(fot. D. Garbacz)
Ryszard Śliżyński
ps. „Skowron”, „Bystry”
ur. 29 listopada 1910 r. – zm. 13 października 1944 r.
9 marca 1944 r. w wyniku aresztowania ówczesnego komendanta Obwodu „Niwa” Kazimierza Pilata ps. „Zaremba” przez stalowowolskie Gestapo, dowództwo nad obwodem przejmuje Oficer Dywersji por. Zenon Sobota ps. „Świda” – dowódca Kedywu Podokręgu AK Rzeszów, któremu zostaje powierzony plan odbicia Kazimierza Pilata. Już na drugi dzień po aresztowaniu Kazimierza Pilata, Sobota mianuje Ryszarda Śliżyńskiego ps. „Skowron”, „Bystry” ze stalowowolskiej AK na Komendanta Obwodu „Niwa” (Nisko – Stalowa Wola). Dodatkowo Sobota nakazuje utworzenie specjalnego zespołu marszowo-bojowego do obicia Kazimierza Pilata z więzienia Gestapo w Stalowej Woli. Plany te jednak nie powiodą się gdyż wkrótce Kazimierz Pilat ginie w stalowowolskiej katowni Gestapo przy dzisiejszej ul. ks. Skoczyńskiego 26. Ryszard Śliżyński pełni funkcję komendanta Obwodu jedynie przez miesiąc czasu, zagrożony aresztowaniem musi uciekać ze Stalowej Woli. Przedostaje się z rodziną do Warszawy gdzie wkrótce zginie w Powstaniu Warszawskim.
Ryszard Śliżyński urodził się w Brześciu na Bugiem, syn Ryszarda i Apolonii z d. Czarneckiej. Z wykształcenia technik budowlano – drogowy. Podporucznik rezerwy Wojska Polskiego. Pracował w Ministerstwie Komunikacji, a następnie w kierownictwie budowy gmachu dyrekcji PKP w Warszawie. Od Czerwca 1933 roku do maja 1938 roku pracował przy przebudowie Warszawskiego Węzła Kolejowego. W maju 1938 roku podjął pracę konstruktora budowlanego w wydziale technicznym Zakładów Południowych w Katowicach. Latem 1938 roku przeprowadził się do Stalowej Woli gdzie nadal pracował jako konstruktor budowlany w Zakładach Południowych Stalowej Woli. Pracował również jako konstruktor kolonii mieszkalnej Stalowej Woli.
Praca konspiracyjna
W czasie okupacji podjął się działalności konspiracyjnej w Stalowej Woli. Był jednym z organizatorów Związku Walki Zbrojnej (ZWZ) w Stalowej Woli. W grudniu 1943 roku został aresztowany przez Gestapo. Po szybkiej akcji rozwadowskiego Kedywu został odbity z rąk okupanta w szpitalu w Stalowej Woli (dzisiejszej PSP nr 1 przy ul. Dmowskiego).
Przedwojenna szkoła powszechna, w której Niemcy urządzili szpital podczas okupacji, miejsce odbicia Ryszarda Śliżyńskiego. (fot: D. Garbacz)
Jako żołnierz stalowowolskiej Armii Krajowej uczestniczył w wielu akcjach rozwadowskiego Kedywu. Uczestniczył w rozmowach scaleniowych Batalionów Chłopskich (BCh) i Narodowej Organizacji Wojskowej (NOW). Był zastępca Komendanta Obwodu „Niwa” AK (Nisko-Stalowa Wola). W marcu 1944 roku po aresztowaniu Komendanta Obwodu „Niwa” Kazimierza Pilata ps. „Zaremba” przejął w marcu 1944 roku funkcję Komendanta Odwodu. Zagrożony aresztowaniem w kwietniu 1944 roku uciekł z rodziną do Warszawy. Uczestniczył w Powstaniu Warszawskim. Zginał 13 października 1944 roku, na skutek ran odniesionych w wyniku artyleryjskiego ostrzału. Był żonaty, miał syna Andrzeja. Został pochowany na warszawskim Cmentarzu Powązkowskim.
Opakunek meldunku „Skowrona-Bystrego” znaleziony w rozwadowskim Kedywie (fot. © Fundacja KEDYW)
Cześć jego Pamięci!
MW
Oprac na podst. dokumentów Muzeum Regionalnego w Stalowej Woli oraz „Brunatne Lata”- D. Garbacza.