Wydarzenia II wojny światowej na północnym Podkarpaciu | Muzeum Kierownictwa Dywersji Armii Krajowej (w organizacji)

Zbigniew Gogojewicz ps. „Ostoja” – żołnierz który zdradził

1 lipca 1944 r. Niemcy wydali Obwieszczenie, na którym znaleźli się Polacy oskarżeni o współpracę z nielegalnymi organizacjami i tzw. „bandami”. Na plakacie rozklejonym po Rzeszowie widniała informacja, że jeśli spełnione zostaną warunki niemieckich władz to winowajców spotka ułaskawienie. Na tym plakacie znalazł się żołnierz AK Zbigniew Gogojewicz ps. „Ostoja”, który aresztowany został w Rozwadowie i poddany brutalnemu śledztwu w siedzibie Gestapo w Stalowej Woli w maju 1944 r. Choć Gogojewicz zdradził Niemcom swojego kolegę z konspiracji to pełnego ułaskawienia nie otrzymał. Niemcy „polskim bandytom” nie darowali nigdy żadnych wykroczeń.

Bitwa na Porytowym Wzgórzu – największa bitwa partyzancka z Niemcami w okupowanej Polsce

14 czerwca 1944 r. Niemcy rozpoczęli zamykać pierścień największej akcji przeciwpartyzanckiej w okupowanej Polsce. Pierwszy etap akcji o kryptonimie „Sturmwind I” obejmował tereny Lasów Janowskich na pograniczu południowej Lubelszczyzny i dzisiejszego woj. podkarpackiego. Tam na tzw. Porytowym Wzgórzu doszło do największego starcia Niemców z polskimi partyzantami i sowieckimi oddziałami rajdowymi, którzy w obliczu zagrożenia stanęli razem do walki z Niemcami. W walkach uczestniczyli m.in. żołnierze Kedywu Obwodu Nisko–Stalowa Wola, którzy znaleźli się na Porytowym Wzgórzu w szeregach oddziału dyspozycyjnego „Kmicica” Jana Orła-Wysockiego (oddział dyspozycyjnym Kedywu AK Obwodu Nisko Stalowa Wola).

85 lat temu Niemcy wysłali pierwszy transport polskich więźniów do KL Auschwitz

14 czerwca obchodzić będziemy Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady. Ten dzień pamięci uchwalony został w 66. rocznicę wysłania przez Niemców pierwszego masowego transportu polskich więźniów do obozu koncentracyjnego KL Auschwitz. Przyjazd pierwszego transportu polskich więźniów zapoczątkował działalność obozu masowej zagłady w Oświęcimiu (woj. małopolskie). Tym pierwszym transportem do Auschwitz trafił także nasz bohater i późniejszy dowódca Kedywu Armii Krajowej Obwodu Nisko-Stalowa Wola - oficer dywersji por. Stanisław Bełżyński ps. „Kret”.

Wielka wsypa! – Jak wpadł Kedyw w Rozwadowie

17 maja 1944 roku Niemcy aresztowali w Rozwadowie żołnierza AK Zbigniewa Gogojewicza ps. „Ostoja”. Kilka godzin później po brutalnym śledztwie Niemcy zdołali złamać Gogojewicza. Skatowany w siedzibie Gestapo w Stalowej Woli Gogojewicz zdradził Niemcom żołnierza Kedywu Czesława Kamińskiego ps. „Leszek”, „Głaz” co spowodowało, że jeszcze tej samej nocy przed świtem pod budynkiem przedwojennego kina w Rozwadowie gdzie Armia Krajowa miała tajną bazę Kedywu, zjawiło się dwóch gestapowców w poszukiwaniu „Leszka Kamińskiego”.

80. Rocznica Bitwy pod Kuryłówką

6 maja 1945 roku żołnierze antykomunistycznego Narodowego Zjednoczenia Wojskowego (NZW) stoczyli największą na ziemiach polskich bitwę z sowiecką NKWD. Mimo strat polskim oddziałom udało się wyjść zwycięsko z bitwy. W walce zginęło 7 żołnierzy NZW i ok. 70 enkawudzistów.

23 kwietnia 1944 r. w Tarnogórze rozbił się brytyjski samolot zrzutowy Halifax JP224 „Rita”

W 1943 roku alianci zapoczątkowali serię zrzutów zaopatrzeniowych dla Armii Krajowej na terenie Lubelszczyzny. Do wykonania skomplikowanych zrzutów został wykorzystany m.in. tzw. „Szwadron nr 148 do zadań specjalnych” angielskiej Royal Air Force (RAF). W tych tajnych misjach specjalnych na terenie Polski, z różnych przyczyn rozbiło się kilka angielskich maszyn RAF-u. Tylko z Halifaxa o symbolach JP224 nazywanym „Rita”, przeżyła cała siedmioosobowa załoga.

27 grudnia 1943 r. Niemcy przeprowadzili obławę na oddział NOW-AK „Ojca Jana” i spacyfikowali Grabę

27 grudnia 1943 roku oddział partyzancki NOW-AK „Ojca Jana” Franciszka Przysiężniaka znalazł się otoczony przez Niemców we wsi Graba na północnym Podkarpaciu. W walce jaka się rozegrała zginęło 9 partyzantów, w tym 5 partyzantów pochodzących ze Stalowej Woli. Po akcji Niemcy spacyfikowali wieś, spalili wszystkie zabudowania i zabili 14 mieszkańców wsi, w tym sześcioro dzieci.