22 pa藕dziernika 1995 r. odesz艂a Helena Mirecka-Matkowska ps. „Justynka”

Helena Mirecka-Matkowska ps. „Justynka”

ur. 25 grudnia 1918 r. – zm. 22 pa藕dziernika 1995 r.

呕o艂nierz Narodowej Organizacji Wojskowej聽Kobiet (NOWK) w Stalowej Woli
艁膮czniczka w艂adz Stronnictwa聽Narodowego z Komend膮 G艂贸wn膮 AK podczas Powstania Warszawskiego


Helena Mirecka urodzi艂a si臋 25 grudnia 1918 r. w Ulanowie ko艂o Rudnika nad Sanem, w dawnym wojew贸dztwie Lwowskim (dzisiejsze Podkarpackie). By艂a 贸smym dzieckiem Dominika i Pauliny Mireckich. Szko艂臋 podstawow膮 uko艅czy艂a w Rac艂awicach, a nast臋pnie w 1937 r. gimnazjum w Nisku. Po zdaniu matury podj臋艂a studia prawnicze na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie.

Helena Mirecka pochodzi艂a z wielodzietnej religijnej i patriotycznej rodziny, z kt贸rej wielu cz艂onk贸w rodziny odegra艂o czo艂owe role w historii ruchu narodowego oraz konspiracji antyniemieckiej podczas II wojny 艣wiatowej. Jako m艂oda dziewczyna ucz臋szcza艂a na kursy wychowania narodowego i nale偶a艂a do M艂odzie偶y Wszechpolskiej.

Konspiracja

W 1940 r. podczas niemieckiej okupacji podj臋艂a prac臋 jako kasjerka w sto艂贸wce Sp贸艂dzielni Spo偶ywc贸w „Stalowa Wola” (dzisiejszy budynek TV Miejskiej na ul. ks. J. Popie艂uszki), gdzie dzia艂a艂 tak偶e聽punk kontaktowy komendy okr臋gu rzeszowskiego Narodowej Organizacji Wojskowej (NOW), kt贸remu dowodzi艂 jej brat Kazimierz ps. „呕muda”. Tak jak jej starsze rodze艅stwo Helena zosta艂a 艂膮cznikiem stalowowolskiej NOW i wkr贸tce zaj臋艂a si臋 organizowaniem sieci 艂膮czno艣ci i kolporta偶u podziemnego pisma NOW pt. „Walka”. W czasie pracy na sto艂贸wce w Stalowej Woli zorganizowa艂a tak偶e wraz z siostr膮 Janin膮 wysy艂k臋 paczek 偶ywno艣ciowych do wi臋zie艅 i oboz贸w koncentracyjnych.

Po przeniesieniu przez Kazimierza Mireckiego komendy okr臋gu rzeszowskiego NOW ze Stalowej Woli do Jaros艂awia wyjecha艂a do Warszawy, gdzie zosta艂a 艂膮czniczk膮 naczelnych w艂adz Stronnictwa Narodowego z Delegatur膮 Komendy G艂贸wnej Armii Krajowej. Po wybuchu Powstania Warszawskiego pozosta艂a 艂膮cznikiem SN i bra艂a udzia艂 w Powstaniu. Po kl臋sce Powstania dosta艂a si臋 do niewoli i zosta艂a przewieziona do obozu w Pruszkowie, sk膮d jednak wkr贸tce uda艂o jej si臋 wydosta膰. Po wydostaniu si臋 z obozu skierowana zosta艂a przez SN jako siostra PCK do Czerwonego Krzy偶a do Pruszkowa, gdzie dosta艂a zadanie wydostawania wa偶nych dzia艂aczy podziemia, co jak wspomina艂a jej starsza siostra Maria Mirecka-Lory艣 „czyni艂a z du偶ym powodzeniem”.

Helena Mirecka-Matykowska z m臋偶em Augustem w Pary偶u, 1948 r. (fot. Zbiory Marii Mireckej-Lory艣)

Po wojnie emigracja

Helena Mirecka po wojnie wysz艂a za m膮偶 za dzia艂acza SN Augusta Micha艂owskiego ps. „Roman”, kt贸ry ze wzgl臋du na jego kierownicz膮 dzia艂alno艣膰 w SN i NOW zmieni艂 nazwisko na Matkowski. 艢lub m艂odej parze udzieli艂 ks. W艂adysaw Matus w ko艣ciele Mariackim w Krakowie. Obydwoje poszukiwani przez Urz膮d Bezpiecze艅stwa (UB) i zagro偶eni ci膮g艂ym aresztowaniem zdecydowali si臋 opu艣ci膰 Polsk臋 i przedostali si臋 do Francji. Po 艣mierci m臋偶a w 1952 r. Helena opu艣ci艂a Francj臋 i wyjecha艂a do USA. Po przybyciu do USA na nowo rozpocz臋艂a o偶ywion膮 dzia艂alno艣膰 w聽Stronnictwie Narodowym i Kole kombatant贸w Armii Krajowej w Nowym Jorku, w kt贸rym przez 10 lat pe艂ni艂a funkcj臋 prezesa Ko艂a. W 1962 r. w Chicago na VI Zje藕dzie Delegat贸w SN zosta艂a wybrana do Wydzia艂u Wykonawczego SN. By艂a r贸wnie偶 dyrektorem Instytutu Romana Dmowskiego w Nowym Jorku.

Przez wiele lat wraz siostr膮 Mari膮 organizowa艂a pomoc i wyjazdy na Kresy Wschodnie, gdzie cz臋sto przemyca艂y du偶e ilo艣ci r贸偶a艅c贸w i obraz贸w religijnych. W艣r贸d Kresowian gdzie pos艂ug臋 kap艂a艅sk膮 pe艂ni艂 ich brat Bronis艂aw, nazywano je „przemytniczkami Bo偶ymi”.

Zas艂ugi i odznaczenia

Za swoj膮 dzia艂alno艣膰 polityczn膮, spo艂eczn膮 i patriotyczn膮 zosta艂a odznaczona wieloma odznaczeniami m.in. Krzy偶em Armii Krajowej oraz Z艂otym Krzy偶em z Mieczami.

Z inicjatywy Heleny Mireckiej-Matykowskiej w Ameryka艅skiej Cz臋stochowie w Doylestown w stanie Pennsylvania, 23 wrze艣nia 1984 r. zosta艂a wmurowana Pieta Armii Krajowej, kt贸r膮 wykona艂 bezinteresownie mistrz Andrzej Pity艅ski na cz臋艣膰 偶o艂nierzom Armii Krajowej.

Helena Mirecka-Matykowska zmar艂a w rodzinnych Rac艂awicach ko艂o Niska (woj. Podkarpackie), 22 pa藕dziernika 1995 r. w wieku 77 lat. Spoczywa w rodzinnym grobowcu rodziny Mireckich na cmentarzu w Rac艂awicach.

Pieta Armii Krajowej autorstwa Andrzeja Pity艅skiego w klasztorze oo. Paulin贸w w Ameryka艅skiej Cz臋stochowie.

Cze艣膰 Jej Pami臋ci!

MW / Fundacja KEDYW / MKDAK

Bibliografia: Archiwum Muzeum Kierownictwa Dywersji Armii Krajowej (w organizacji), Maria Mirecka-Lory艣 „Odszukane w Pami臋ci”, Dionizy Garbacz „Brunatne Lata”.

漏 COPYRIGHT 2016-2019 Fundacja KEDYW. Wszelkie Prawa zastrze偶one. Kopiowanie tekst贸w, zdj臋膰 lub film贸w bez zgody Fundacji KEDYW zabronione!


Pierwsze w Polsce Muzeum Kedywu – elitarnego pionu dywersyjnego Armii Krajowej powstaje z inicjatywy Fundacji KEDYW. Nasza dzia艂alno艣膰 opiera si臋 na wolontariacie i darowiznach ludzi dobrej woli. Bez twojego wsparcia nie osi膮gniemy celu! WESPRZYJ NAS!

Zosta艅 Patronem Muzeum Kedywu poprzez serwis Patronite:


Lub wesprzyj przelewem bankowym na konto:

Konto bankowe: SANBank Nadsa艅ski Bank Sp贸艂dzielczy
Nr konta: 05 9430 0006 0046 7597 2000 0001
KOD SWIFT: POLUPLPR


Lub bezpiecznie kart膮 p艂atnicz膮 przez system p艂atno艣ci PayPal:

[wpedon id=”16500″ align=”left”]