Rynek w Janowie Lubelskim, lata 60-te.

12 lipca 1945 r. sowieckie NKWD wspierane żołnierzami komunistycznego Ludowego Wojska Polskiego rozstrzelali w publicznej egzekucji na rynku w Janowie Lubelskim trzech żołnierzy oddziału Narodowego Zjednoczenia Wojskowego „Tarzana” Tadeusza Gajdy. Nie była to jedyna egzekucja na żołnierzach antykomunistycznego podziemia tego dnia na Lubelszczyznie.

Dzień wcześniej, 11 lipca 1945 r. sowieckie NKWD i LWP zdołało przeprowadzić obławę na oddział leśny NZW „Tarzana” Tadeusza Gajdy w Lipowcu koło Stalowej Woli (woj. podkarpackie). W potyczce NKWD wraz z komunistami zdołali aresztować 22 żołnierzy oddziału. Sam dowódca „Tarzan” uniknął aresztowania, gdyż wcześniej opuścił oddział by udać się na spotkanie z oficerami zgrupowania mjr. Hieronima Dekutowskiego „Zapory”.

Aresztowanych żołnierzy z oddziału „Tarzana” początkowo przewieziono do Janowa Lubelskiego, gdzie zostali umieszczeni w szopie. Gdy zapadł wieczór zostali poprowadzeni do aresztu przez generała w polskim mundurze, który jednak nie mówił po polsku. Następnego dnia około godziny 10.00 rano wyczytano trzy nazwiska: chorąży Karol Bis „Wysocki”, sierżant Jan Mierzwa „Błyskawica”, sierżant Stanisław Dziubek „Vis” – byli to trzej najstarsi stopniem partyzanci Tarzana. Następnie sowiecki generał w polskim mundurze vel Stanisław Zajkowski wydał rozkaz rozstrzelania zakładników bez przeprowadzenia procesu sądowego. Wszystkich trzech rozstrzelano na rynku w Janowie Lubelskim w publicznej egzekucji. Egzekucja polskich bohaterów na rynku w Janowie Lubelskim był propagandową fetą komunistów, do której grała orkiestra żołnierzy LWP.

Egzekucja żołnierzy NZW oddziału „Tarzana” nie była jedyną egzekucją tego dnia wykonaną przez Sowietów i polskich komunistów na żołnierzach antykomunistycznego podziemia. W publicznych egzekucjach w Janowie Lubelskim, Lipie i Zaklikowie zginęło łącznie 7 żołnierzy NZW. Poniżej fragment meldunku 3 Dywizji Piechoty LWP wykonany po egzekucjach przez sowieckiego generała Stanisława Zajkowskiego:

„… W dniu 10 -12.07.1945 r. w Lasach Janowskich całkowicie zniszczono bandę „Tarzana”, częściowo bandy por. „Jerzyka” i „Orła”, zabito 15 bandytów, zraniono ciężko 1 bandytę. Złapano 72 bandytów w tym 5 kobiet z band „Jerzyka”, „Tarzana” i „Orła” oraz 52 osoby współpracujące z bandami. Złapano 5 dezerterów.
Na wiecach rozstrzelano publicznie 7 bandytów. Publicznie egzekucje pokazały ludności, że Rząd Rzeczpospolitej jest zdecydowany, nie cofając się przed najradykalniejszymi środkami by zakończyć raz na zawsze z plagą bandytyzmu.”

szef sztabu                                                                     D-ca 3 DP
/-/ Kudrewicz płk dypl                                                   /-/ Zajkowski gen. bryg.

Żaden z polskich komunistów biorących udział w tych zbrodniach na żołnierzach niezłomnych, nie odpowiedział za swoje czyny.

Cześć Ich Pamięci!

MW / MKDAK

Bibliografia: Archiwum Muzeum Kierownictwa Dywersji Armii Krajowej (w organizacji).

© COPYRIGHT 2016-2013. Wszelkie Prawa zastrzeżone. Kopiowanie tekstów, zdjęć lub filmów bez zgody zabronione!