21 sierpnia 1890 r. urodzi艂 si臋 Antoni Kislinger – ostatni komendant Obwodu AK Nisko – Stalowa Wola

kpt. Antoni Kislinger ps. „Korwin”, „Korab”, „Krzem”

ur. 21 sierpnia 1890 r. – zm. 1 stycznia 1969 r.

Oficer Wojska Polskiego II RP
Kwatermistrz Obwodu Nisko – Stalowa Wola Armii Krajowej
Komendant Obwodu NIsko – Stalowa Wola Armii Krajowej


Kapitan Antoni Kislinger urodzi艂 si臋 21 sierpnia 1890 r. w Wierzblanach w powiecie 呕贸艂kiew (dawne woj. Lwowskie) na Kresach wschodnich. By艂 synem Floriana i Eweliny z d. Zeidel. Przed I wojn膮 by艂 oficerem wojska austriackiego. Po odzyskaniu niepodleg艂o艣ci zosta艂 oficerem Wojska Polskiego II RP. W 1920 r. bra艂 udzia艂 w wyprawie na Kij贸w. W 1930 r. zosta艂 emerytowany z s艂u偶by w WP i przeprowadzi艂 si臋 do D膮browy Rzeczyckiej w pow. tarnobrzeskim (dzisiejsze woj. Podkarpackie), gdzie w latach 1930-1938 pracowa艂 w dziale mobilizacyjnym Powiatowej Komendy Uzupe艂nie艅. W lutym 1938 r. otrzyma艂 prac臋 jako pracownik umys艂owy w biurze ewidencji Wydzia艂u Bezpiecze艅stwa w nowo-powsta艂ych Zak艂adach Po艂udniowych (Centralnego Okr臋gu Przemys艂owego) w Stalowej Woli. W czasie niemieckiej agresji na Polsk臋, zosta艂 ewakuowany z dyrekcj膮 Zak艂ad贸w Po艂udniowych na wsch贸d, po czym przedosta艂 si臋 do Lwowa. Po kilku tygodniach otrzyma艂 przepustk臋 Armii Czerwonej i gdy sytuacja zdawa艂a si臋 stabilna przedosta艂 si臋 z powrotem do Stalowej Woli. Po powrocie, pod koniec 1939 r. podj膮艂 prac臋 w charakterze buchaltera (ksi臋gowego) w Aptece, gdzie by艂 zatrudniony do ko艅ca niemieckiej okupacji.

Konspiracja

W 1941 r. wst膮pi艂 do Zwi膮zku Walki Zbrojnej (ZWZ) w Stalowej Woli za nam贸wieniem 贸wczesnego komendanta ZWZ kpt. Kazimierza Pilata ps. „Zaremba”, kt贸rego pozna艂 jeszcze przed wojn膮 podczas pracy w ZP. W 1942 r. po powo艂aniu Armii Krajowej zosta艂 mianowany kwatermistrzem Obwodu Nisko-Stalowa Wola. W czerwcu 1944 r. zagro偶ony aresztowaniem opu艣ci艂 Stalow膮 Wol臋. Po wej艣ciu sowieckiej Armii Czerwonej do Stalowej woli powr贸ci艂 w sierpniu 1944 r. i kontynuowa艂 dzia艂alno艣膰 w AK.聽W pa藕dzierniku 1944 r. przej膮艂 dow贸dztwo od komendanta Obwodu ppor. Antoniego Cwen ps. „Ry艣”, kt贸ry opu艣ci艂 Stalowa Wol臋. W贸wczas Komenda Obwodu chwilowo znajdowa艂a si臋 w Rudniku nad Sanem, gdy偶 wcze艣niej przeni贸s艂 j膮 tam „Ry艣”. Kislinger po obj臋ciu funkcji komendanta obwodu przeni贸s艂 Komend臋 Obwodu z powrotem do Stalowej Woli. Niestety, funkcj臋 komendanta pe艂ni艂 kr贸tko, gdy偶 w listopadzie 1944 r. zosta艂 aresztowany przez sowieckie NKWD. Po aresztowaniu Kislinger ujawni艂 swoj膮 dzia艂alno艣膰 w AK Komisji Likwidacyjnej w Krakowie, po czym wkr贸tce zosta艂 zwolniony przez NKWD pod warunkiem, 偶e og艂osi w艣r贸d 偶o艂nierzy AK mobilizacj臋 do powstaj膮cej 24 dywizji piechoty Ludowego Wojska Polskiego (LWP) – tworzonego w tym czasie przez NKWD i polskich komunist贸w. Po naradzie z szefem inspektoratu AK mjr. Tadeuszem Zieli艅skim ps. „Obuch” zdecydowa艂 si臋 og艂osi膰 wspomnian膮 mobilizacje.

W styczniu 1945 r. Antoni Kislinger og艂osi艂 mobilizacj臋 偶o艂nierzy AK Obwodu Nisko-Stalowa Wola do wspomnianej 24 Dywizji LWP. Wszystkim 偶o艂nierzom Obwodu kaza艂 si臋 stawi膰 do przegl膮du 9 lutego 1945 r. Na og艂oszon膮 mobilizacj臋 do LWP stawi艂o si臋 jedynie dw贸ch 偶o艂nierzy AK. Ca艂膮 akcj臋 efektywnie wstrzyma艂 powo艂any w styczniu 1945 r. nowy komendant Podokr臋gu AK Rzesz贸w mjr. Stanis艂aw Pie艅kowski ps. „Hubert”, kt贸ry obawiaj膮c si臋 masowych wywoz贸w zdekonspirowanych 偶o艂nierzy AK do sowieckich 艂agr贸w, przekaza艂 rozkaz trwania w 艣cis艂ej konspiracji wszystkim plac贸wkom Obwodu. Kilka dni p贸藕niej Komendant G艂贸wny AK gen. Leopold Okulicki maj膮cy te same obawy rozwi膮za艂 Armi臋 Krajow膮 i poleci艂 偶o艂nierzom AK w ca艂ej Polsce by si臋 nie ujawniali komunistom.

Po wojnie

Po nieudanej akcji mobilizacyjnej do LWP, sowieckie NKWD kolejny raz aresztowa艂o Antoniego Kislingera. Postawiony przed komunistycznym s膮dem zosta艂 skazany na 8 lat wi臋zienia za „wrog膮 dzia艂alno艣膰”. Po odsiedzeniu cz臋艣ci wyroku zosta艂 zwolniony na mocy amnestii i powr贸ci艂 zn贸w do Stalowej Woli.聽Po powrocie pocz膮tkowo pracowa艂 w Ubezpieczalni Spo艂ecznej, a nast臋pnie podj膮艂 prac臋 w Miejskim Szpitalu w Stalowej Woli jako intendent.

Prze艣ladowany przez komunist贸w, w 1950 r. zwolni艂 si臋 ze stalowowolskiego szpitala i zdecydowa艂 si臋 wyjecha膰 do Rzeszowa, gdzie podj膮艂 prac臋 jako pracownik umys艂owy w wojew贸dzkim oddziale Zak艂ad贸w Lecznictwa. We wrze艣niu 1955 r. kolejny raz powr贸ci艂 do Stalowej Woli i wr贸ci艂 do pracy w szpitalu miejskim jako intendent.

Kapitan Antoni Kislinger do czasu przej艣cia na emerytur臋, pozostawa艂 obiektem zainteresowa艅 komunistycznych s艂u偶b. Dopiero w 1956 r. UB zdecydowa艂o zamkn膮膰 jego akta. W 艣ci艣le tajnej notatce UB z dnia 10 lipca 1956 r. odnalezionej w IPN przez Fundacj臋 KEDYW czytamy:

„Na og贸艂 zachowuje聽si臋 dobrze, wrogiej dzia艂alno艣ci nie przejawia, a raczej wg. ostatnich danych agenturalnych do obecnych przemian wypowiada si臋 pozytywnie, jest to osoba licz膮ca lat 66, chory. W zwi膮zku z powy偶szym przez komisj臋 pracownik贸w Wydz. IV-go WU d/s BP sprawa zosta艂a zakwalifikowana聽do z艂o偶enia w archiwum聽Wydz. X. Natomiast kart臋 E14 pozostawia w K.O jako na b. Komendanta Obwodu AK”

/-/ Zawisza P.por.

Antoni Kislinger by艂 偶onaty. 呕ona Helena Kislinger by艂a nauczycielk膮 w Stalowej Woli. W czasie niemieckiej okupacji dzia艂a tak偶e w konspiracji, by艂a nauczycielk膮 tajnego nauczania. Nie mieli dzieci.

Kapitan Antoni Kislinger zmar艂 1 stycznia 1969 r. w Stalowej Woli. Spoczywa na Cmentarzu Komunalnym w Stalowej Woli.

Cze艣膰 Jego Pami臋ci!

 

MW / Fundacja KEDYW / MKDAK

Bibliografia: Archiwum Muzeum Kierownictwa Dywersji Armii Krajowej (w organizacji), Archiwum IPN oddzia艂 w Rzeszowie, Dionizy Garbacz „Brunatne Lata”.


Pierwsze w Polsce Muzeum Kedywu – elitarnego pionu dywersyjnego Armii Krajowej powstaje w czynie spo艂ecznym z inicjatywy Fundacji KEDYW. Nasza dzia艂alno艣膰 opiera si臋 na wolontariacie i darowiznach ludzi dobrej woli. Bez twojego wsparcia nie osi膮gniemy celu! WESPRZYJ NAS!聽

Konto bankowe: SANBank Nadsa艅ski Bank Sp贸艂dzielczy
Nr konta: 05 9430 0006 0046 7597 2000 0001
KOD SWIFT: POLUPLPR
Lub bezpiecznie kart膮 p艂atnicz膮 przez system p艂atno艣ci PayPal