20 lipca 1999 r. odszed艂 kpt. J贸zef Jasi艅ski – dow贸dca wywiadu i kontrwywiadu XI Dywizji Strzelc贸w Karpackich AK

kpt. J贸zef Jasi艅ski ps. „Zenit”

ur. 25.12.1924 r. – zm. 20.07.1999 r.
Dow贸dca wywiadu i kontrwywiadu XI Dywizji Strzelc贸w Karpackich AK
Dow贸dca plac贸wki „Cyrenajka”, „61”, „56”, „Korea” AK Ka艂usz (Obw贸d Stanis艂awowski)


Kapitan J贸zef Jasi艅ski urodzi艂 si臋 25 grudnia 1924 r. we wsi Podmichale w wojew贸dztwie Stanis艂awowskim na Kresach wschodnich. By艂 synem Jana i Marii z d.Tymek. W latach 1936 – 1939 ucz臋szcza艂 do Gimnazjum w Ka艂uszu. Od sierpnia 1939 r. do czerwca 1941 r. ucz臋szcza艂 do sowiecko-ukrai艅skiej szko艂y 艣redniej, kt贸r膮 uko艅czy艂 6 czerwca 1941 r. otrzymuj膮c dyplom z bardzo dobrymi wynikami.

W tym samym czasie uko艅czy艂 艣ci艣le tajny 3-letni specjalistyczny kurs dla oficer贸w wywiadu, kontrwywiadu i dywersji w II Wydziale Oficer贸w Do Spraw Specjalnych w Ka艂uszu ze specjalizacj膮 do walki z V kolumn膮 niemiecko-ukrai艅sk膮 otrzymuj膮c stopie艅 podporucznika.

Na kursie wraz z kolegami zbiera艂 informacje o dzia艂alno艣ci NKWD i dzia艂alno艣ci tworz膮cej si臋 V kolumny Siczy Karpackiej. W ramach szkolenia kursanci ci penetrowali tereny i osiedla kolonist贸w niemieckich oraz r贸偶nych ugrupowa艅 nacjonalist贸w ukrai艅skich. 艢ledzili tajne pertraktacje V kolumny niemiecko-ukrai艅skich agent贸w z W艂asowcami i poznawali sposoby dywersji psychologicznej na terenie ZSSR.

Konspiracja antyniemiecka

W pracy konspiracyjnej u偶ywa艂 pseudonim贸w „Zenit”, „Hocu艂”, Podg贸rski”, „Zag贸rski”.

W lutym 1942 r. po powo艂aniu Armii Krajowej zosta艂 mianowany dow贸dc膮 plac贸wki „Cyrenajka” AK w Ka艂uszu. Plac贸wka w Ka艂uszu podlega艂a Okr臋gowi Stanis艂awowskiemu AK i wchodzi艂a w sk艂ad 48 pu艂ku piechoty g贸rskiej XI Dywizji Strzelc贸w Karpackich Armii Krajowej. W Komendzie Obwodu Stanis艂awowskiego AK pe艂ni艂 funkcj臋 dow贸dcy wywiadu i kontrwywiadu wojskowego, dodatkowo dowodzi艂 grupie sabota偶owo-dywersyjnej.

Od prawej, J贸zef Jasi艅ski ps. „Zenit” z kolegami. (fot. MKDAK)

W lipcu 1942 r. podczas akcji sabota偶owo-dywersyjnej na tartak w Dolinie zosta艂 aresztowany przez Niemc贸w. Podczas aresztowania zosta艂 sadystycznie pobity przez funkcjonariuszy Gestapo i SS, kt贸rzy bili go do nieprzytomno艣ci w g艂ow臋 kolbami karabin贸w. Nast臋pnie zosta艂 zabrany do obozu karnego w Stryju. Po kilku tygodniach zosta艂 odbity z obozu, w kt贸rym zosta艂 znaleziony w stanie nieprzytomno艣ci. Szybko zosta艂 przetransportowany do Szpitala Powiatowego w Ka艂uszu, gdzie pod opiek膮 si贸str zakonnych, lekarzy konspiracyjnych, ks. Filipiaka i jego ojca Jana Jasi艅skiego (majora Komendy Plac贸wki AK w Ka艂uszu) pozosta艂 na leczeniu w ukryciu przez kilka miesi臋cy. Po odzyskaniu zdrowia wr贸ci艂 do konspiracji na ka艂usk膮 plac贸wk臋.

W 1943 r. ponownie dosta艂 si臋 do niewoli, tym razem schwytany przez Ukrai艅c贸w z oddzia艂u Siczy Karpackiej we wsi Bere偶nica. Podczas przes艂ucha艅 przez Ukrai艅c贸w zostaje kolejny raz pobity do utraty przytomno艣ci. Ale jak i poprzednim razem zosta艂 wykradziony przez swoj膮 agentk臋 w UPA „Parask臋” i noc膮 na wozie ze s艂om膮 dostarczy艂a go ona ludziom z jego oddzia艂u, kt贸rzy przekazali go straszliwie pobitego wojskom W臋gierskim. Po odzyskaniu sprawno艣ci w w臋gierskim szpitalu wojskowym zn贸w powr贸ci艂 do konspiracji.

W kwietniu 1944 r. zostaje mianowany na stopie艅 porucznika i wszed艂 w sk艂ad Komendy Samoobrony miasta Ka艂usz. Od 23 kwietnia 1944 r. do 20 czerwca 1944 r. wraz z wojskami Armii W臋gierskiej walczy艂 w walkach obronnych i wypadowych z UPA ratuj膮c tysi膮ce ludzi od zag艂ady. W odwecie razem z wojskami W臋gierskimi przyst膮pi艂 do kontrataku pal膮c wiele wiosek ukrai艅skich, w kt贸rych zamieszkiwali upowcy, jednocze艣nie przerywali otaczaj膮cy ich pier艣cie艅 likwiduj膮c wielkie skupiska UPA we wioskach Kopanki, Kropiwnik, Do艂pot贸w, Nowica, Bere偶nica Szlachecka, Grab贸wka, Uhryn贸w Stary (wie艣 w kt贸rej urodzi艂 si臋 Stepan Bandera) i Uhryn贸w 艢redni.

Po wojnie z Niemcami i UPA – konspiracja antysowiecka

W styczniu 1945 r. zagro偶ony aresztowaniem wst膮pi艂 do Ludowego Wojska Polskiego (LWP) w Modlinie, niestety ju偶 w maju 1945 r. zagro偶ony aresztowaniem przez komunistyczny Urz膮d Bezpiecze艅stwa (UB) za przynale偶no艣膰 do AK dezerteruje z LWP i ucieka do 呕nina w wojew贸dztwie Bydgoskim. Tutaj rozpoczyna II klas臋 liceum i nawi膮zuje kontakty z lokalnym PSL-em organizuj膮c pomoc dla swoich ludzi. W tym samym czasie wzmaga si臋 terror UB, zn贸w zagro偶ony aresztowaniem przerywa nauk臋 i organizuj臋 antysowieck膮 grup臋 konspiracyjn膮, z kt贸r膮 uderza w siedzib臋 UB w Rogowie, r贸偶ne komendy MO oraz PGR-y sk膮d zdobywaj膮 偶ywno艣膰. W maju 1946 r. przedosta艂 si臋 z grup膮 na 艢l膮sk, a nast臋pnie w Karpaty w celu przebicia si臋 na zach贸d. Z powodu trudno艣ci rozdzieli艂 ludzi na grupy, a sam ze swoj膮 grup膮 uda艂 si臋 do Opola sk膮d kieruje wiele akcji dywersyjnych na ziemiach zachodnich.

Komunistyczne wi臋zienie

W marcu 1947 r. ujawnia si臋 po og艂oszonej amnestii nie ujawniaj膮c swoich ludzi i dzia艂a艅. Wraca do liceum, kt贸re ko艅czy w czerwcu 1947 r. i wkr贸tce poznaje swoj膮 偶on臋, z kt贸r膮 wyje偶d偶a do Szczecina gdzie podejmuje prac臋 w Elektrowni, a nast臋pnie w porcie Szczeci艅skim.

Zn贸w zagro偶ony aresztowaniem wr贸ci艂 do 呕nina za namow膮 koleg贸w. W 1952 r. w 呕ninie wpada w r臋ce UB, w ubeckim wi臋zieniu zostaje torturowany i wi臋ziony przez 6 miesi臋cy. Na Komisji Specjalnej w Bydgoszczy otrzymuje wyrok 1 roku obozu pracy karnej za sabota偶, lecz z powodu kolejnej amnestii zostaje zwolniony. Po uwolnieniu ucieka do Stalowej Woli. Tutaj podejmuje nauk臋 na Studium Ekonomicznym i uzyskuje dyplom za prac臋 dyplomow膮 pt. „艢rodki trwa艂e w Przedsi臋biorstwie”. W latach 1954 – 1969 pracuje w Hucie Stalowa Wola jako ekonomista. W latach 1969 – 1973 prowadzi dzia艂alno艣膰 gastronomiczn膮. W 1980 r. ci臋偶ko schorowany uzyskuje rent臋 inwalidzk膮 i przechodzi na emerytur臋.

Dzia艂alno艣膰 w organizacjach kombatanckich

W latach 80-tych by艂 cz艂onkiem Zwi膮zku Bojownik贸w o Wolno艣膰 i Demokracj臋 (ZBoWiD) – komunistycznej organizacji, do kt贸rej 偶o艂nierze AK niech臋tnie do艂膮czali, jednak by otrzyma膰 艣wiadczenia kombatanckie musieli zostawa膰 jej cz艂onkami.

Po upadku PRL w 1989 r. by艂 jednym z organizator贸w terenowego oddzia艂u Zwi膮zku 呕o艂nierzy Armii Krajowej (Z呕AK) i prezesem do czasu zjednoczenia z warszawskim Stowarzyszeniem 呕o艂nierzy Armii Krajowej (S呕AK). Od czasu zjednoczenia Z呕AK i S呕AK tj. od maja 1990 r. pe艂ni艂 funkcj臋 v-ce prezesa nowo powsta艂ego 艢wiatowego Zwi膮zku 呕o艂nierzy Armii Krajowej (艢Z呕AK) Okr臋gu Tarnobrzeg, kt贸remu podlega艂 utworzony p贸藕niej Inspektorat SZ呕AK w Stalowej Woli. Po uformowaniu pierwszych struktur 艢Z呕AK w Stalowej Woli zosta艂 mianowany pierwszym prezesem, funkcj臋 t臋 pe艂ni艂 do maja 1991 r.

Za jego s艂u偶b臋 dla Ojczyzny zosta艂 odznaczony Krzy偶em Wojska oraz Krzy偶em Armii Krajowej. W 1993 r. decyzj膮 Ministerstwa Obrony Narodowej zosta艂 mianowany porucznikiem, a nast臋pnie w 1995 r. awansowany zosta艂 na stopie艅 kapitana Wojska Polskiego.

Zmar艂 20 lipca 1999 r. w Stalowej Woli w wieku 75 lat. Spoczywa na Cmentarzu Komunalnym w Stalowej Woli.

Gr贸b 艣p. J贸zefa Jasi艅skiego na Cmentarzu Komunalnym w Stalowej Woli.

Cze艣膰 Jego Pami臋ci!

 

MW / MKDAK / Fundacja KEDYW
Bibliografia: Archiwum Muzeum Kierownictwa Dywersji Armii Krajowej (w organizacji),聽Wspomnienia J贸zefa Jasi艅skiego, zbiory rodzinne Dariusza Jasi艅skiego.

漏 COPYRIGHT 2016-2020 Fundacja KEDYW. Wszelkie Prawa zastrze偶one. Kopiowanie tekst贸w, zdj臋膰 lub film贸w bez zgody Fundacji KEDYW zabronione!


Pierwsze w Polsce Muzeum Kedywu – elitarnego pionu dywersyjnego Armii Krajowej powstaje z inicjatywy Fundacji KEDYW. Nasza dzia艂alno艣膰 opiera si臋 na wolontariacie i darowiznach ludzi dobrej woli. Bez twojego wsparcia nie osi膮gniemy celu! WESPRZYJ NAS!

Zosta艅 Patronem Muzeum Kedywu poprzez serwis Patronite:


Lub wesprzyj przelewem bankowym na konto:

Konto bankowe: SANBank Nadsa艅ski Bank Sp贸艂dzielczy
Nr konta: 05 9430 0006 0046 7597 2000 0001
KOD SWIFT: POLUPLPR


Lub bezpiecznie kart膮 p艂atnicz膮 przez system p艂atno艣ci PayPal:

[wpedon id=”16500″ align=”left”]