kpt. Ryszard Śliżyński ps. „Skowron”, „Bystry”

29 listopada 1910 – 13 października 1944

Podporucznik rezerwy Wojska Polskiego II RP
Żołnierz Związku Walki Zbrojnej (ZWZ w Stalowej Woli)
Komendant Obwodu Nisko-Stalowa Wola Armii Krajowej krypt. „Niwa”
Powstaniec Warszawski (Zgrupowanie NN)

Kapitan Ryszard Aleksander Śliżyński urodził się w Brześciu nad Bugiem w województwie poleskim (obecnie Białoruś). Był synem Ryszarda i Apolonii z d. Czarneckiej. Z wykształcenia był technikiem budowlano-drogowym.

W okresie II RP odbył służbę w wojskową i uzyskał stopień podporucznika rezerwy. Po wojsku pracował w Ministerstwie Komunikacji i następnie w kierownictwie budowy gmachu dyrekcji PKP oraz w kolonii mieszkalnej w Chełmie (woj. lubelskie). W latach trzydziestych przeprowadził się do Warszawy, gdzie od czerwca 1933 roku do maja 1938 roku pracował przy przebudowie Warszawskiego Węzła Kolejowego.

3 kwietnia 1934 roku Ryszard Śliżyński ożenił się w kościele św. Barbary w Warszawie z Wiesławą Palińską, z którą miał później syna Andrzeja.

Budowniczy COP

W 1938 roku wyjechał do Katowic do województwa śląskiego, gdzie w maju 1938 roku rozpoczął pracę jako konstruktor budowlany w wydziale technicznym Zakładów Południowych utworzonych w ramach Centralnego Okręgu Przemysłowego. Latem 1938 roku Ryszard Śliżyński przeniesiony został z Katowic do Stalowej Woli (wówczas woj. lwowskie, obecnie woj. podkarpackie) wraz z kadrą konstruktorów ZP, aby kontynuować pracę jako konstruktor w nowo budowanych fabrykach Zakładów Południowych (COP) w Stalowej Woli. W Stalowej Woli Ryszard dodatkowo pracował jako konstruktor przyzakładowej kolonii mieszkaniowej.

Okupacja niemiecka

W czasie niemieckiej okupacji, Ryszard jako były żołnierz WP przyłączył się do konspiracji antyniemieckiej i został jednym z organizatorów Związku Walki Zbrojnej (ZWZ) na terenie Stalowej Woli. W 1942 roku po powołaniu Armii Krajowej został mianowany zastępcą komendanta Obwodu Nisko-Stalowa Wola AK krypt. „Niwa”. Podczas służby w AK uczestniczył m.in. w rozmowach scaleniowych AK z Batalionami Chłopskimi (BCh) i Narodowej Organizacji Wojskowej (NOW). Po sformowaniu Kierownictwa Dywersji (Kedyw) uczestniczył w akcjach dywersyjnych kierowanych przez Kedyw obwodu. W marcu 1943 roku po aresztowaniu komendanta obwodu kpt. Kazimierza Pilata ps. „Zaremba” mianowany został komendantem Obwodu Nisko-Stalowa Wola AK i awansował do stopnia kapitana.

Aresztowanie i odbicie

W grudniu 1943 roku Ryszard Śliżyński aresztowany został przez niemieckie Gestapo na terenie niemieckiego szpitala przy obecnej ul. Dmowskiego w Stalowej Woli (obecnie szkoła PSP nr 1). Po szybkiej akcji Kedywu, jeszcze tego samego wieczoru Ryszard odbity został z niemieckiego szpitala. Choć akcja się powiodła Ryszard Śliżyński został ranny podczas strzelaniny jaka wywiązała się z Niemcami. Po udanej akcji odbicie Ryszarda Śliżyńskiego i łączniczki Teresy Wysockiej, uczestnicy akcji wycofali się do bazy Kedywu w Rozwadowie (obecnie powstające Muzeum Kedywu), gdzie rany Śliżyńskiego opatrzył dr Henryk Trojanowski ps. „Lena”. W bazie Kedywu Śliżyński spędził kilka tygodni lecząc rany jakie doznał podczas akcji w szpitalu.

Ewakuacja do Warszawy

Ryszard Śliżyński po akcji w szpitalu był poszukiwany przez Gestapo więc musiał się ukrywać. Po wstępnym zaleczeniu ran w Kedywie, przeniesiony został do tajnego bunkra zwanego „stodołą” przy ul. Zielonej, który łączył się z posesjami Karola Cacaja ps. „Orzech” i komendanta rozwadowskiej AK Józefa Wachsmanna-Kruczkiewicza ps. „Wolski”. Po wielomiesięcznej rekonwalescencji postanowił ewakuować się ze Stalowej Woli.

Powstanie Warszawskie

W kwietniu 1944 roku Ryszard Śliżyński po odzyskaniu sprawności fizycznej przedostał się do Warszawy. Tam nawiązał kontakty z komendą AK i przyłączył do warszawskiego podziemia gdzie wkrótce walczył w Powstaniu Warszawskim.

Ryszard Śliżyński zginął w niespełna dwa tygodnie po zakończeniu Powstania Warszawskiego. Zmarł 13 października 1944 roku na skutek odniesionych ran podczas ostrzału artyleryjskiego. Spoczywa na warszawskim Cmentarzu Powązkowskim.

Cześć jego Pamięci!

MW / MKDAK

Bibliografia: Archiwum Muzeum Kierownictwa Dywersji Armii Krajowej (w organizacji), Dionizy Garbacz „Brunatne Lata”. Zdjęcie główne Archiwum Dionizego Garbacza.

© 2016-2025 MKDAK. Wszelkie Prawa zastrzeżone. Kopiowanie tekstów, zdjęć bez zgody zabronione!