Tadeusz Szumielewicz ps. „Ted”

11 stycznia 1921 – 3 maja 1944

Żołnierz Kedywu Armii Krajowej Obwodu Nisko-Stalowa Wola
Żołnierz oddziału dyspozycyjnego AK Jana Orla-Wysockiego „Kmicica”

Tadeusz Szumielewicz urodził się 11 stycznia 1921 r. w Muszynie w dzisiejszym województwie dolnośląskim. Był synem Władysława i Marii z d. Motyka. Miał dwóch starszych braci Bolesława i Stanisława oraz młodszą siostrę Annę. Brat Stanisław ps. „Kryspin” był jak on żołnierzem Kedywu Armii Krajowej w Rozwadowie podczas niemieckiej okupacji, zas ojciec Władysław oraz brat Bolesław służyli AK w woj. świętokrzyskim.

W okresie międzywojennym Tadeusz mieszkał wraz z rodziną w Toruniu (woj. kujawsko-pomorskie) i później w Krakowie (woj. małopolskie). Tuż przed wojną przeprowadzili się wszyscy do Stalowej Woli (woj. podkarpackie) gdzie ojciec otworzył sklep. W Stalowej Woli Tadeusz uczęszczał do liceum ogólnokształcącego, niestety naukę przerwał mu wybuch wojny. Podczas okupacji podjął pracę jako urzędnik w okupowanych przez Niemców Zakładach Południowych (COP) przemianowanych początkowo przez Niemców na zakłady zbrojeniowe „Hermann Göring Stahlwerke Stalowa Wola” a następnie w „Stahlwerke Braunschweig G.m.b.H. – Werk Stalowa Wola”. W tym samym czasie wieczorami podjął naukę na tajnych kompletach. W 1941 roku zdał egzamin maturalny na tajnych kompletach.

Konspiracja antyniemiecka

Na początku 1944 roku zagrożony aresztowaniem porzucił pracę w niemieckich zakładach zbrojeniowych i przeszedł całkowicie do konspiracji. Wraz ze wspomnianym starszym bratem Stanisławem ps. „Kryspin”, zostali żołnierzami Kedywu AK Obwodu Nisko-Stalowa Wola. Tadeusz w Kedywie pełnił funkcję specjalnego łącznika Kedywu z Komendą Obwodu oraz z oddziałem dyspozycyjnym Jan Orła-Wysockiego ps. „Kmicic” (dyspozycyjny oddział obwodu kierowany przez Kedyw). Praca specjalnego łącznika polegała na utrzymywaniu stałej łączności ze wspomnianymi strukturami oraz na dostarczaniu informacji o konfidentach czy zagrożeniach. Często też zaopatrywał oddział w żywność oraz inne potrzeby. Tadeusz często podróżował między tajną bazą Kedywu w Rozwadowie (obecnie dzielnica Stalowej Woli) i miejscowościami za prawym brzegiem rzeki San gdzie bazował oddział Kmicica.

Zamordowany przez komunistyczną partyzantkę

3 maja 1944 roku Tadeusz Szumielewicz przemieszczał się z okolic Lasów Janowskich znajdujących się na północny-wschód od Stalowej Woli z bazy oddziału „Kmicica” do Rozwadowa wraz z drugim nieznanym wówczas kandydatem na partyzanta. Gdy byli we wsi Jarocin zostali zatrzymani przez żołnierzy komunistycznej partyzantki – dowódcę Franciszka Bielaka ps. „Dobry” z oddziału Armii Ludowej (AL) „Dobrego” i jego żołnierza „Wicka”. Według relacji świadków, Tadeusza Szumielewicza i jego kolegę zamordował z nieznanych przyczyn Józef K. – mieszkaniec Jarocina i żołnierz oddziału „Dobrego”.

Odnaleziony przez kolegów

Miejsce śmierci udało się ustalić w 1945 roku ostatniemu dowódcy oddziału Kmicica i byłemu żołnierzowi Kedywu Mieczysławowi Potyrańskiemu ps. „Poraj”. Gdy ustalono dokładnie miejsca pochówku, Potyrański wraz z kolegą z oddziału Kmicica Janem Kajzerem ps. „Wieża” ekshumowali zwłoki Tadeusza Szumielewicza i przewieźli Go do Stalowej Woli, gdzie został uroczyście pochowany 1 listopada 1946 roku wraz z innymi żołnierzami w Mauzoleum żołnierzy AK na Cmentarzu Komunalnym.

Ulica braci partyzantów

W Stalowej Woli w północnej części dzielnicy Rozwadowa znajduje się ulica nazwana na cześć bohaterskich braci z Kedywu. Ulica Braci Szumielewiczów upamiętnia wszystkich trzech braci bohaterów Armii Krajowej, którzy walczyli z Niemcami za wolną Polskę i stracili za nią życie.

Cześć Ich Pamięci!

MW / MKDAK

Bibliografia: Archiwum Muzeum Kierownictwa Dywersji Armii Krajowej (w organizacji), Mieczysław Potyrański maszynopis „Historia Oddziału Partyzanckiego „Kmicica” – OP-33”, Dionizy Garbacz „Brunatne Lata”, Stanisław Puchalski „Partyzanci Ojca Jana”.

© 2016-2025 MKDAK. Wszelkie Prawa zastrzeżone. Kopiowanie tekstów, zdjęć lub filmów bez zgody zabronione!