12 czerwca 1886 r. urodził się Kazmierz Pretsch – żołnierz antyniemieckiej konspiracji | Muzeum Kierownictwa Dywersji Armii Krajowej (w organizacji)

kpt. Kazimierz Pretsch

12 czerwca 1886 – 10 kwietnia 1941

Oficer Wojska Polskiego II RP
Żołnierz antyniemieckiej konspiracji w Stalowej Woli

Kazimierz Pretsch urodził się 12 czerwca 1886 roku w Brodach (woj. lwowskie) na Kresach Wschodnich. Był żonaty. Z żoną Zofią z d. Kubikowską miał córkę Wandę. W 1915 roku, podczas I wojny światowej walczył w armii austriackiej i był ranny w walkach pod Sandomierzem (woj. świętokrzyskie).

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległość został zawodowym żołnierzem Wojska Polskiego II RP, w którym od 1918 roku do 1932 roku pełnił służbę w randze kapitana. Później został komendantem oddziału Związku Strzeleckiego „Strzelec” w Kowlu (Kresy Wschodnie).

W sierpniu 1938 roku Kazimierz Pretsch przeprowadził się do Stalowej Woli (woj. lwowskie, obecnie woj. podkarpackie) gdzie wówczas budowane były Zakłady Południowe, nowoczesne zakłady zbrojeniowe Centralnego Okręgu Przemysłowego. Tam podjął pracę w ZP jako urzędnik przy budowie huty aluminium.

Niemiecka okupacja

W 1939 roku po napaści Niemiec na Polskę prawdopodobnie chwilowo ewakuował się z pracownikami ZP ze Stalowej Woli, ale wkrótce powrócił. Do pracy w Zakładach Południowych powrócił w 1940 roku i od tej pory pracował fizycznie jako suwnicowy. Wówczas ZP zostały przezmianowane przez Niemców na zakłady zbrojeniowe III Rzeszy pod nazwą „Herman Göring Stahlwerke Stalowa Wola”, a później w „Stahlwerke Braunschweig G.m.b.H. – Werk Stalowa Wola”.

Aresztowanie i śmierć

Kazimierz Pretsch aresztowany został 5 listopada 1940 roku podczas pracy w zakładach przez Gestapo. Niemcy oskarżyli Kazimierza o współpracę z nielegalną organizacją i kolportowanie nielegalnej prasy. Ze względu na jego niemieckie nazwisko, Niemcy próbowali nakłonić go do kolaboracji i do podpisania tzw. Volkslisty. Kazimierz kategorycznie odmówił współpracy Niemcom. Początkowo wywieziony został do aresztu w pobliskim Nisku (woj. podkarpackie), a początkiem kwietnia 1941 roku przewieziony został do więzienia w Tarnowie (woj. małopolskie). Zmarł 10 kwietnia 1941 roku w czasie transportu do niemieckiego obozu KL Auschwitz do Oświęcimia (woj. małopolskie).

Cześć Jego Pamięci!

MW / MKDAK

Bibliografia: Archiwum Muzeum Kierownictwa Dywersji Armii Krajowej (w organizacji), Dionizy Garbacz „Stalowa Wola 1937-1939”.