5 września 1908 r. urodził się Wacław Grzędziński – żołnierz AK placówki „154” w Stalowej Woli | Muzeum Kierownictwa Dywersji Armii Krajowej (w organizacji)

Wacław Grzędziński

5 września 1908 – 5 kwietnia 1944

Żołnierz Armii Krajowej (placówka „154” w Stalowej Woli, Obwód AK Nisko-Stalowa Wola)

Wacław Grzędziński urodził się 5 września 1908 roku w Kamienskoje w Rosji (obwód smoleński). Był synem Stefana i Anny z d. Żurawska. Miał dwóch braci i trzy siostry. W latach 1933-1939 pracował jako urzędnik w Hucie Pokój w Rudzie Śląskiej (woj. śląskie).

Okupacja niemiecka

W kwietniu 1940 roku podczas niemieckiej okupacji przybył do Stalowej Woli gdzie dostał pracę jako księgowy w niemieckich zakładach zbrojeniowych „Stahlwerke Braunschweig GmbH – Werk Stalowa Wola” (okupowanych Zakładach Południowych – COP).

Konspiracja antyniemiecka

Mieszkając i pracująć w Stalowej Woli w czasie niemieckiej okupacji nawiązał kontakty z prężnie działającą w Zakładach konspiracją i wkrótce został żołnierzem ruchu oporu. Po powołaniu Armii Krajowej był żołnierzem stalowowolskiej placówki AK krypt. „154”. W Stalowej Woli mieszkali również członkowie jego rodziny najbliższej rodziny. Jego szwagier Rudolf Opyrchała ps. „Marek” był oficerem w stalowowolskiej AK.

Aresztowanie

Według jego szwagra Rudolfa Opyrchała, Wacław Grzędziński i ówczesny komendant Obwodu AK Nisko–Stalowa Wola kpt. Kazimierz Pilat ps. „Zaremba” wpadli tego samego dnia w ręce niemieckiej Gestapo w wyniku „wsyp” do jakich doszło na terenie Stalowej Woli w marcu 1944 roku. Wacław Grzędziński jak i komendant Kazimierz Pilat aresztowani zostali 9 marca 1944 roku podczas pracy na terenie Zakładów. Obydwaj po aresztowaniu zostali przetransportowani do siedziby Gestapo przy Bismarckstraße w Stalowej Woli gdzie poddani zostali brutalnemu śledztwu. Mimo brutalnych tortur Niemców nie wydali oni nikogo.

Niemiecki Wyrok

27 marca 1944 roku Niemcy rozplakatowali w Stalowej Woli obwieszczenie, na którym znajdowały się 33 nazwiska osób skazanych za „należenie do nielegalnej organizacji”. Wśród skazanych przez niemiecki sąd znajdował się Wacław Grzędziński oraz 24 inne osoby ze Stalowej Woli, Rozwadowa i okolic. Wyrok na więźniach z obwieszczenia Niemcy wykonali 5 kwietnia 1944 roku w nieznanym do dziś miejscu.

Niemieckie obwieszczenie z 27 marca 1944 r. skazujące na śmierć stalowowolskich żołnierzy AK. (fot. Stanisław Dąbrowa-Kostka).

Cześć Ich Pamięci!

MW / MKDAK

Bibliografia: Archiwum Muzeum Kierownictwa Dywersji Armii Krajowej (w organizacji), Praca Zbiorowa „Oddali życie za Polskę”, Dionizy Garbacz „Brunatne Lata”, Stanisław Dąbrowa-Kostka „Hitlerowskie Afisze Śmierci”, fot. Archiwum Dionizego Garbacza.