Niemieckie obwieszczenie, kt贸re rozplakatowali Niemcy w Stalowej Woli 27 marca 1944 r. (fot. Stanis艂aw D膮browa-Kostka)
W marcu 1944 roku Niemcy zdo艂ali aresztowa膰 wielu 偶o艂nierzy konspiracji w Stalowej Woli i okolicach. Wed艂ug wspomnie艅 kapelana stalowowolskiej AK ks. J贸zefa Skoczy艅skiego ps. „Juliusz”, w marcowych aresztowaniach wpad艂o ok. 40 os贸b.
27 marca 1944 roku, na kilka dni przed egzekucjami polskich zak艂adnik贸w, w Stalowej Woli rozplakatowane zosta艂o niemieckie obwieszczenie, na kt贸rym znajdowa艂y si臋 33 osoby. Niemiecki afisz 艣mierci oznajmia艂 mieszka艅com miasta, 偶e wi臋藕niowie skazani zostali na „kar臋 艣mierci” na podstawie rozporz膮dzenia gubernatora Hansa Franka z pa藕dziernika 1943 roku „za zbrodnie wykroczenia przeciwko par. 1 i 2 rozporz膮dzenia o zwalczaniu napad贸w na dzie艂o niemieckiej odbudowy w Generalnym Gubernatorstwie” oraz „za przynale偶enie do nielegalnej organizacji”. Niemiecki plakat, kt贸ry pojawi艂 si臋 na mie艣cie zawiera艂 nast臋puj膮ce osoby ze Stalowej Woli i okolic:
- Augustyn Karbarz – spawacz z P艂awa (obecnie dzielnica Stalowej Woli), za nielegalne posiadanie broni.
- Wac艂aw Gr臋dzi艅ski – ksi臋gowy ze Stalowej Woli, za nale偶enie do nielegalnej organizacji.
- Czes艂aw Juda – przykrywacz pi艂 ze Stalowej Woli,聽za nale偶enie do nielegalnej organizacji.
- Stanis艂aw Jarawka – przodownik ze Stalowej Woli,聽za nale偶enie do nielegalnej organizacji.
- Mieczys艂aw Serwatka – elektromonter ze Stalowej Woli,聽za nale偶enie do nielegalnej organizacji.
- 艁ucjan Barglik – fryzownik ze Stalowej Woli,聽za nale偶enie do nielegalnej organizacji.
- Wladys艂aw Gruca – szlifierz ze Stalowej Woli,聽za nale偶enie do nielegalnej organizacji.
- Jan Jankowski – kowal ze Stalowej Woli,聽za nale偶enie do nielegalnej organizacji.
- Piotr Wojtasik – elektromonter ze Stalowej Woli,聽za nale偶enie do nielegalnej organizacji.
- Julian Darmas – 艣lusarz ze Stalowej Woli,聽za nale偶enie do nielegalnej organizacji.
- Jan Sadurski – przodownik z Rozwadowa (obecnie dzielnica Stalowej Woli), za nale偶enie do nielegalnej organizacji.
- Zenon Ko艂odziejczyk – bez zawodu z Rozwadowa,聽za nale偶enie do nielegalnej organizacji.
- Zygmunt Str臋ciwilk – bez zawodu z Rozwadowa,聽za nale偶enie do nielegalnej organizacji.
- Rudolf Bisztyga – technik ze Stalowej Woli,聽za nale偶enie do nielegalnej organizacji.
- Bronislaw Danielewicz – 艣lusarz z P艂awa, za nale偶enie do nielegalnej organizacji.
- Mieczys艂aw Latosi艅ski – elektromonter ze Stalowej Woli,聽za nale偶enie do nielegalnej organizacji.
- Aleksander Smalec – 艣lusarz ze Stalowej Woli,聽za nale偶enie do nielegalnej organizacji.
- Czes艂aw 艁ukasik – kontroler ze Stalowej Woli,聽za nale偶enie do nielegalnej organizacji.
- Kazimierz Stendiuch – kierowca 偶urawia ze Stalowej Woli,聽za nale偶enie do nielegalnej organizacji.
- Stanis艂aw Bajak – robotnik z Malec (obecnie Nisko), za nale偶enie do nielegalnej organizacji.
- Wiktor 艁ukasiewicz – blacharz ze Stalowej Woli,聽za nale偶enie do nielegalnej organizacji.
- Jan Ja艣kiewicz – 艣lusarz ze Stalowej Woli, za nale偶enie do nielegalnej organizacji.
- Tadeusz Przyby艂ek – robotnik ze Stalowej Woli,聽za nale偶enie do nielegalnej organizacji.
- Boles艂aw Kowalski – ksi臋gowy bez sta艂ego zamieszkania,聽za nale偶enie do nielegalnej organizacji.
W艣r贸d ww. aresztowanych w marcowych 艂apankach by艂o wielu pracownik贸w Zak艂ad贸w Po艂udniowych (COP), kt贸ry Niemcy przekszta艂cili w zak艂ad zbrojeniowy III Rzeszy o nazwie „Stahlwerke Braunschweig G.m.b.H. – Werk Stalowa Wola”. W tych aresztowaniach Niemcy zdo艂ali schwyta膰 tak偶e komendanta obwodu Nisko-Stalowa Wola krypt. „Niwa” Armii Krajowej kapitana Kazimierza Pilata ps. „Zaremba”, kt贸ry r贸wnie偶 pracowa艂 w ZP jako in偶ynier. Kpt. Pilat wkr贸tce po aresztowaniu i brutalnym 艣ledztwie zamordowany zosta艂 w siedzibie stalowowolskiego Gestapo przy ul. Bismatckstrasse (obecnie ul. ks. Skoczy艅skiego).
W艣r贸d aresztowanych z plakatu by艂 tak偶e Zygmunt Str臋ciwilk, 偶o艂nierz Armii Krajowej z Rozwadowa. Zygmunt by艂 bratem Romana Str臋ciwilka powojennego w艂a艣ciciela dawnego kina, w kt贸rym w czasie niemieckiej okupacji AK ulokowa艂a tajn膮 baz臋 Kedywu obwodu „Niwa” (obecnie siedziba powstaj膮cego Muzeum Kedywu).
Grupa wi臋藕ni贸w z plakatu w艣r贸d kt贸rych byli tak偶e inni 偶o艂nierze AK, wywieziona zosta艂a poza Stalow膮 Wol臋 i prawdopodobnie 5 kwietnia 1944 roku wykonane zosta艂y na nich wyroki. Do dzi艣 nie uda艂o si臋 ustali膰 miejsca poch贸wku zamordowanych. Przypuszczalnie cz臋艣膰 z nich rozstrzelana zosta艂a ko艂o Tarnowa i cz臋艣膰 ko艂o 艁a艅cuta.
Cze艣膰 Ich Pami臋ci!
MW / MKDAK
Bibliografia: Archiwum Muzeum Kierownictwa Dywersji Armii Krajowej (w organizacji), Dionizy Garbacz „Okupacja i konspiracja w Stalowej Woli 1939-1944”. Stanis艂aw D膮browa-Kostka „Niemieckie Afisze 艢mierci”.
漏 COPYRIGHT 2016-2023. Wszelkie Prawa zastrze偶one. Kopiowanie tekst贸w, zdj臋膰 lub film贸w bez zgody zabronione!