17 sierpnia 1902 r. urodził się Karol Chyła

Karol Chyła

17 sierpnia 1902 – 14 marca 1943

Wspomagał konspirację antyniemiecką w Stalowej Woli (woj. podkarpackie)

Chyła Karol urodził się 17 sierpnia 1902 roku we wsi Chyły (przysiółek wsi Pławo) w Puszczy Sandomierskiej (obecnie dzielnica Stalowej Woli, woj. podkarpackie). Był synem Grzegorza i Katarzyny z d. Ogon. W okresie II RP był gajowym na terenach Puszczy Sandomierskiej, gdzie mieszkał od urodzenia. W czasie niemieckiej okupacji był leśniczym w Ciemnym Kącie w Stalowej Woli. Karol Chyła był żonaty i miał dwóch synów.

Pirwsze aresztowanie

W początkiem 1942 roku został aresztowany przez niemieckie Gestapo i osadzony został w areszcie Gestapo przy ul. Bismarckstraße (obecnie ul. ks. Skoczyńskiego 26) w Stalowej Woli. Po dwóch tygodniach został przewieziony do aresztu w pobliskim Nisku. Dzięki staraniom matki zwolniony został z aresztu w Nisku, ale po krótkim czasie Gestapo będąc chyba bardziej pewne jego działalności na rzecz antyniemieckiego podziemia, powróciło i ponownie próbowali aresztować Karola. Tym razem Niemcy nie zastali Karola, od tej pory zaczął się ukrywać w lesie i tylko sporadycznie odwiedzał nocą rodzinę w domu. Jak wspominał jego syn Józef, ojciec przychodził nocą po żywność i czasem pojawiał się z bronią.

Drugie aresztowanie i egzekucja

Po jakimś czasie Karol Chyła myśląc, że już wszystko się uspokoiło, postanowił wrócić do pracy w lesie. 15 marca 1942 roku przebywał w leśniczówce na Ciemnym Kącie w Stalowej Woli, kiedy kolejny raz wpadło Gestapo i Go aresztowało. Wówczas Niemcy zabrali Go z powrotem do jego domu w Chyłach i przeprowadzili rewizję. Tam Niemcy rozkazali mu kopać dół i znaleźli ukrytą broń. Wówczas jak wspominał syn Józef, Niemcy zabrali Karola do samochodu i udali się w kierunku Ozetu (dzielnica Stalowej Woli), gdzie w lasku koło Elektrowni został rozstrzelany. Za samochodem pobiegła żona Karola i dwóch synów, którzy po opuszczeniu przez Niemców lasku poszli w miejsce gdzie został rozstrzelany. Tam żona i synowie znaleźli ślady krwi i świeżą mogiłę.

Ekshumacja

W miejscu gdzie Niemcy rozstrzelali Karola Chyłę w lasku koło Elektrowni, Niemcy rozstrzeliwali później jeszcze więcej osób. Rozstrzelani tam zostali w grudniu 1943 roku żołnierze dywersyjnego oddziału Korpusu Zachodniego (Armii Krajowej) oraz Sowieci z sowieckiego oddziału rajdowego, który pojawił się w okolicy aby przeprowadzić dywersję na terenie niemieckiego zakładu zbrojeniowego „Stahlwerke Braunschweig – Werk Stalowa Wola” (okupowane Zakłady Południowe – COP).

Po wojnie z Niemcami wszyscy polscy partyzanci oraz Sowieci wraz z Karolem Chyła zostali 31 października 1945 roku ekshumowani i następnie w uroczystym pochodzie wszyscy zostali przeniesieni na Cmentarz Komunalny w Stalowej Woli gdzie pochowani zostali w kwaterze wojskowej przy Mauzoleum. Żołnierze KZ-AK pochowani zostali w piwnicach nieskończonego jeszcze wówczas Mauzoleum. Karol Chyła pochowany został w osobnym grobie z prawej strony Mauzoleum, a Sowieci pochowani zostali w grobach w alejce przed Mauzoleum.

O ekshumacjach i uroczystym pochodzie przeczytasz TUTAJ.

Cześć Jego Pamięci!

MW / MKDAK

źródło: Archiwum Muzeum Kierownictwa Dywersji Armii Krajowej (w organizacji), maszynopis Józefa Chyły, Dionizy Garbacz „Brunatne Lata”.