Tablica na cmentarzu ofiar pacyfikacji w Kochanach (fot. MKDAK)
W czasie niemieckiej okupacji w dzisiejszym powiece stalowowolskim dzia艂a艂y liczne grupy i oddzia艂y partyzanckie, kt贸re usilnie starali zlikwidowa膰 Niemcy. W tym celu, we wrze艣niu 1942 roku Niemcy dokonali pacyfikacji kilku wsi w lasach p贸艂nocno-wschodniej cz臋艣ci powiatu, by wyczy艣ci膰 teren z partyzantki i ukara膰 wspomagaj膮c膮 ich ludno艣膰 za udzielanie pomocy.聽
Ko艅cem wrze艣nia 1942 roku niemieckie wojska zorganizowa艂y pierwsze akcje pacyfikacyjne na wspomnianych terenach, kt贸re obj臋艂y pi臋膰 wiosek: Kruszyn臋, Goliszowiec, Kochany, D臋bowiec oraz Gielni臋. W ka偶dej z tych wiosek Niemcy zgotowali mieszka艅com piek艂o, mordowali kobiety, dzieci, starc贸w i wszystkich kogo napotykali. Zabudowania by艂y podpalane, a w czterech z pi臋ciu wsi, spalili prawie wszystkie zabudowania. W dwudniowej akcji Niemcy spalili 4 wsie. Pi膮ta unikn臋艂a ca艂kowitego zniszczenia dzi臋ki niemieckiej mieszka艅ce, kt贸ra stawi艂a si臋 za polsk膮 ludno艣ci膮. W pacyfikacjach zgin臋艂o 91 os贸b.
Zacz臋li od Kruszyny
Pacyfikacje Niemcy rozpocz臋li 29 wrze艣nia w przysi贸艂ku Kruszyna. W tej malutkiej wsi zgin臋艂o 10 os贸b i spalono ca艂膮 wie艣. Nast臋pnego dnia, 30 wrze艣nia Niemcy wymordowali 41 os贸b we wsi Goliszowiec. Tam te偶 spalona zosta艂a niemal偶e ca艂a wie艣. Nast臋pnie tego samego dnia Niemcy poszli dalej do Kochan i D臋bowca, w kt贸rych zabili kolejne 37 os贸b i jak w poprzednich wsiach podpalili wszystkie zabudowania.
Mogi艂a pomordowanych mieszka艅c贸w Kruszyny.
Niemka uratowa艂a Gielni臋
We wrze艣niowych pacyfikacjach jako jedyna najmniej ucierpia艂a wie艣 Gielnia, zgin臋艂o w niej 3 osoby i sp艂on臋艂o tylko kilka zabudowa艅. Ocalenie wsi Gielnia mieszka艅cy zawdzi臋czaj膮 niemieckiej mieszka艅ce wsi Balbinie Kleman, kt贸ra po wkroczeniu do wsi Niemc贸w, przekonywa艂a wojska pacyfikacyjne pokazuj膮c zdj臋cia i listy syna z Wehrmachtu zapewniaj膮c, 偶e partyzant贸w w Gielni nikt nie wspiera艂. Ten akt uratowa艂 wie艣 przed kompletn膮 dewastacj膮, Niemcy uwierzyli kobiecie i wycofali si臋 ze wsi. W podzi臋kowaniu za postaw臋 Balbiny Kleman, 11 listopada 2004 roku mieszka艅cy Gielni ods艂onili tablic臋 upami臋tniaj膮c膮 mieszkank臋 i jej heroiczn膮 postaw臋, kt贸ra uratowa艂a wie艣 przed kompletnym wyniszczeniem.
Pomnik postawiony w podzi臋kowaniu dla Balbiny Kleman.
Obchody rocznicowe w Kochanach
Co roku na Cmentarzu Wojennym w Kochanach odbywa si臋 uroczysto艣膰 upami臋tniaj膮ca pomordowanych w Kochanach.
MW / MKDAK
Bibliografia: Archiwum Muzeum kierownictwa Dywersji Armii Krajowej (w organizacji).
漏 COPYRIGHT 2016-2023. Wszelkie Prawa zastrze偶one. Kopiowanie tekst贸w, zdj臋膰 lub film贸w bez zgody zabronione!