27 sierpnia 2008 r. odszedł Dominik Horodyński – żołnierz Kedywu KG AK zgrupowania „Radosław” | Muzeum Kierownictwa Dywersji Armii Krajowej (w organizacji)

ppor. Dominik Horodyński ps. „Wileński”, „Karol”

ur. 24 lipca 1919 r. – zm. 27 sierpnia 2008 r.

Żołnierz Związku Walki Zbrojnej w Zbydniowie
Żołnierz Kedywu KG AK zgrupowania „Radosław”

Dominik Korczak Horodyński urodził się 24 lipca 1919 r. w Zbydniowie koło Stalowej Woli. Pochodził z ziemiańskiego rodu Horodyńskich. Był synem Zbigniewa i Zofii z d. Gieczewicz. Miał młodszych braci Zbigniewa, Andrzeja i siostrę Annę. Jako młody chłopiec pierwsze nauki odbywał z prywatnym nauczycielem w domu w Zbydniowie. Egzaminy zdawał w szkole powszechnej w Zbydniowie oraz w Gimnazjum w Krakowie. W 1933 r. rozpoczął naukę w Warszawie u oo. Marianów na Bielanach (po dwóch latach, jak wspominał: został usunięty za krnąbrność!). Po Warszawie kontynuował naukę w Wilnie w Państwowym Gimnazjum im. Zygmunta Augusta. Po zdaniu matury w 1937 r. zapisał się na wydział prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Dalszą naukę przerwała agresja Niemiec na Polskę i wybuch II Wojny światowej.

Konspiracja

W styczniu 1940 r. postanowił przyłączyć do antyniemieckiej konspiracji i wstąpił do placówki Związku Walki Zbrojnej (ZWZ) w Zbydniowie i przyjął pseudonim „Wileński”. Jednym z punktów kontaktowych zbydniowskiej ZWZ był na terenie majątku jego rodziny. Jego przełożonym był wówczas ppor. Julian Bekiesz ps. „Dąb”, wychowanek oficerskiej szkoły policyjnej, a także późniejszy dowódca placówki AK w Zbydniowie. W czasie działalności konspiracyjnej używał fałszywych dokumentów pod nazwiskiem Józef Binkiewicz i Karol Zieliński.

Jesienią 1940 r. Dominik Horodyński wyjechał do Warszawy by kontynuować naukę. W listopadzie 1941 r. z ramienia Wydzielonej Organizacji Dywersyjnej KG ZWZ został skierowany wraz z Andrzejem Karasińskim „Bojar” na wyjazd rozpoznawczy do Wilna i Mińska Białoruskiego. Wiosną 1942 r. trafił na kurs Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty Armii Krajowej. Po skończeniu podchorążówki, wiosną 1943 r. został skierowany do Uderzeniowych Batalionów Kadrowych wojskowej Konfederacji Narodu (scalonych w 1943 r. z AK) na Wileńszczyznę.

24 czerwca 1943 r. w jego rodzinnym dworze w Zbydniowie, oddział SS dokonuje mordu na jego rodzinie. W mordzie ginie 19 osób, jedynymi którym udaje się przeżyć mord to jego dwaj bracia Andrzej i Zbigniew, których po wejściu SS matka ukrywa pod belkami podłogowymi na strychu. Wkrótce po mordzie dwaj bracia przedostają się do Warszawy i Dominik dowiaduję się o mordzie na rodzinie, w której zginęli rodzice, siostra oraz najbliższa rodzina, znajomi i uczestnicy skromnego wesela w rodzimym dworze.

Mord rodziny Horodyńskich w Zbydniowskim dworze >>TUTAJ

Mord na rodzinie Horodyńskich bardzo przeżywa Dominik wraz z jego braćmi. Jednak wszyscy trzej bracia decydują się walczyć dalej z niemieckim okupantem. Bracia Andrzej i Zbigniew zostają skierowani przez Kedyw KG AK do walki w oddziale dyspozycyjnym „Osjan” ppor. Jana Mazurkiewicza, późniejszego „Radosława”. Oddział ten zmienia później dowódcę i nazwę na oddział „Sawicz”. 19 lipca 1944 r. oddział „Sawicz” bierze udział w akcji „Pawiak” Kedywu KG, gdzie giną obaj bracia Dominika Andrzej i kilka dni później ranny w akcji Zbigniew. Dominik znów przeżywa tragedię gdyż giną jego najbliżsi bracia i ostatni członkowie jego najbliższej rodziny.

W akcji „Pawiak” giną bracia Horodyńscy >>TUTAJ

W sierpniu 1943 r. powraca do Warszawy. Wkrótce potem otrzymuje zgodę na podjęcie próby dostania się do oddziałów polskich na Bliskim Wschodzie. W pierwszych dniach stycznia 1944 r. wraz z dwoma innymi ludźmi przekraczają granicę w Bieszczadach. Wszyscy po przekroczeniu granic zostają pojmani przez węgierskich żołnierzy i uznani za szpiegów. Zostają osadzeni w więzieniu w Użhorodzie, później w Koszycach i Budapeszcie. Po uwolnieniu i powrocie do okupowanej Polski Dominik Horodyński nawiązuje kontakt z ppłk. Janem Mazurkiewiczem ps. „Radosław” – (wtedy już) dowódcą zgrupowania „Radosław” i dołącza jako żołnierz do oddziału.

Walka w Powstaniu Warszawskim

We sierpniu 1944 r. po wybuchu Powstania Warszawskiego zostaje mianowany adiutantem Jana Mazurkiewicza „Radosława” i bierze udział w Powstaniu. Podczas Powstania do obowiązków Dominika Horodyńskiego należało : codzienne raporty dotyczące sytuacji na wszystkich odcinkach walk zgrupowania „Radosław”, utrzymanie łączności między pułk. Mazurkiewiczem, a dowódcami oddziałów oraz przekazywanie konkretnych poleceń pułkownika na dzień następny.

30 sierpnia 1944 r. Dominik Horodyński dostał rozkaz przekazania informacji dowódcy Zgrupowania Kampinos majorowi „Okoniowi”. Przedostaje się w tym celu kanałami na Żoliborz, a stamtąd do Kampinosu. W Kampinosie otrzymuje od majora „Okonia” propozycję pozostania w grupie jego sztabu w charakterze oficera prasowego. Pozostaje tam kilka tygodni. Po zakończeniu Powstania Warszawskiego przedostał się do Krakowa, gdzie doczekał wkroczenia Armii Czerwonej.

Odznaczenia

Za zasługi w walce o niepodległość Polski otrzymał Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski oraz Złoty Krzyż Zasługi.

Po wojnie

Po wojnie Dominik Horodyński został dziennikarzem i publicystą i jak sam deklarował komunistom. Był długoletnim korespondentem radia i TV w Rzymie. Od 1970-1981 r. był redaktorem naczelnym tygodnika społeczno-literackiego „Kultura”. Redaktorem pisma „Dziś i jutro”. Działaczem społecznym i politycznym. Członkiem Zarządu Stowarzyszenia „PAX”. Konsultantem stadnin polskich i założycielem Koła Myśliwych Dziennikarzy w Warszawie.

W latach 90-tych doczekał się zwrotu majątku jego zamordowanej rodziny w Zbydniowie. Jednak ze względów finansowych zdecydował się sprzedać dwór w Zbydniowie. Zmarł 27 sierpnia 2008 r. w Warszawie. Pozostawił żonę Teresą Ledóchowską-Horodyńską i dwie córki Olgę i Annę. 3 września 2008 r. według życzenia został pochowany w rodzinnej kaplicy na cmentarzu parafialnym w Zaleszanach.

MW/ Fundacja KEDYW / MKDAK
Bibliografia: Archiwum Muzeum Kierownictwa Dywersji Armii Krajowej (w organizacji), Teresa Horodyńska, Powstańcze Biogramy Muzeum Powstania Warszawskiego.

Pierwsze w Polsce Muzeum Kedywu – elitarnego pionu dywersyjnego Armii Krajowej powstaje w czynie społecznym z inicjatywy Fundacji KEDYW. Nasza działalność opiera się na wolontariacie i darowiznach ludzi dobrej woli. Bez twojego wsparcia nie osiągniemy celu! WESPRZYJ NAS!

Konto bankowe: SANBank Nadsański Bank Spółdzielczy
Nr konta: 05 9430 0006 0046 7597 2000 0001
KOD SWIFT: POLUPLPR
Lub bezpiecznie kartą płatniczą przez system płatności PayPal