Skotnicki z Pe艂kini
  21. Stanis艂aw Rzucid艂o z Obojnej

Trzecia i ostatnia egzekucja w Pe艂kiniach by艂a najliczniejsza, bo opr贸cz siedmiu 偶o艂nierzy stalowowolskiego KZ-AK, Niemcy rozstrzelali dodatkowych 14 zak艂adnik贸w z pobliskich miejscowo艣ci oraz mieszka艅c贸w Pe艂kin. Egzekucja, w kt贸rej znalaz艂a si臋 trzecia grupa cz艂onk贸w stalowowolskiego KZ by艂a odwetem Niemc贸w za zastrzelenie przez AK w Pe艂kiniach urz臋dnika niemieckiej policji Lachmanna i policjanta granatowego Leciejewskiego. Grupa zak艂adnik贸w z KZ-AK by艂a ostatni膮 spo艣r贸d aresztowanych w Stalowej Woli w grudniu 1943 r. Po tej egzekucji Korpus Zachodni w Stalowej Woli przesta艂 istnie膰.

漏Fundacja KEDYW

Niemiecki afisz 艣mierci og艂aszaj膮cy wykonanie wyroku w Pe艂kiniach.

Cze艣膰 Ich Pami臋ci!


Czytaj wi臋cej: Korpus Zachodni Armii Krajowej


MW / MKDAK

Bibliografia: Archiwum Muzeum Kierownictwa Dywersji Armii Krajowej (w organizacji), Stanis艂aw D膮browa-Kostka „Hitlerowskie Afisze 艢mierci”, Eugeniusz S. 艁azowski „Prywatna Wojna”, Dionizy Garbacz „Brunatne Lata”.

漏 COPYRIGHT 2016-2023. Wszelkie Prawa zastrze偶one. Kopiowanie tekst贸w, zdj臋膰 lub film贸w bez zgody zabronione!