ppor. Bolesław Maślach ps. „Ryś”

ur. 09.09.1925 r. – zm. 28.12.2013 r.

Żołnierz placówki AK w Stalowej Woli
Żołnierz part. oddz. NZW „Tarzana” Tadeusza Gajdy

Podporucznik Bolesław Maślach urodził się 5 września 1925 r. w Wygodzie w dawnym województwie stanisławowskim na Kresach Wschodnich. Był synem Stanisława i Marii z Wolaków. W 1937 r. przeprowadził się wraz z rodziną do Pysznicy koło Stalowej Woli, skąd pochodził jego ojciec, a następnie w 1940 r. do Stalowej Woli. W Nisku ukończył szkołę powszechną i po niej podjął naukę w stalowowolskim gimnazjum, którą przerwał wybuch wojny. W czasie niemieckiej okupacji przyjął się jako uczeń do okupowanych Zakładów Południowych (COP) przemianowanych przez Niemców na „Hermann Göring Stahlwerke – Werk Stalowa Wola”, gdzie uczęszczał również do niemieckiej przyzakładowej szkoły zawodowej. Po ukończeniu zakładowej szkoły tj. od marca 1943 r. pracował już jako pełnoetatowy pracownik Zakładów na stanowisku ślusarza.

Konspiracja antyniemiecka i antysowiecka

W 1943 r. w wieku 18 lat wstąpił w szeregi Armii Krajowej i został żołnierzem stalowowolskiej placówki AK o kryptonimie „154”. W stalowowolskiej AK walczył do momentu rozformowania AK.

We wrześniu 1944 r. został wcielony przez komunistów do Ludowego Wojska Polskiego (LWP) i przeszedł kurs oficerski. Po karnym przeniesieniu do kompani wartowniczej w Nowinach koło Tomaszowa Lubelskiego, za „proakowskie poglądy” zakazane przez nowe władze ludowe, postanowił zdezerterować z LWP w kwietniu 1945 r. Po dezercji z LWP powrócił do Stalowej Woli gdzie wstąpił w szeregi nowo powstałego antykomunistycznego partyzanckiego oddziału Narodowego Zjednoczenia Wojskowego (NZW) „Tarzana” Tadeusza Gajdy. W oddziale „Tarzana” walczył do 11 lipca 1945 r. Tego dnia, batalion 3 dywizji LWP dowodzony przez sowieckiego generała Stanisława Zajkowskiego rozbił oddział „Tarzana” w Lipowcu, kilkanaście kilometrów na północ od Stalowej Woli. W potyczce z LWP aresztowano 30 partyzantów w tym Bolesława Maślacha. Na drugi dzień komuniści zabili w publicznej egzekucji 3 najstarszych stopniem partyzantów „Tarzana” na rynku w Janowie Lubelskim, Bolesław Maślach z resztą aresztowanych trafili do więzienia w Lublinie.

Czytaj więcej: Akcja rozbicia oddziału NZW „Tarzana” Tadeusza Gajdy

Wyrok komunistów

Wyrokiem Wojskowego Sądu Okręgowego w Lublinie Bolesław Maślach został skazany na 8 lat więzienia za dezercję i przynależność do AK. Po niedługim czasie, na mocy amnestii został zwolniony z aresztu. Po wyjściu na wolność powrócił do pracy w dawnych Zakładach Południowych, tym razem przemianowanych przez komunistów na Hutę Stalowa Wola. W tym samym czasie wznowił naukę w wieczorowym liceum.

W obawie przed powtórnym aresztowaniem wyjechał do Wrocławia, gdzie pracował przez kilka miesięcy w Polskich Zakładach Lotniczych w Psim Polu. Przeczuwając kolejny raz zagrożenie aresztowaniem przez Urząd Bezpieczeństwa (UB), zwolnił się i zatrudnił w Złotoryjskich Kamieniołomach Drogowych w Nowym Kościele, gdzie pracował do 1952 r., awansując na kierownika technicznego zakładu.

W 1952 r. powrócił do Stalowej Woli i kolejny raz podjął pracę w Hucie Stalowa Wola. W tym czasie ukończył zaocznie technikum mechaniczno-elektryczne. W HSW pracował jako technolog, a potem jako kierownik sekcji technologicznej, w jednym z zakładów mechanicznych. Na wcześniejszą emeryturę przeszedł w październiku 1981 r.

Działalność kombatancka

Od samego początku powstania koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej w Stalowej Woli był jego aktywnym działaczem. W 1994 r. został prezesem koła, funkcję tę sprawował przez 19 lat do 2013 r.

Odznaczenia

Był odznaczony Krzyżem Kawalerskim Odrodzenia Polski, Krzyżem Wolności i Niepodległości oraz Krzyżem Wolności i Niepodległości z Mieczem – ostatnie dwa zostały nadane Dekretem Prezydenta RP Ryszarda Kaczorowskiego 1 września 1989 r. wraz z Honorowym Stopniem Oficerskim Podporucznika Polskich Sił Zbrojnych.

Był żonaty. Zmarł 28 grudnia 2013 r. w Stalowej Woli w wieku 88 lat. Uroczystości pogrzebowe odbyły się 31 grudnia 2013 r. w kościele pw. Trójcy Przenajświętszej w Stalowej Woli. Spoczywa na Cmentarzu Komunalnym w Stalowej Woli.

Cześć Jego Pamięci!

MW / Fundacja KEDYW / MKDAK

Bibliografia: Archiwum Muzeum Kierownictwa Dywersji Armii Krajowej (w organizacji), Skarbimir Socha „Czerwona Śmierć”, Tarnobrzeskie Zeszyty Historyczne nr 13, memento.com.pl

© COPYRIGHT 2016-2018 Fundacja KEDYW. Wszelkie Prawa zastrzeżone. Kopiowanie tekstów, zdjęć lub filmów bez zgody Fundacji KEDYW zabronione!

Pierwsze w Polsce Muzeum Kedywu – elitarnego pionu dywersyjnego Armii Krajowej powstaje w czynie społecznym z inicjatywy Fundacji KEDYW. Nasza działalność opiera się na wolontariacie i darowiznach ludzi dobrej woli. Bez twojego wsparcia nie osiągniemy celu! WESPRZYJ NAS! 

Konto bankowe: SANBank Nadsański Bank Spółdzielczy
Nr konta: 05 9430 0006 0046 7597 2000 0001
KOD SWIFT: POLUPLPR
Lub bezpiecznie kartą płatniczą przez system płatności PayPal