(fot. D. Garbacz)
Ryszard 艢li偶y艅ski
ps. „Skowron”, „Bystry”
ur. 29聽listopada聽1910 r. – zm. 13 pa藕dziernika 1944 r.
9聽marca 1944 r. w wyniku aresztowania 贸wczesnego komendanta Obwodu „Niwa” Kazimierza Pilata ps. „Zaremba” przez stalowowolskie Gestapo, dow贸dztwo nad obwodem przejmuje Oficer Dywersji por. Zenon Sobota ps. „艢wida” – dow贸dca Kedywu Podokr臋gu AK Rzesz贸w, kt贸remu zostaje powierzony plan odbicia Kazimierza Pilata. Ju偶 na drugi dzie艅 po aresztowaniu Kazimierza Pilata, Sobota mianuje Ryszarda 艢li偶y艅skiego ps. „Skowron”, „Bystry” ze stalowowolskiej AK na Komendanta Obwodu „Niwa” (Nisko – Stalowa Wola). Dodatkowo Sobota nakazuje utworzenie specjalnego zespo艂u marszowo-bojowego do obicia Kazimierza Pilata z wi臋zienia Gestapo w Stalowej Woli. Plany te jednak nie powiod膮 si臋 gdy偶 wkr贸tce Kazimierz Pilat ginie w stalowowolskiej katowni Gestapo przy dzisiejszej ul. ks. Skoczy艅skiego 26. Ryszard 艢li偶y艅ski pe艂ni funkcj臋 komendanta Obwodu jedynie przez miesi膮c czasu, zagro偶ony aresztowaniem musi ucieka膰 ze Stalowej Woli. Przedostaje si臋 z rodzin膮 do Warszawy gdzie wkr贸tce zginie w Powstaniu Warszawskim.
Ryszard 艢li偶y艅ski urodzi艂 si臋 w Brze艣ciu na Bugiem, syn Ryszarda i Apolonii z d. Czarneckiej. Z wykszta艂cenia technik budowlano – drogowy. Podporucznik rezerwy Wojska Polskiego. 聽Pracowa艂 w Ministerstwie Komunikacji, a nast臋pnie w kierownictwie budowy gmachu dyrekcji PKP w Warszawie. Od Czerwca 1933 roku do maja 1938 roku pracowa艂 przy przebudowie Warszawskiego W臋z艂a Kolejowego. W maju 1938 roku podj膮艂 prac臋 konstruktora budowlanego w wydziale technicznym Zak艂ad贸w Po艂udniowych w Katowicach. Latem 1938 roku przeprowadzi艂 si臋 do Stalowej Woli gdzie nadal pracowa艂 jako konstruktor budowlany w Zak艂adach Po艂udniowych Stalowej Woli. Pracowa艂 r贸wnie偶 jako konstruktor kolonii mieszkalnej Stalowej Woli.
Praca konspiracyjna
W czasie okupacji podj膮艂 si臋 dzia艂alno艣ci konspiracyjnej w Stalowej Woli. By艂 jednym z organizator贸w Zwi膮zku Walki Zbrojnej (ZWZ) w Stalowej Woli. W grudniu 1943 roku zosta艂 aresztowany przez Gestapo. Po szybkiej akcji rozwadowskiego Kedywu zosta艂 odbity z r膮k okupanta w szpitalu w Stalowej Woli (dzisiejszej PSP nr 1 przy ul. Dmowskiego).
Jako 偶o艂nierz stalowowolskiej Armii Krajowej uczestniczy艂 w wielu akcjach rozwadowskiego Kedywu. Uczestniczy艂 w rozmowach scaleniowych Batalion贸w Ch艂opskich (BCh) i Narodowej Organizacji Wojskowej (NOW). By艂 zast臋pca Komendanta Obwodu „Niwa” AK (Nisko-Stalowa Wola). 聽W marcu 1944 roku po aresztowaniu Komendanta Obwodu „Niwa” Kazimierza Pilata ps. „Zaremba” przej膮艂 w marcu 1944 roku funkcj臋 Komendanta Odwodu. Zagro偶ony aresztowaniem w kwietniu 1944 roku聽uciek艂 z rodzin膮 do Warszawy. Uczestniczy艂 w Powstaniu Warszawskim. Zgina艂 13 pa藕dziernika 1944 roku, na skutek ran odniesionych w wyniku artyleryjskiego ostrza艂u. By艂 偶onaty, mia艂 syna Andrzeja. Zosta艂 pochowany na warszawskim Cmentarzu Pow膮zkowskim.
Cze艣膰 jego Pami臋ci!
MW
Oprac na podst. dokument贸w Muzeum Regionalnego w Stalowej Woli oraz „Brunatne Lata”- D. Garbacza.