7 sierpnia 1926 r. urodził się niezłomny Kazimierz Mioduszewski ps. „Powolny” | Muzeum Kierownictwa Dywersji Armii Krajowej (w organizacji)

Kazimierz Mioduszewski ps. „Powolny” urodził się 7 sierpnia 1926 r. w Warszawie (woj. mazowieckie). Był synem Bolesława i Emilii. Przed wojną mieszkał z rodziną w Radomiu, a następnie w Zawierciu. W czasie niemieckiej okupacji mieszkał w Stalowej Woli (woj. lwowskie, obecnie woj. podkarpackie) i pracował w straży pożarnej Zakładów Południowych (COP), przemianowanych wówczas na zakłady zbrojeniowe przez Niemców o nazwie „Stahlwerke Braunschweig G.m.b.H. – Werk Stalowa Wola”.

Konspiracja

Kazimierz Mioduszewski w czasie okupacji był żołnierzem Armii Krajowej placówki w Stalowej Woli. W marcu 1944 r. po fali aresztowań w obawie przed dekonspiracją zbiegł za rzekę San na tzw. Zasanie gdzie skierowany został do dyspozycyjnego oddziału partyzanckiego AK „Kmicica” Jana Orła, podlegającego pod Obwód Nisko-Stalowa Wola AK. Po zajęciu przez Sowietów Stalowej Woli powrócił do pracy w Zakładach Południowych. Wkrótce po powrocie wcielony został do formowanego przez Sowietów i polskich komunistów Ludowego Wojska Polskiego (LWP). Po krótkim pobycie w LWP zorientował się, że może zostać aresztowany za jego akowską przeszłość więc postanowił zdezerterować.

Brawurowa egzekucja szefa UB

Dawna siedziba Gestapo, później UB przy dzisiejszej ul. ks. Józefa Skoczyńskiego 26 (fot. MKDAK).

Po dezercji z LWP Kazimierz Mioduszewski powrócił do Stalowej Woli gdzie 7 kwietnia 1945 r. aresztowany został przez komunistyczny Urząd Bezpieczeństwa (UB). Podczas aresztowania funkcjonariusze nie wykryli broni, którą miał ukrytą na sobie. Gdy funkcjonariusze przyprowadzili „Powolnego” do aresztu na dzisiejszej ul. ks. Józefa Skoczyńskiego 26, w tym samym czasie znalazł się przed drzwiami budynku funkcjonariusz UB Ernest Śliwiński. Gdy tylko Mioduszewski zobaczył Śliwińskiego, wyrwał się i z ukrytej broni oddał strzał w stronę Śliwińskiego. Ubek Ernest Śliwiński z tak krótkiej odległości był bez szans. Choć strzał był celny, nie zabił od razu Śliwińskiego.

W zaistniałym popłochu Kazimierz Mioduszewski wyrwał się ubekom i podjął ucieczkę w stronę kościoła św. Floriana znajdującego się kilkaset metrów na północ od siedziby UB. Niestety ucieczka ta się nie powiodła. Zaledwie kilka metrów od UB dopadły Mioduszewskiego kule Milicjanta Jabłońskiego, który znalazł się w pobliżu i oddał do niego strzał. Kazimierz Mioduszewski zginął na miejscu, miał zaledwie 18 lat.

Po akcji funkcjonariusze UB próbowali uratować śmiertelnie rannego Śliwińskiego lecz po 30 minutach Śliwiński zmarł na ławce przed katownią UB (do niedawna służącą niemieckim oprawcom z Gestapo).

Nękanie komunistów

Komuniści z UB tak jak ich niemieccy poprzednicy chowali swoje ofiary w nieoznakowanych grobach by nie było po nich śladu. Tak też zakopany został w pobliżu Kazimierz Mioduszewski. Lata później gdy budowane były nowe bloki, zwłoki Kazimierza Mioduszewskiego zostały ekshumowane i przeniesione na Cmentarz Komunalny. Tam też w okresie komunistycznej PRL spoczywał przez lata w nieoznakowanym grobie.

Ślad po „Powolnym” jednak nie zaginął dzięki bohaterskiej postawie jednej stalowowolskiej rodziny. O pochówku Kazimierza Mioduszewskiego wiedziała rodzina Państwa Zarzyckich, która w sumie po dziś dzień odwiedza jego grób. Najstarszy z rodu Stanisław Zarzycki, który wiedział o losach Mioduszewskiego latami dbał, by pamięć o nim nigdy nie wygasła. W czasach mrocznego PRL-u za pielęgnowanie grobu Mioduszewskiego rodzinę Zarzyckich spotykały liczne represje. UB przez wiele lat próbowała zniszczyć grób Mioduszewskiego i stawiane na nim krzyże przez Zarzyckich. Dzięki wytrwałości rodziny Zarzyckich tego stalowowolskiego „wyklętego” grób przetrwał do wolnej Polski. Po upadku PRL sprawę nagłośnił ówczesny radny miejski śp. Zbigniew Paszkiewicz. Dzięki radnemu Paszkiewiczowi udało się postawić nowy pomnik, który ufundowało Miasto Stalowa Wola.

Cześć Jego Pamięci!

MW / MKDAK

Bibliografia: Archiwum Muzeum Kierownictwa Dywersji Armii Krajowej (w organizacji), Skarbimir Socha „Czerwona Śmierć”, Dionizy Garbacz „W kleszczach czerwonych”, Wiesława Wrzostek.