28 stycznia 1915 r. urodzi艂 si臋 Kazimierz Moskal ps. „Brzezina” – „niez艂omny” rozwadowskiej AK i WiN

聽Kazimierz Moskal ps. „Brzezina”, „Bosak”, „Budulski”聽

ur. 28 stycznia 1915 r. – zm. 1976
Podporucznik Wojska Polskiego
Komendant plac贸wki Armii Krajowej „Wilcze 艁yko”, „152” w Rozwadowie
„呕o艂nierz Wykl臋ty” WiN


kmdt. Kazimierz Moskal urodzi艂 si臋 28 stycznia 1915 r. we wsi Pilch贸w ko艂o Stalowej Woli. Szko艂臋 powszechn膮 uko艅czy艂 w Pilchowie. W latach 1926-1934 nauk臋 kontynuowa艂 w Pa艅stwowym Gimnazjum im. Stefana Czarnieckiego w Nisku, kt贸r膮 uko艅czy艂 11 maja 1934 r. S艂u偶b臋 wojskow膮 odby艂 w Kielcach w latach 1934-1936, kt贸r膮 uko艅czy艂 w stopniu podporucznika. W latach 1936-1938 uczy艂 si臋 w Pa艅stwowej Szkole Teletechnicznej w Warszawie.

Wrzesie艅 1939

Zmobilizowany z chwil膮 napadu Niemiec na Polsk臋, dosta艂 przydzia艂 do Armii „Krak贸w” Wojska Polskiego. W rezultacie wycofania si臋 polskich wojsk na wsch贸d wpad艂 w r臋ce Sowiet贸w we Lwowie. Jako oficer unikn膮艂 wyw贸zki na 艣mier膰 do Katynia, bo wraz z kolegami uda艂o si臋 mu zbiec do Przemy艣la. W Przemy艣lu u kolegi leczy艂 podniszczone zdrowie, a nast臋pnie przedost艂 si臋 do rodzinnego domu w Pilchowie. Po powrocie podobno by艂 potwornie wybiedzony i trudny do rozpoznania, nawet przez najbli偶szych.

Praca konspiracyjna

Wkr贸tce Kazimierz Moskal jako zdemobilizowany podporucznik rezerwy nawi膮zuje kontakt z konspiracj膮 i zostaje 偶o艂nierzem Zwi膮zku Walki Zbrojnej (ZWZ), kt贸ry wkr贸tce zostaje przemianowany na Armi臋 Krajow膮. W rozwadowskiej plac贸wce ZWZ „Wilcze 艁yko” wchodz膮cej p贸藕niej w sk艂ad obwodu Nisko-Stalowa Wola AK o kryptonimie „152” pe艂ni艂 obowi膮zki dow贸dcy plutonu o krypt. „Az-3” obejmuj膮cego Pilch贸w i wie艣 Turbi臋. W rozwadowskiej plac贸wce „152” AK, kt贸ra dzia艂a聽do ko艅ca istnienia AK, pe艂ni艂 r贸wnie偶 funkcj臋 podkomendnego i dwukrotnie komendanta plac贸wki.

konspiracja antykomunistyczna

Po tzw. „wyzwoleniu” zamiast podzi臋kowa艅 za d艂ug膮 i niebezpieczn膮 walk臋 przeciwko Niemcom, przychodzi zagro偶enie prze艣ladowa艅 i aresztowania od strony Sowiet贸w i polskiego UB. Zanim to nast膮pi podejmuje decyzj臋 pozostania w konspiracji i po rozwi膮zaniu AK organizuje w Rozwadowie i okolicach struktury konspiracyjnego antysowieckiego zrzeszenia „Wolno艣膰 i Niezawis艂o艣膰” (WiN). By nie by膰 za bardzo „na oku” NKWD i UB, przez jaki艣 czas ukrywa si臋 a偶 w Bielawie, gdzie schronienia udziela mu kolega i by艂y komendant rozwadowskiej plac贸wki AK J贸zef Wachsman-Kruczkiewicz ps. „Wolski”, kt贸ry uciek艂 tam w 1944 r. gdy by艂 zagro偶ony aresztowaniem po wpadce rozwadowskiego Kedywu.

J贸zef Wachsman-Kruczkiewicz „Wolski” i Kazimierz Moskal „Brzezina” dow贸dcy rozwadowskiej plac贸wki AK krypt. 鈥濿ilcze Lyko”.

Mimo pozornego spokoju w okresie organizowania si臋 konspiracyjnych siatek WiN-u, UB sukcesywnie aresztowa艂a i wrzuca艂a do wi臋zie艅 偶o艂nierzy AK. Represje da艂y o sobie zna膰, r贸wnie偶 i na terenie dzisiejszej Stalowej Woli. Po referendum z 30 czerwca 1946 rok aresztowania nasili艂y si臋 bardziej, szczeg贸lnie po fa艂szywych wyborach do sejmu w styczniu 1947 r. i amnestii og艂oszonej z tej okazji. Aresztowania cz艂onk贸w WiN-u jako ludzi wrogich nowym komunistycznym przemianom nasili艂y si臋 jesieni膮 1947 r. i wczesn膮 wiosn膮 1948 r.

Aresztowanie聽przez UB

Kazimierz Moskal „Budulski” zostaje aresztowany przez Urz膮d Bezpiecze艅stwa 4 grudnia 1947 r. Wraz z nim zostaje aresztowanych w Rozwadowie, Charzewicach, Stalowej Woli i w okolicznych miejscowo艣ciach oko艂o sze艣膰dziesi臋ciu os贸b. Po czasie cz臋艣膰 zosta艂a zwolniona, a cz臋艣膰 pozosta艂ych zosta艂a osadzona w ubeckich aresztach 艣ledczych. 聽Po okresie 艣ledczym wype艂nionym potwornymi torturami Kazimierz Moskal stan膮艂 przedkomunistycznym s膮dem wojskowym w Rzeszowie w dniach 1-3 czerwca 1948 r. Razem z nim stan臋艂o jedenastu cz艂onk贸w WiN-u. 7 czerwca 1948 r. Kazimierz Moskal zostaje skazany na kar臋 艣mierci przez ubecki s膮d. Jednak na mocy amnestii kara zosta艂a z艂agodzona.

Postanowienie o zastosowaniu amnestii dla Kazimierza Moskala

Za艣wiadczenie amestii Kazimierza Moskala

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

W sumie Kazimierz Moskal przebywa w wi臋zieniach PRL-u 8 lat. Do domu rodzinnego w Pilchowie powraca 10 maja 1956 roku. Mimo powa偶nego uszczerbku na zdrowiu podejmuje prac臋 zawodow膮 w charakterze elektromontera. Po zawarciu zwi膮zku ma艂偶e艅skiego z El偶biet膮 Czajkowsk膮, przez jaki艣 czas zamieszkuje w Charzewicach, a nast臋pnie z 偶on膮 i c贸rk膮 Ann膮 przenosz膮 si臋 do Stalowej Woli. Po ci臋偶kiej chorobie zmar艂 w Stalowej Woli w 1976 r. w wieku 61 lat, nie doczekuj膮c wolnej Polski. Spoczywa na Cmentarzu Parafialnym w Stalowej Woli – Rozwadowie.

Cze艣膰聽Jego Pami臋ci!

 

MW/Fundacja KEDYW

藕r贸d艂o: Archiwum Muzeum Kierownictwa Dywersji Armii Krajowej 9w organizacji),聽 Maria Rehorowska „Rozwad贸w nad Sanem i Charzewice w konspiracji antyniemieckiej i antysowieckiej”