„Aktion 1005” w Rozwadowie – niemiecka próba zniszczenia śladów zbrodni

„Aktion 1005” w Rozwadowie – niemiecka próba zniszczenia śladów zbrodni

W ramach tajnej niemieckiej akcji „Aktion 1005”, do Rozwadowa przybyła w połowie 1944 r. grupa, która wykonała zniszczenie „rowu” zawierającego, według Niemców, ok. 500 zwłok pomordowanych przez nich ofiar. Na tym terenie znajduje się dziś prowizoryczny parking, śmietniki oraz część Cmentarza Parafialnego z Mogiłą Zbiorową zamordowanych w egzekucjach w Rozwadowie i Charzewicach 19 i 20 października 1943 r.
„Unternehmen Wrzawy” – niemiecka operacja odwetowa na północnym Podkarpaciu

„Unternehmen Wrzawy” – niemiecka operacja odwetowa na północnym Podkarpaciu

W październiku 1943 roku, po serii udanych akcji polskiego podziemia na północnym Podkarpaciu, Niemcy postanowili pomścić ich sukces. Niemieckie dowództwo terenu rozwścieczone zlikwidowaniem Niemca Martina Fuldnera w Charzewicach i rozbiciem dwa dni później posterunku policji we Wrzawach, w której zlikwidowany został komendant volksdeutsch Alfred Alscher, zarządzili przeprowadzenie szeroko okrojonej morderczej operacji mającej na celu zlikwidowanie oporu i wymierzenie kary Polakom.
20 października 1921 r. urodził się ppłk. Jerzy Łyżwa ps. „Puchacz” – żołnierz oddziału AK „Kmicica” Jana Orła-Wysockiego

20 października 1921 r. urodził się ppłk. Jerzy Łyżwa ps. „Puchacz” – żołnierz oddziału AK „Kmicica” Jana Orła-Wysockiego

W czasie niemieckiej okupacji był żołnierzem AK w woj. świętokrzyskim, później w lubelskim i w dyspozycyjnym oddziale AK Jana Orła „Kmicica” w dzisiejszym woj. podkarpackim. Po wojnie był autorem dwóch książek o swojej działalności. W jednej z nich znalazł się szczegółowy opis wnętrza tajnej bazy Kedywu Armii Krajowej Obwodu Nisko-Stalowa w obecnym budynku przyszłego Muzeum Kedywu.
20 października 1943 r. Niemcy rozstrzelali 25 Polaków w Charzewicach

20 października 1943 r. Niemcy rozstrzelali 25 Polaków w Charzewicach

20 października 1943 roku Niemcy wykonali drugą z rzędu egzekucję na terenach dzisiejszej Stalowej Woli (woj. podkarpackie), mordując 25 Polaków w Charzewicach. Egzekucja Polaków w Charzewicach była odwetem za zlikwidowanie przez Armię Krajową Niemca Martina Fuldnera - odpowiedzialnego za mord ziemiańskiej rodziny Horodyńskich i gości wesela z pobliskiego Zbydniowa. W tych dwóch egzekucjach Niemcy zamordowali łącznie 90 Polaków.
19 października 1943 r. Niemcy rozstrzelali 65 Polaków w Rozwadowie

19 października 1943 r. Niemcy rozstrzelali 65 Polaków w Rozwadowie

Egzekucja Polaków w Rozwadowie była odwetem za zlikwidowanie przez Armię Krajową posterunku niemieckiej policji we Wrzawach koło Sandomierza. W akcji zlikwidowany został komendant placówki volksdeutsch Albert Alscher, za którego Niemcy postanowili ukarać polską ludność i zarządzili odwet na więźniach z aresztu w Rozwadowie.
13 października 1943 r. AK zlikwidowała Niemca Martina Fuldnera – okupacyjnego zarządcę majątku Lubomirskich w Charzewicach

13 października 1943 r. AK zlikwidowała Niemca Martina Fuldnera – okupacyjnego zarządcę majątku Lubomirskich w Charzewicach

Martin Fuldner zlikwidowany został w odwecie za zlecenie bestialskiego mordu na rodzinie Horodyńskich i gościach wesela 24 czerwca 1943 roku w dworze Horodyńskich w Zbydniowie. Wyrok Polskiego Państwa Podziemnego wykonany został na Fuldnerze i jego bliskich przez żołnierzy Kedywu Komendy Głównej Armii Krajowej przy wsparciu żołnierzy Zgrupowania „Ponurego” oraz lokalnych oddziałów NOW i AK. Niemcy nie darowali Polakom Fuldnera - kilka dni później pomścili akcję mordując w odwecie 25 Polaków.
Muzeum Kierownictwa Dywersji Armii Krajowej (w organizacji)