Niemieckie obwieszczenie rozplakatowane w Stalowej Woli 27 marca 1944 r.
W marcu 1944 roku Niemcy aresztowali kilkudziesi臋ciu 偶o艂nierzy konspiracji w Stalowej Woli i okolicach. Wed艂ug wspomnie艅 kapelana stalowowolskiej NOW i AK ks. J贸zefa Skoczy艅skiego ps. 鈥濲uliusz鈥, Niemcy aresztowali oko艂o 40 os贸b, kt贸rych wkr贸tce rozstrzelali w egzekucjach.
27 marca 1944 roku, na kilka dni przed egzekucjami polskich zak艂adnik贸w aresztowanych w fali aresztowa艅, Niemcy rozplakatowali w Stalowej Woli obwieszczenie, na kt贸rym znajdowa艂y si臋 33 osoby. Niemiecki afisz 艣mierci og艂asza艂 mieszka艅com miasta, 偶e wi臋藕niowie skazani zostali na kar臋 艣mierci na podstawie rozporz膮dzenia gubernatora Hansa Franka z pa藕dziernika 1943 roku i 偶e skazani zostali 鈥瀦a zbrodnie wykroczenia przeciwko par. 1 i 2 rozporz膮dzenia o zwalczaniu napad贸w na dzie艂o niemieckiej odbudowy w Generalnym Gubernatorstwie鈥, a niekt贸rzy 鈥瀦a przynale偶enie do nielegalnej organizacji鈥. Niemiecki plakat, kt贸ry pojawi艂 si臋 na mie艣cie zawiera艂 nast臋puj膮ce osoby ze Stalowej Woli i okolic:
- Augustyn Karbarz – spawacz z P艂awa (obecnie dzielnica Stalowej Woli), skazany za nielegalne posiadanie broni.
- Wac艂aw Gr臋dzi艅ski – ksi臋gowy ze Stalowej Woli, skazany za nale偶enie do nielegalnej organizacji.
- Czes艂aw Juda – przykrywacz pi艂 ze Stalowej Woli, skazany za nale偶enie do nielegalnej organizacji.
- Stanis艂aw Jarawka – przodownik ze Stalowej Woli, skazany za nale偶enie do nielegalnej organizacji.
- Mieczys艂aw Serwatka – elektromonter ze Stalowej Woli, skazany za nale偶enie do nielegalnej organizacji.
- 艁ucjan Barglik – fryzownik ze Stalowej Woli, skazany za nale偶enie do nielegalnej organizacji.
- W艂adys艂aw Gruca – szlifierz ze Stalowej Woli, skazany za nale偶enie do nielegalnej organizacji.
- Jan Jankowski – kowal ze Stalowej Woli, skazany za nale偶enie do nielegalnej organizacji.
- Piotr Wojtasik – elektromonter ze Stalowej Woli, skazany za nale偶enie do nielegalnej organizacji.
- Julian Darmas – 艣lusarz ze Stalowej Woli, skazany za nale偶enie do nielegalnej organizacji.
- Jan Sadurski – przodownik z Rozwadowa (obecnie dzielnica Stalowej Woli), skazany za nale偶enie do nielegalnej organizacji.
- Zenon Ko艂odziejczyk – bez zawodu z Rozwadowa, skazany za nale偶enie do nielegalnej organizacji.
- Zygmunt Str臋ciwilk – bez zawodu z Rozwadowa, skazany za nale偶enie do nielegalnej organizacji.
- Rudolf Bisztyga – technik ze Stalowej Woli, skazany za nale偶enie do nielegalnej organizacji.
- Bronis艂aw Danielewicz – 艣lusarz z P艂awa, skazany za nale偶enie do nielegalnej organizacji.
- Mieczys艂aw Latosi艅ski – elektromonter ze Stalowej Woli, skazany za nale偶enie do nielegalnej organizacji.
- Aleksander Smalec – 艣lusarz ze Stalowej Woli, skazany za nale偶enie do nielegalnej organizacji.
- Czes艂aw 艁ukasik – kontroler ze Stalowej Woli, skazany za nale偶enie do nielegalnej organizacji.
- Kazimierz Stendiuch – kierowca 偶urawia ze Stalowej Woli, skazany za nale偶enie do nielegalnej organizacji.
- Stanis艂aw Bajak – robotnik z Malec (obecnie Nisko), skazany za nale偶enie do nielegalnej organizacji.
- Wiktor 艁ukasiewicz – blacharz ze Stalowej Woli, skazany za nale偶enie do nielegalnej organizacji.
- Jan Ja艣kiewicz – 艣lusarz ze Stalowej Woli, skazany za nale偶enie do nielegalnej organizacji.
- Tadeusz Przyby艂ek – robotnik ze Stalowej Woli, skazany za nale偶enie do nielegalnej organizacji.
- Boles艂aw Kowalski – ksi臋gowy bez sta艂ego zamieszkania, skazany za nale偶enie do nielegalnej organizacji.
W艣r贸d ww. aresztowanych w marcowych 艂apankach by艂o wielu pracownik贸w niemieckich zak艂ad贸w zbrojeniowych 鈥濻tahlwerke Braunschweig G.m.b.H. 鈥 Werk Stalowa Wola鈥 (okupowanych Zak艂ad贸w Po艂udniowych – COP). W marcowych aresztowaniach Niemcy zdo艂ali tak偶e aresztowa膰 in偶yniera ZP i komendanta Obwodu Nisko-Stalowa Wola Armii Krajowej kapitana Kazimierza Pilata ps. 鈥瀂aremba鈥, kt贸rego Niemcy zamordowali po brutalnym 艣ledztwie w siedzibie stalowowolskiego Gestapo przy ul. Bismarckstrasse (obecnie ul. ks. Skoczy艅skiego 26).
W艣r贸d aresztowanych z niemieckiego obwieszczenia by艂 tak偶e Zygmunt Str臋ciwilk, 偶o艂nierz Armii Krajowej z Rozwadowa. Zygmunt by艂 bratem Romana Str臋ciwilka – powojennego w艂a艣ciciela dawnego kina, w kt贸rym w czasie niemieckiej okupacji AK ulokowa艂a tajn膮 baz臋 Kedywu (obecnie siedziba powstaj膮cego Muzeum Kedywu).
Wi臋kszo艣c os贸b z niemieckiego obwieszczenia wywieziona zosta艂a poza Stalow膮 Wol臋 i prawdopodobnie 5 kwietnia 1944 roku wykonane zosta艂y na nich wyroki. Do dzi艣 nie uda艂o si臋 ustali膰 miejsca poch贸wku zamordowanych. Wed艂ug r贸偶nych 藕r贸de艂 cz臋艣膰 z nich rozstrzelana zosta艂a ko艂o Tarnowa i cz臋艣膰 ko艂o 艁a艅cuta.
Cze艣膰 Ich Pami臋ci!
MW / MKDAK
Bibliografia: Archiwum Muzeum Kierownictwa Dywersji Armii Krajowej (w organizacji), Dionizy Garbacz 鈥濷kupacja i konspiracja w Stalowej Woli 1939-1944鈥. Stanis艂aw D膮browa-Kostka 鈥濶iemieckie Afisze 艢mierci鈥.
漏 COPYRIGHT 2016-2024. Wszelkie Prawa zastrze偶one. Kopiowanie tekst贸w, zdj臋膰 lub film贸w bez zgody zabronione!