Tadeusz Szumielewicz ps. „Ted”

11 stycznia 1921 – 3 maja 1944

Żołnierz Kedywu Armii Krajowej (Kierownictwo Dywersji Obwodu Nisko-Stalowa Wola)
Żołnierz oddziału dyspozycyjnego AK Jana Orla-Wysockiego „Kmicica”

Tadeusz Szumielewicz urodził się 11 stycznia 1921 roku w Muszynie w obecnym województwie dolnośląskim. Był synem Władysława i Marii z d. Motyka. Miał dwóch starszych braci Bolesława i Stanisława oraz młodszą siostrę Annę. Brat Stanisław (ps. „Kryspin”) był jak on żołnierzem Kedywu Armii Krajowej w czasie niemieckiej okupacji. W AK służyli także ojciec Władysław oraz brat Bolesław, którzy zagrożeni aresztowaniem w Stalowej Woli wyjechali i służyli w oddziałach w obecnym woj. świętokrzyskim.

W okresie międzywojennym Tadeusz mieszkał z rodziną w Toruniu (woj. kujawsko-pomorskie) i później w Krakowie (woj. małopolskie). Tuż przed wojną rodzina Szumielewiczów przeprowadziła się do Stalowej Woli (woj. podkarpackie) gdzie ojciec Władysław otworzył sklep. W Stalowej Woli Tadeusz uczęszczał do liceum ogólnokształcącego, niestety naukę przerwał mu wybuch wojny.

Podczas okupacji podjął pracę jako urzędnik w okupowanych przez Niemców Zakładach Południowych (Centralny Okręg Przemysłowy) przemianowanych początkowo przez Niemców na zakłady zbrojeniowe „Hermann Göring Stahlwerke Stalowa Wola” a następnie w „Stahlwerke Braunschweig GmbH – Werk Stalowa Wola”. W tym samym czasie wieczorami uczył się na tajnych kompletach. W 1941 roku zdał egzamin maturalny na tajnych kompletach.

Konspiracja antyniemiecka

Na początku 1944 roku zagrożony aresztowaniem porzucił pracę w niemieckich zakładach zbrojeniowych i przeszedł całkowicie do konspiracji. Wraz ze wspomnianym starszym bratem Stanisławem ps. „Kryspin”, zostali żołnierzami Kedywu AK Obwodu Nisko-Stalowa Wola. Tadeusz w Kedywie pełnił funkcję specjalnego łącznika Kedywu z komendą Obwodu oraz z oddziałem dyspozycyjnym Jan Orła-Wysockiego ps. „Kmicic” (dyspozycyjny oddział obwodu kierowany przez Kedyw).

Praca specjalnego łącznika w Armii Krajowej polegała na utrzymywaniu stałej łączności ze wspomnianymi strukturami oraz na dostarczaniu informacji o konfidentach czy zagrożeniach. Często też łącznicy zaopatrywali oddział w żywność oraz inne potrzebne towary. Tadeusz często podróżował między tajną bazą Kedywu w Rozwadowie (obecnie powstające Muzeum Kedywu) i miejscowościami za prawym brzegiem rzeki San (tzw. Zasaniu) gdzie bazował oddział Kmicica.

Zamordowany przez komunistyczną partyzantkę

3 maja 1944 roku Tadeusz Szumielewicz przemieszczał się wraz z drugim nieznanym wówczas kandydatem na partyzanta z bazy oddziału „Kmicica” z okolic Lasów Janowskich znajdujących się na północny-wschód od Stalowej Woli do bazy Kedywu w Rozwadowie gdy we wsi Jarocin zostali zatrzymani przez członków komunistycznej partyzantki – dowódcę Franciszka Bielaka ps. „Dobry” z oddziału Armii Ludowej (AL) „Dobrego” i jego żołnierza „Wicka”. Według relacji świadków zdarzenia, Tadeusza Szumielewicza i jego kolegę zamordował z nieznanych przyczyn mieszkaniec Jarocina i żołnierz oddziału „Dobrego” Józef K.

Ekshumowany przez kolegów

Miejsce śmierci udało się ustalić w 1945 roku byłemu żołnierzowi Kedywu i ostatniemu dowódcy oddziału „Kmicica” Mieczysławowi Potyńskiemu ps. „Poraj”. Gdy ustalono dokładnie miejsca pochówku, Potyrański wraz z Janem Kajzerem „Wieżą” (z oddziału Kmicica) ekshumowali zwłoki Tadeusza Szumielewicza i przewieźli je do Stalowej Woli. Tam 1 listopada 1946 roku Tadeusz Szumielewicz został uroczyście pochowany wraz z innymi żołnierzami AK w Mauzoleum na Cmentarzu Komunalnym.

Ulica braci partyzantów

W Stalowej Woli, w północnej części dzielnicy Rozwadowa znajduje się ulica nazwana na cześć bohaterskich braci z Kedywu. Ul. Braci Szumielewiczów upamiętnia wszystkich trzech bohaterskich braci z Armii Krajowej, którzy walczyli z Niemcami i stracili życie za wolną Polskę.

Cześć Ich Pamięci!

MW / MKDAK

Bibliografia: Archiwum Muzeum Kierownictwa Dywersji Armii Krajowej (w organizacji), Mieczysław Potyrański maszynopis „Historia Oddziału Partyzanckiego „Kmicica” – OP-33”, Dionizy Garbacz „Brunatne Lata”, Stanisław Puchalski „Partyzanci Ojca Jana”.

© 2016-2025 MKDAK. Wszelkie Prawa zastrzeżone. Kopiowanie tekstów, zdjęć lub filmów bez zgody zabronione!