22 grudnia 1943 r. Niemcy rozstrzelali w egzekucji kolejnych 10 zakładników ze stalowowolskiego Korpusu Zachodniego Armii Krajowej. Egzekucję Niemcy wykonali w Woli Zarczyckiej – małej wsi koło Nowej Sarzyny około 40 km. na południe od Stalowej Woli. Była to druga z trzech egzekucji na stalowowolskim KZ, których Niemcy aresztowali w Stalowej Woli początkiem grudnia 1943 r.

Początki Korpusu Zachodniego

W 1941 r. w Stalowej Woli z inicjatywy podporucznika rezerwy Kazimierza Kazimierczaka oraz byłego Komendanta stalowowolskiej Narodowej Organizacji Wojskowej (NOW) Alojzego Holeksy zaczęła działalność grupa konspiracyjna o nazwie Korpus Zachodni. KZ powstał początkowo jako samodzielna grupa, ale po powołaniu Armii Krajowej przez Polskie Państwo Podziemne, wkrótce został scalony z AK i podlegał stalowowolskiemu Komendantowi Obwodu Nisko-Stalowa Wola AK. KZ-AK w Stalowej Woli zrzeszał około 30 wysiedlonych żołnierzy przybyłych do Stalowej Woli z Poznania, Śląska i Zagłębia.

Wpadka po akcji 

7 grudnia 1943 r. oddział KZ wraz z oddziałem żołnierzy z rozwadowskiego Kedywu wspólnie wyruszyli za Stalową Wolę w przyszowskie lasy w celu odkopania zakopanej we wrześniu 1939 roku broni. Po udanej akcji wydobycia broni z terenu niemieckiego poligonu, żołnierze wyruszyli z powrotem do Stalowej Woli. Podczas powrotu padał śnieg, w chwili dotarcia do Stalowej Woli przestało padać i po nocnej akcji zostały ślady. Następnego dnia z rana Niemcy dowiedzieli się o akcji i szybko przystąpili do działania, po śladach na śniegu trafili na trop, który prowadził do baraku na Ozecie (dzielnicy Stalowej Woli) gdzie mieszkał żołnierz KZ Antoni Ochędzan, tam też pod barakiem ukryto zdobytą broń. W domu Ochędzana gestapo aresztowało domownika oraz jego gościa – żołnierza KZ Franciszka Katę.

Po tej wpadce natychmiast zaczęły się aresztowania w Zakładach Południowych w Stalowej Woli, gdzie pracowali żołnierze KZ. W sumie Niemcy zdołali aresztować około 40 osób, wśród aresztowanych znaleźli się prawie wszyscy uczestnicy wyprawy z grupy KZ. Jeden z żołnierzy AK Henryk Liniewiecki ps. „Tom” podczas aresztowania w Zakładach Południowych zdecydował się zażyć cyjanek potatsu gdy zorientował się, że przyszło po niego Gestapo. Liniewiecki po spożyciu trucizny za chwilę zmarł, Niemcy zakopali jego ciało na terenie Zakładów pod wieżą ciśnień. Jedynie żołnierzom Kedywu udało się uniknąć aresztowania, być może, że nie znali ich dobrze żołnierze KZ, a ewidentnie „wsypa” zaszła w szeregach KZ.

Druga egzekucja w Woli Zarczyckiej

Pierwsza egzekucja, 10 żołnierzy KZ miała miejsce w Stalowej Woli koło stalowowolskiej Elektrowni 12 grudnia 1943 r. Kolejną Drugą grupę zakładników KZ, Niemcy zabili 22 grudnia 1943 r. w Woli Zarczyckiej. Egzekucja w Woli Zarczyckiej była odwetem za likwidację niemieckiego konfidenta.

22 grudnia 1943 r. w Woli Zarczyckiej zostali rozstrzelani:

1. Edward Galant
2. Edward Grzyb
3. Józef Gorgoń
4. Czesław Gallot
5. Kazimierz Jakubiak
6. Edward Łabuś
7. Kazimierz Fijałkowski
8. Zdzisław Kuzior
9. Stanisław Paczyński
10. Stefan Walasek

Ekshumacja

Po wojnie ciała pomordowanych zostały ekshumowane ze zbiorowej mogiły i zostały przewiezione do Stalowej Woli, gdzie po uroczystym pogrzebie zostali pochowani w Mauzoleum żołnierzy AK na Cmentarzu Komunalnym.

74. rocznica egzekucji w Woli Zarczyckiej

W grupie w.w. żołnierzy KZ-AK zginał Zdzisław Kuzior – dziadek stryjeczny stalowowolskiego historyka, autora i członka Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Romana Niwierskiego. W 2016 r. w 73. rocznicę egzekucji członkowie Fundacji KEDYW i ŚZŻAK Koła Obwodu Nisko-Stalowa Wola wraz z Roman Niwierskim złożyli kwiaty w miejscu egzekucji.

Tak jak w roku poprzednim, dziś wspólnie odwiedzimy miejsce egzekucji wraz ze stalowowolskim Mauzoleum by wspominać Zdzisława Kuziorę i wszystkich stalowowolskich bohaterów KZ-AK poległych za Polskę.

Cześć ich Pamięci!

cdn…

MW/Fundacja KEDYW