13 pa藕dziernika 2018 r. w USA spocz膮艂 p艂k. J贸zef Zawitkowski ps. „Wierny” – 偶o艂nierz oddzia艂u NOW-AK „Ojca Jana” Franciszka Przysi臋偶niaka [ZDJ臉CIA]

13 pa藕dziernika 2018 r. w Doylestown w stanie Pennsylvania po偶egnano pu艂kownika J贸zefa Zawitkowskiego. By艂 weteranem walk o niepodleg艂膮 Polsk臋 w czasie II wojny 艣wiatowej. Pu艂kownik Zawitkowski by艂 ostatnim 偶yj膮cym 偶o艂nierzem (m臋偶czyzn膮) zasa艅skiego oddzia艂u partyzanckiego NOW-AK „Ojca Jana” Franciszka Przysi臋偶niaka, kt贸ry dzia艂a艂 w czasie niemieckiej okupacji na granicy dzisiejszego wojew贸dztwa Podkarpackiego i Lubelskiego.

Msza 偶a艂obna w intencji zmar艂ego p艂k. J贸zefa Zawitkowskiego zosta艂a odprawiona w Kaplicy Cmentarnej na cmentarzu w Ameryka艅skiej Cz臋stochowie.聽 Msz臋 艢wi臋t膮 celebrowa艂 zast臋pca przeora Ameryka艅skiej Cz臋stochowy o. Jan Michlak. Na uroczysto艣ci pogrzebowe p艂k. Zawitkowskiego opr贸cz rodziny przybyli weterani organizacji kombatanckich, w艣r贸d nich mi臋dzy innymi weterani SWAP, Kadeci Pu艂askiego oraz przedstawiciele Rodziny Radia Maryja, Reduty Dobrego imienia – USA, Kluby Gazety Polskiej oraz cz艂onkowie Komitetu Obchod贸w Rocznicy Katastrofy Smole艅skiej i Ludob贸jstwa Katy艅skiego.

Podczas uroczystej Mszy 艢wi臋tej odczytany zosta艂 list Ministra Obrony Narodowej Mariusza B艂aszczaka, kt贸ry odczyta艂 w imieniu Ministra przyby艂y z Waszyngtonu p艂k. Micha艂 Sprengel, szef ataszatu Wojska Polskiego przy Ambasadzie RP w Waszyngtonie. Na r臋ce rodziny kondolencje od Konsula Generalnego RP Macieja Golubiewskiego, wicekonsula Mateusza Gmury oraz dyrektora Muzeum II Wojny 艢wiatowej z Gda艅ska dra Karola Nawrockiego przekaza艂 Tadeusz Antoniak – przedstawiciel weteran贸w SWAP z Nowego Jorku. Na koniec Tadeusz Antoniak wr臋czy艂 na r臋ce syna Jana Zawitkowskiego pami膮tkow膮 polsk膮 flag臋 od 10 Okr臋gu SWAP. Konkluduj膮c wyra藕nie wzruszony Jan Zawitkowski聽 podzi臋kowa艂 zgromadzonym go艣ciom za uczestnictwo w ostatniej drodze jego ojca. Na cze艣膰 zmar艂ego p艂k. J贸zefa Zawitkowskiego Pie艣艅 Konfederat贸w Barskich od艣piewa艂a polska 艣piewaczka operowa Marika Szczepek.

Po Mszy 艢w. kondukt 偶a艂obny uda艂 si臋 na Cmentarz Weterana, gdzie odby艂a si臋 ceremonia z艂o偶enia proch贸w do grobu. P艂k. J贸zef Zawitkowski spocz膮艂 w grobie tu偶 obok swojej 偶ony Janiny w pobli偶u pomnika „Husarza” i popiersia gen. W艂adys艂awa Andersa autorstwa mistrza Andrzeja Pity艅skiego. Na koniec ceremonii 偶egnaj膮c pu艂kownika Zawitkowskiego Marika Szczepek od艣piewa艂a pie艣艅 „Podziemna Armia Powraca”.


 

Pu艂kownik J贸zef Zawitkowski urodzi艂 si臋 20 lutego 1922 r. w Nisku w woj. Lwowskim (dzisiejsze woj. Podkarpackie). By艂 synem Jana i Marii z d. D膮bek. W 1936 r. uko艅czy艂 Szko艂臋 Powszechn膮 w Nisku. W latach 1936-1939 ucz臋szcza艂 do Szko艂y Handlowej w Rozwadowie (dzisiejszej Stalowej Woli). W 1939 r. przeszed艂 przeszkolenie Przysposobienia Wojskowego. 1 wrze艣nia 1939 r. gdy Niemcy zakatowali Polsk臋 zg艂osi艂 si臋 na ochotnika do Komendy Powiatowego Przysposobienia Wojskowego w Nisku, sk膮d zosta艂 skierowany do Policji Pa艅stwowej do obrony przeciwlotniczej, gdzie pe艂ni艂 s艂u偶b臋 wartownicz膮 przy koszarach, obiektach pa艅stwowych i stacji kolejowej w Nisku. Podczas wycofywania si臋 Wojska Polskiego zajmowa艂 si臋 kierowaniem wojsk za rzek臋 San.

Konspiracja

漏Fundacja KEDYW

J贸zef Zawitkowski w czasie okupacji (fot S. Puchalski)

W styczniu 1940 r. J贸zef Zawitkowski zosta艂 zaprzysi臋偶ony do Zwi膮zku Walki Zbrojne (ZWZ) przez koleg臋 ze Szko艂y Handlowej J贸zefa Pawlika ps. „Czajka”. W ZWZ przeszed艂 przeszkolenie podchor膮偶ych oraz szkolenie podoficerskie. W tym samym czasie podj膮艂 prac臋 na wydziale mechanicznym w okupowanych Zak艂adach Po艂udniowych – Centralnego Okr臋gu Przemys艂owego (COP) w Stalowej Woli, przemianowanych w贸wczas przez Niemc贸w na „Hermann G枚ring Stahlwerke – Werk Stalowa Wola”. W okupowanych ZP pracowa艂 przy inspekcji cz臋艣ci do niemieckich armat. W ZP dzia艂a艂 tak偶e w tajnej grupie sabota偶owej gdzie zajmowa艂 si臋 sabota偶em cz臋艣ci i op贸藕nianiem produkcji.

31 pa藕dziernika 1943 r. podczas Mszy 艢wi臋tej w ko艣ciele 艣w. J贸zefa w Nisku, zosta艂 ostrze偶ony, 偶e przyjecha艂o po niego Gestapo. Wraz z obecnymi na mszy kolegami, wydosta艂 si臋 bezpiecznie przez boczne drzwi ko艣cio艂a i umkn膮 gestapowcom. Zagro偶ony aresztowaniem zosta艂 skierowany za rzek臋 San do partyzanckiego oddzia艂u Narodowej Organizacji Wojskowego – Armii Krajowej (NOW-AK) „Ojca Jana” Franciszka Przysi臋偶niaka (krypt. OP-44). 1 listopada 1943 r. by艂 ju偶 w obozie za Sanem. 11 listopada 1943 r. wraz z grup膮 nowych partyzant贸w, zosta艂 zaprzysi臋偶ony do oddzia艂u w obozie聽podczas Mszy 艢wi臋tej w obecno艣ci komendanta NOW Kazimierza Mireckiego ps. „Tadeusz” oraz komendant贸w okolicznych plac贸wek AK.

Od 1 listopada 1943 r. do 25 lipca 1944 r. J贸zef Zawitkowski w oddziale „Ojca Jana” pe艂ni艂 funkcj臋 zast臋pcy dow贸dcy I-plutonu por. Boles艂awa Usowa ps. „Konar”, a p贸藕niej por. Ewalda Sroczy艅skiego ps. „D膮d”, z kt贸rymi bra艂 udzia艂 w licznych akcjach i bitwach oddzia艂u. W czerwcu 1944 r. walczy艂 z oddzia艂em w najwi臋kszej walce partyzanckiej z Niemcami na tzw. „Porytowym Wzg贸rzu” w Lasach Janowskich. W czasie walk z Niemcami zosta艂 ranny w lew膮 nog臋.

Wcielony do LWP

Po wej艣ciu Armii Czerwonej na tereny Rzeszowszczyzny zosta艂 w grudniu 1944 r. wcielony do formowanego Ludowego Wojska Polskiego (LWP) i skierowany zosta艂 do 7-go baonu zapasowego LWP do Budzynia ko艂o Kra艣nika, a nast臋pnie w styczniu 1945 r. zosta艂 przeniesiony do 31 pu艂ku artylerii przeciwpancernej 11 Samodzielnej Brygady Przeciwpancernej do Bia艂ki ko艂o Zamo艣cia. W marcu 1945 r. kolejny raz walczy艂 z Niemcami, tym razem w szeregach LWP w walce pod Budziszynem. Na froncie niemieckim przebywa艂 do 9 maja 1945 r. w rejonie pomi臋dzy L枚bau i Dreznem. Po zaj臋ciu tych teren贸w przez Sowiet贸w stacjonowa艂 wraz z oddzia艂em w Lobau do czerwca 1945 r., poczym zostali skierowani do Polski, gdzie nast膮pi艂a reorganizacja LWP. Po reorganizacji zosta艂 skierowany do Biedruska na poligon nr 2. Tam dosta艂 rol臋 administracyjn膮 m.in. przy wydawaniu 偶o艂nierzom dokument贸w i jako kurier specjalny. Maj膮c dost臋p do dokument贸w i legitymacji „in blanco”, za艂atwi艂 kilka fa艂szywych legitymacji i zwolnie艅 na urlopy dla swoich koleg贸w i p贸藕niejszych dow贸dc贸w oddzia艂贸w Narodowego Zjednoczenia Wojskowego (NZW) tj. dla Stanis艂awa Pelczara „Majki”, Tadeusza Gajdy „Tarzana”, J贸zefa Zadzierskiego „Wo艂yniaka” oraz dla swojego brata W艂adys艂awa „Gila”.

Podczas urlopu w 24 grudnia 1945 r. o偶eni艂 si臋 z Janin膮 Machut. W maju 1946 r. zosta艂 przeniesiony do Krakowa, a w listopadzie tego samego roku zosta艂 zdemobilizowany i odes艂any do domu. Po demobilizacji zamieszka艂 z 偶on膮 w Skoroszowie na 艢l膮sku, gdzie by艂 inwigilowany przez UB. W maju 1947 r. przeni贸s艂 si臋 z 偶on膮 do Namys艂owa i rozpocz膮艂 prac臋 w PZGS „Samopomoc Ch艂opska” jako kierownik bran偶y odzie偶owo-sk贸rzanej. W Namys艂owie r贸wnie偶 zosta艂 szybko namierzony przez UB, jak wspomina艂 po latach: „UB w Namys艂owie cz臋sto zabiera艂o mnie na przes艂uchania odno艣nie broni, (pytali) o koleg贸w z partyzantki, o ich nazwiska, pseudonimy itp. Nie oby艂o si臋 bez wulgarnych s艂贸w, straszenia, trwa艂o to do 1956 r. W tym czasie na mocy amnestii opu艣cili聽wi臋zienia: „Ojciec Jan”, por. „Kordian”, „Majka”, „Kosiba”, mjr. „Pomian”, „Zabawa”, „Szpak”, kt贸rzy nawi膮zali ze mn膮 kontakt, odwiedzaj膮c si臋 wzajemnie. „Ojciec Jan” i inni oficerowie i koledzy, byli wdzi臋czni, 偶e niczego i nikogo nie zdradzi艂em, 偶e w艂a艣ciwy obra艂em pseudonim.”聽– wspomina艂 w swoich relacjach w 2001 r. p艂k. J贸zef Zawitkowski „Wierny”.

Emigracja

W 1966 r. na mocy dekretu 艂膮czenia rodzin wyjecha艂 do USA z 偶on膮 i pi臋ciorgiem dzieci do brata W艂adys艂awa. Zamieszkali w stanie Nowy Jork. Przez ca艂y czas na emigracji dzia艂a艂 w organizacjach kombatanckich i organizacjach patriotycznych, zawsze pami臋taj膮c i krzewi膮c pami臋膰 patriotyczn膮 o Polsce. By艂 odznaczony licznymi orderami i medalami za zas艂ugi dla niepodleg艂ej Polski.

Ordery i medale J贸zefa Zawitkowskiego (fot. Jan Zawitkowski)

Odznaczony przez Prezydenta

W 2017 r. J贸zef Zawitkowski odebra艂 medal, kt贸ry zosta艂 mu przyznany 15 czerwca 2016 r. przez Prezydenta Andrzej Dud臋. Order Krzy偶a Niepodleg艂o艣ci J贸zef Zawitkowski odebra艂 12 pa藕dziernika 2016 r. z r膮k 贸wczesnego Sekretarza Stanu w MON – Ministra Bartosza Kownackiego, podczas wizyty w Waszyngtonie. Jako podarunek J贸zef Zawitkowski otrzyma艂 r贸wnie偶 w prezencie od Ministra Kownackiego szabl臋 oficersk膮.

漏Fundacja KEDYW

Od lewej Pu艂kownik Micha艂 Sprengel, szef ataszatu Wojska Polskiego przy Ambasadzie RP w Washingtonie; Sekretarz Stanu MON – Minister Bartosz Kownacki, J贸zef Zawitkowski z krzy偶em na szyi i szabl膮 oficersk膮 i po prawej 鈥 Komandor Polskiej Marynarki Wojennej 艁ukasz Boguszewski. (fot. Jan Zawitkowski)

J贸zef Zawitkowski „Wierny” zmar艂 14 wrze艣nia 2018 r. w szpitalu w Buffalo, w stanie Nowy Jork, w wieku 96 lat. Jego prochy spoczywaj膮 na Cmentarzu Weterana w Ameryka艅skiej Cz臋stochowie w Doylestown w stanie Pennsylvania.

Cze艣膰 Jego Pami臋ci!

MW / Fundacja KEDYW / MKDAK – 漏 Wszelkie prawa zastrze偶one!

殴r贸d艂a: Archiwum Muzeum Kierownictwa Dywersji Armii Krajowej (w organizacji) „Maszynopisy i listy J贸zefa Zawitkowskiego”, Relacje Jana Zawitkowskiego, National Shrine of Our Lady of Cz臋stochowa in Doylestown, PA.


Pierwsze w Polsce Muzeum Kedywu – elitarnego pionu dywersyjnego Armii Krajowej powstaje w czynie spo艂ecznym z inicjatywy Fundacji KEDYW. Nasza dzia艂alno艣膰 opiera si臋 na wolontariacie i darowiznach ludzi dobrej woli. Bez twojego wsparcia nie osi膮gniemy celu! WESPRZYJ NAS!聽

Konto bankowe: SANBank Nadsa艅ski Bank Sp贸艂dzielczy
Nr konta: 05 9430 0006 0046 7597 2000 0001
KOD SWIFT: POLUPLPR
Lub bezpiecznie kart膮 p艂atnicz膮 przez system p艂atno艣ci PayPal