28 stycznia 1915 r. urodzi艂 si臋 Kazimierz Moskal ps. „Budulski” – 偶o艂nierz WP, ZWZ, AK i WiN

聽Kazimierz Moskal ps. „Brzezina”, „Bosak”, „Budulski”聽

ur. 28 stycznia 1915 r. – zm. 1976

呕o艂nierz Wojska Polskiego II RP
Komendant plac贸wki „Wilcze 艁yko”, „152” Armii Krajowej Rozwad贸w
呕o艂nierz zrzeszenia Wolno艣膰 i Niezawis艂o艣膰 (WiN)


Komendant Kazimierz Moskal urodzi艂 si臋 28 stycznia 1915 r. we wsi Pilch贸w ko艂o Stalowej Woli. Szko艂臋 powszechn膮 uko艅czy艂 w Pilchowie. W latach 1926-1934 kontynuowa艂 nauk臋 w Pa艅stwowym Gimnazjum im. Stefana Czarnieckiego w Nisku, kt贸r膮 uko艅czy艂 11 maja 1934 r. W latach 1934-1936 odby艂 s艂u偶b臋 wojskow膮 w Kielcach, kt贸r膮 uko艅czy艂 w stopniu podporucznika. W latach 1936-1938 uczy艂 si臋 w Pa艅stwowej Szkole Teletechnicznej w Warszawie.

Wrzesie艅 ’39

Zmobilizowany z chwil膮 napadu Niemiec na Polsk臋, dosta艂 przydzia艂 do Armii „Krak贸w”. W rezultacie wycofania si臋 polskich wojsk na wsch贸d wpad艂 w r臋ce Sowiet贸w we Lwowie. Jako oficer unikn膮艂 wyw贸zki na 艣mier膰 do Katynia, bo wraz z kolegami uda艂o si臋 mu zbiec do Przemy艣la. W Przemy艣lu u kolegi leczy艂 podniszczone zdrowie, a nast臋pnie przedosta艂 si臋 do rodzinnego domu w Pilchowie. Po powrocie podobno by艂 potwornie wybiedzony i trudny do rozpoznania, nawet przez najbli偶szych.

Konspiracja antyniemiecka

Jako zdemobilizowany podporucznik rezerwy nawi膮za艂 kontakt z konspiracj膮 i zosta艂 zaprzysi臋偶ony do plac贸wki Zwi膮zku Walki Zbrojnej (ZWZ) w Rozwadowie (dzisiejszej dzielnicy Stalowej Woli) o krytonimie „Wilcze 艁yko”. W 1942 r. ZWZ zosta艂a przemianowany na Armi臋 Krajow膮 i plac贸wka „Wilcze 艁yko” wesz艂a w sk艂ad AK. W rozwadowskiej plac贸wce AK „Wilcze 艁yko” pe艂ni艂 obowi膮zki dow贸dcy plutonu o krypt. „Az-3” obejmuj膮cego Pilch贸w i wie艣 Turbi臋. W p贸藕niejszym czasie pe艂ni艂 r贸wnie偶 funkcj臋 podkomendnego i dwukrotnie komendanta plac贸wki.

Konspiracja antysowiecka

J贸zef Wachsman-kruczkiewicz „Wolski” i Kazimierz Moskal „Brzezina” w Rozwadowie.

Po tzw. „wyzwoleniu” zamiast podzi臋kowa艅 za d艂ug膮 i niebezpieczn膮 walk臋 przeciwko Niemcom, przysz艂o zagro偶enie prze艣ladowa艅 i aresztowania od strony Sowiet贸w i polskiego UB. Zanim to nast膮pi艂o, po rozwi膮zaniu AK Kazimierz Moskal podj膮艂 decyzj臋 pozostania w konspiracji. W Rozwadowie聽zosta艂 wsp贸艂organizatorem struktur antykomunistycznego zrzeszenia „Wolno艣膰 i Niezawis艂o艣膰” (WiN). By nie by膰 „na oku” NKWD i UB, przez jaki艣 czas ukrywa si臋 w Bielawie na 艢l膮sku, gdzie schronienia udzieli艂 mu kolega i by艂y komendant rozwadowskiej plac贸wki AK J贸zef Wachsman-Kruczkiewicz ps. „Wolski”, kt贸ry uciek艂 tam w 1944 r. gdy by艂 zagro偶ony aresztowaniem po wpadce Kedywu AK w Rozwadowie.

Mimo pozornego spokoju w okresie organizowania si臋 konspiracyjnych siatek WiN-u, UB sukcesywnie aresztowa艂a i wrzuca艂a do wi臋zie艅 偶o艂nierzy AK. Represje da艂y o sobie zna膰, r贸wnie偶 i na terenie dzisiejszej Stalowej Woli. Po referendum z 30 czerwca 1946 r. aresztowania nasili艂y si臋 bardziej, szczeg贸lnie po fa艂szywych wyborach do sejmu w styczniu 1947 r. i amnestii og艂oszonej z tej okazji. Aresztowania cz艂onk贸w WiN-u jako ludzi wrogich nowym komunistycznym w艂adzom, dalej nasila艂y si臋 jesieni膮 1947 r. i wczesn膮 wiosn膮 1948 r.

Aresztowanie聽przez UB

Kazimierz Moskal „Budulski” zosta艂 aresztowany przez Urz膮d Bezpiecze艅stwa 4 grudnia 1947 r. Wraz z nim zosta艂o aresztowanych w Rozwadowie, Charzewicach, Stalowej Woli i w okolicznych miejscowo艣ciach oko艂o sze艣膰dziesi臋ciu os贸b. Po czasie cz臋艣膰 zosta艂a zwolniona, a cz臋艣膰 pozosta艂ych zosta艂a osadzona w ubeckich aresztach 艣ledczych. 聽Po okresie 艣ledczym wype艂nionym potwornymi torturami Kazimierz Moskal stan膮艂 przed komunistycznym s膮dem wojskowym w Rzeszowie 1 czerwca 1948 r. Razem z nim stan臋艂o jedenastu cz艂onk贸w WiN-u. 7 czerwca 1948 r. Kazimierz Moskal zosta艂 skazany na kar臋 艣mierci przez ubecki s膮d. Jednak na mocy amnestii kara zosta艂a z艂agodzona.

Za艣wiadczenie amnestii Kazimierza Moskala

W sumie Kazimierz Moskal przebywa艂 w wi臋zieniach PRL-u 8 lat. Do domu rodzinnego w Pilchowie powr贸ci艂 10 maja 1956 r. Mimo powa偶nego uszczerbku na zdrowiu podj膮艂 prac臋 zawodow膮 w charakterze elektromontera. Po zawarciu zwi膮zku ma艂偶e艅skiego z El偶biet膮 Czajkowsk膮, przez jaki艣 czas zamieszkiwa艂 w Charzewicach, a nast臋pnie z 偶on膮 i c贸rk膮 Ann膮 przenie艣li si臋 do Stalowej Woli. Po ci臋偶kiej chorobie zmar艂 w Stalowej Woli w 1976 r. w wieku 61 lat, nie doczekuj膮c wolnej Polski. Spoczywa na Cmentarzu Parafialnym w Stalowej Woli – Rozwadowie.

Cze艣膰聽Jego Pami臋ci!

 

MW / Fundacja KEDYW / MKDAK

Bibliografia: Archiwum Muzeum Kierownictwa Dywersji Armii Krajowej (w organizacji),聽 Maria Rehorowska „Rozwad贸w nad Sanem i Charzewice w konspiracji antyniemieckiej i antysowieckiej”.

漏 COPYRIGHT 2016-2021 Fundacja KEDYW. Wszelkie Prawa zastrze偶one. Kopiowanie tekst贸w, zdj臋膰 lub film贸w bez zgody Fundacji KEDYW zabronione!


Pierwsze w Polsce Muzeum Kedywu – elitarnego pionu dywersyjnego Armii Krajowej powstaje z inicjatywy Fundacji KEDYW. Nasza dzia艂alno艣膰 opiera si臋 na wolontariacie i darowiznach ludzi dobrej woli. Bez twojego wsparcia nie osi膮gniemy celu! WESPRZYJ NAS!

Zosta艅 Patronem Muzeum Kedywu poprzez serwis Patronite:


Lub wesprzyj przelewem bankowym na konto:

Konto bankowe: SANBank Nadsa艅ski Bank Sp贸艂dzielczy
Nr konta: 05 9430 0006 0046 7597 2000 0001
KOD SWIFT: POLUPLPR


Lub bezpiecznie kart膮 p艂atnicz膮 przez system p艂atno艣ci PayPal:

[wpedon id=”16500″ align=”left”]