30.05.1946 r. funkcjonariusze UB zabili 偶o艂nierza AK Jana Zawitkowskiego ps. „Jonas”

Jan Zawitkowski ps. „Jonas”

ur. 25 grudnia 1895 r. – zm. 29-30 maja 1946 r.

呕o艂nierz Legion贸w Polskich
呕o艂nierz Wojska Polskiego II RP

呕o艂nierz Armii Krajowej Obwodu Nisko鈥揝talowa Wola


Jan Zawitkowski urodzi艂 si臋 w Sz贸wsku ko艂o Jaros艂awia w woj. lwowskim (obecnie woj. podkarpackie). By艂 synem Tomasza i Marii z d. Oronowicz. P贸藕niej wraz z 偶on膮 Mari膮 z d. D膮bek (spokrewnion膮 ze Stanis艂awem D膮bkiem obro艅c膮 Gdyni urodzonym w Nisku) i dwoma synami W艂adys艂awem i J贸zefem zamieszkali w Nisku ko艂o Stalowej Woli (woj. podkarpackie). Obaj synowie Jana w czasie niemieckiej okupacji dzia艂ali w konspiracji antyniemieckiej, byli 偶o艂nierzami partyzanckiego oddzia艂u NOW-AK „Ojca Jana” Franciszka Przysi臋偶niaka.

Okres I wojny

Jan Zawitkowski w 1914 r. walczy艂 w Legionach Polskich pod dow贸dztwem gen. J贸zefa Hallera oraz kapitana Leopolda Lisa-Kuli. W czasie walk z Ukrai艅cami i Bolszewikami w Z艂otej Lipie kolo Lwowa (Kresy Wschodnie) by艂 ranny w nog臋.

W 1919 roku po odzyskaniu przez Polsk臋 niepodleg艂o艣ci zosta艂 偶o艂nierzem Wojsa Polskiego, w kt贸rym s艂u偶y艂 pod dow贸dztwem gen. W艂adys艂awa Sikorskiego.

Okres II wojny

We wrze艣niu 1939 roku Jan Zawitkowski bra艂 udzia艂 w obronie Zak艂ad贸w Po艂udniowych w Stalowej Woli. P贸藕niej podczas niemieckiej okupacji Jan Zawitkowski jak jego synowie dzia艂a艂 w konspiracji. By艂 szkolony w tajnej szkole podoficerskiej. Nast臋pnie s艂u偶y艂 w szeregach Zwi膮zku Walki Zbrojnej (ZWZ) oraz Armii Krajowej Obwodu Nisko鈥揝talowa Wola.

Gdy by艂 spalony w rodzinnej okolicy wraz z kolegami z Niska – Janem Szewczykiem i Stefanem S臋kiem ukrywali si臋 w wojew贸dztwie kieleckim, tam w szeregach lokalnej Armii Krajowej nadzorowa艂 zrzuty z angielskich samolot贸w z broni膮 i lekarstwami dla AK.

Tablica upami臋tniaj膮ca Jan Zawitkowskiego ps. „Jonas” na ko艣ciele M.B. R贸偶a艅cowej w Stalowej Woli (fot. Fundacja KEDYW)

Aresztowanie i tajemnicza 艣mier膰

Po wojnie z Niemcami Jan Zawitkowski powr贸ci艂 w rodzinne strony. W贸wczas na terenach obecnego wojew贸dztwa podkarpackiego rozpoczyna艂a si臋 sowiecka okupacja i z ni膮 prze艣ladowania 偶o艂nierzy AK. W maju 1946 r. Jan Zawitkowski zosta艂 aresztowany przez funkcjonariuszy Urz臋du Bezpiecze艅stwa (UB) w rodzinnym Nisku. Wed艂ug 艣wiadk贸w, Pana Zalewskiego z Warcho艂贸w (obecnie dzielnica Niska) i 贸wczesnego naczelnika stacji kolejowej w Stalowej Woli, Jan Zawitkowski zosta艂 aresztowany i zabrany na przes艂uchanie, z kt贸rego ju偶 nie powr贸ci艂. Cia艂o zamordowanego Jana Zawitkowskiego, ze 艣ladami postrza艂u, odnalaz艂 p贸藕niej rolnik w rejonie kapliczki Matki Bo偶ej R贸偶a艅cowej w Chy艂ach (obecnie dzielnicy Stalowej Woli).

Upami臋tniony tablic膮

Dzi艣 w okolicy gdzie zosta艂o porzucone cia艂o Jana Zawitkowskiego, w miejscu dawnej kapliczki stoi murowany ko艣ci贸艂 pod wezwaniem Matki Bo偶ej R贸偶a艅cowej. W grudniu 2004 r. na elewacji ko艣cio艂a zosta艂a ods艂oni臋ta i po艣wi臋cona tablica upami臋tniaj膮ca Jana Zawitkowskiego ps. „Jonas”.

Cze艣膰 Jego Pami臋ci!

 

MW / MKDAK
Bibliografia: Archiwum Muzeum Kierownictwa Dywersji Armii Krajowej (w organizacji), Wspomnienia Jana Zawitkowskiego.

2 komentarze “30.05.1946 r. funkcjonariusze UB zabili 偶o艂nierza AK Jana Zawitkowskiego ps. „Jonas”

  1. dziekuje sedecznie Fundacji KEDYW-Stalowa Wola, w imieniu mojego ojca, Jozefa Zawitkowskiego, ps. „Wierny” zolnierza AK, odzialu Franciszka Przysiezniaka ps. „Ojca Jan”, i naszej rodziny za pamiec i umieszczenie artykulu o Janie Zawitkowskim ps. „Janos” moim dziadku.

    Sle serdeczne pozdrowiena,
    Jan Zawitkowski
    Houston, Texas

    • Prosimy podzi臋kowa膰 tacie za s艂u偶b臋 dla Ojczyzny. Dzi臋kujemy r贸wnie偶 za s艂u偶b臋 Jana „Jonasa” oraz W艂adys艂awa „Gila”. Chwa艂a Bohaterom!

      prezes FK
      MW

Comments are closed.