Józef Fedorowski ps. „Dzięcioł”

7 maja 1913 – 28 kwietnia 1944

Kapral rezerwy Wojska Polskiego II RP
Żołnierz Związku Walki Zbrojnej (ZWZ)
Dowódca plutonu Armii Krajowej (Jastkowice, woj. podkarpackie)

Józef Fedorowski urodził się 7 maja 1913 roku. Był synem Ireneusza i Barbary z d. Skrzypek. Szkołę powszechną ukończył w Jastkowicach (woj. podkarpackie). W czasie międzywojennym służył w Wojsku Polskim uzyskując stopień kaprala. Tuż przed niemiecką agresją na Polskę rozpoczął pracę w straży przemysłowej Zakładów Południowych – Centralnego Okręgu Przemysłowego w Stalowej Woli. Po zajęciu przez Niemców ZP nie powrócił do pracy, postanowił wówczas pracować jako krawiec w domu w Jastkowicach.

Konspiracja antyniemiecka

Od samego początku niemieckiej okupacji Józef Fedorowski mocno zaangażował się w działalność konspiracyjną. Początkowo został żołnierzem Związku Walki Zbrojnej (ZWZ), a następnie po powołaniu Armii Krajowej pełnił funkcję dowódcy plutonu AK krypt. „Az-4” w Jastkowicach. Pluton „Az-4” był jednym z plutonów należących do struktur AK w Rozwadowie (krypt. „Wilcze Łyko”) w obwodzie Nisko-Stalowa Wola AK.

Pluton Józefa Fedorowskiego zajmował się m.in. likwidacją bandytyzmu i rozbojów, zapobiegał złodziejstwu i bimbrownictwie wśród Polaków na tzw. Zasaniu, czyli za prawym brzegiem rzeki San (od Stalowej Woli) gdzie położone są Jastkowice. Ponadto Fedorowski na własną rękę zaangażował się w zwalczanie zasańskich komunistów i komunistycznej partyzantki, za co finalnie przypłacił życiem.

Józef Fedorowski był uczestnikiem wielu akcji jako żołnierz AK, brał udział m.in. w nieudanej akcji odbicia komendanta Obwodu Nisko-Stalowa Wola AK Kazimierza Pilata ps. „Zaremba” z aresztu Gestapo w Stalowej Woli.

Zginął z rąk komunistów

Józef Fedorowski zginął 28 kwietnia 1944 roku w nocnej obławie komunistów z PPR i Armii Ludowej (AL) na jego dom. Józef w czasie próby wydostania się z okrążonego domu został ciężko ranny i zmarł po tygodniu w szpitalu w Nisku (woj. podkarpackie). Po jego śmierci dowódca placówki „Wilcze Łyko” Józef Wachsmann-Kruczkiewicz ps. „Wolski” stwierdził, że Józef Fedorowski był „jednym z najofiarniejszych i najdzielniejszych członków Armii Krajowej obwodu”.

Józef Fedorowski pochowany został na cmentarzu rzymsko-katolickim w rodzinnych Jastkowicach.

Cześć Jego Pamięci

MW / MKDAK

Bibliografia: Muzeum Kierownictwa Dywersji Armii Krajowej (w organizacji), Praca Zbiorowa „Oddali życie za Polskę”, Dionizy Garbacz „Brunatne Lata”, fot. zbiory D. Garbacza.

© 2016-2025 MKDAK. Wszelkie Prawa zastrzeżone. Kopiowanie tekstów, zdjęć lub filmów bez zgody zabronione!