11 listopada w Święto Niepodległości w Pałacu Prezydenckim w Warszawie odbyła się uroczystość odznaczenia Orderem Orła Białego m.in. Andrzeja Pityńskiego – artystę, rzeźbiarza i autora rzeźb monumentalnych o tematyce patriotycznej i martyrologicznej.

Profesor Andrzej Pityński urodził się 15 marca w 1947 r. w Ulanowie koło Niska na Podkarpaciu, pochodzi z rodziny patriotycznej, w której działało wiele osób w konspiracji podczas II wojny światowej. Jest synem Stefanii i Aleksandra Pityńskich – działaczy antyniemieckiej i antysowieckiej konspiracji. Ojciec Aleksander Pityński ps. „Kula” był żołnierzem zasańskiego partyzanckiego oddziału NOW-AK „Ojca Jana” Franciszka Przysiężniaka, a następnie po wejściu Sowietów przeszedł do antysowieckiego oddziału NOW Józefa Zadzierskiego ps. „Wołyniak”. Andrzej Pityński jako młody chłopak również wspomagał konspirację, wraz z ojcem pomagał ukrywać aktywnych Żołnierzy Wyklętych i ich zaopatrywał.

Andrzej Pityński to jeden z najsłynniejszych polskich artystów na stałe mieszkający od 1974 r. w USA. Jego pierwsza rzeźba na terenie USA stanęła w Bostonie w 1983 r. Monumentalna rzeźba o tytule „Partyzanci I” przedstawia partyzantów jadących na koniach, jednym z partyzantów słynnej rzeźby jest ojciec Aleksander oraz wuj Michał Krupa ps. „Pułkownik”, który również walczył w oddziałach „Ojca Jana”, „Wołyniaka” i Adama Kuszy „Garbatego”.

Kolejne słynne rzeźby, które stanęły w USA to pomnik Katyński w Jersey City, New Jersey przedstawiający żołnierza września ’39 z wbitym bagnetem karabinu w plecy oraz tzw. „Mściciel”, który stoi na największym polskim cmentarzu w USA, w tzw. amerykańskiej Częstochowie w Doleystown w stanie Pennsylvania.

Jedno z wielkich dzieł Andrzeja Pityńskiego znajduje sie także w Stalowej Woli. Monumentalna rzeźba pt. „Patriota” stanęła w centrum Stalowej Woli w 2011 r. Andrzej Pityński jest również autorem wielu mniejszych prac znajdujących się w wielu miejscach Podkarpacia. Andrzej Pityński jest autorem pięknej rzeźby na grobie Józefa Zadzierskiego „Wołyniaka” na cmentarzu w Kuryłówce oraz autorem godła z Orłem na stalowowolskim Mauzoleum gdzie spoczywają żołnierze Armii Krajowej Stalowej Woli.

Podczas ceremonii Prezydent RP Andrzej Duda podkreślał że Andrzej Pityński to „znakomity artysta” twórca polskiej kultury „budowanej dla pokrzepienia serc, dla podtrzymania pamięci dla budowy mitu wolnej Rzeczpospolitej”. Prezydent Andrzej Duda nawiązał również do partyzanckiej rodziny Pityńskich mówiąc że „Rodzice wpoili panu nieustanne dążenie do wolnej i suwerennej Polski za każdą cenę. Tak pan działał i działa. Choć nie karabinem, szablą ale dłutem, obrazem, niezwykle wymownym. Budującym serca, budującym naszą tożsamość, budującym naszą tradycję, ale również i budującym nas jako naród dumny, który poprzez pańską twórczość jest przez inne narody postrzegany.”

MW/Fundacja KEDYW.

fot. Krzysztof Sitkowski / KPRP