8 grudnia 1900 r. urodził się dr Hieronim Krasoń – lekarz AK Rozwadów | Muzeum Kierownictwa Dywersji Armii Krajowej (w organizacji)

dr Hieronim Krasoń

ur. 8 grudnia 1900 r. – zm. 6 stycznia 1988 r.

Ochotnik obrony Lwowa
Żołnierz Wojska Polskiego II RP
Żołnierz Armii Krajowej placówki „Wilcze Łyko”, „152” Rozwadów

Dr Hieronim Krasoń urodził się 8 Grudnia 1900 r. w Charzewicach, dzisiejszej dzielnicy Stalowej Woli. Szkołę powszechną ukończył w Rozwadowie, a następnie gimnazjum w Nisku. W 1918 r. jako student I-go roku studiów lekarskich we Lwowie przyłączył się do „Orląt Lwowskich” by bronić Lwów w wojnie polsko-ukraińskiej. Podczas walk z Ukraińcami został lekko rany. W szpitalu polowym spotkał znajomą księżną Karolinę Lubomirską, siostrę charzewickiego ordynata Jerzego Ignacego Lubomirskiego, która zatrzymała go do końca działań wojennych w swoim majątku w Bakończycach koło Przemyśla. Mimo, że wszyscy studenci biorący udział w tych walkach zostali skreśleni z list studentów, dzięki pomocy księżnej Lubomirskiej, Hieronimowi Krasoniowi udało się wrócić na uczelnię.

W 1927 r. ukończył studia o specjalizacji chirurg i ginekolog – położnik. W szpitalu im. św. Łazarza w Krakowie otrzymał asystenturę i tam pracował również nad pracą naukową do 1931 r. W 1932 r. powrócił do Rozwadowa i podjął się utworzenia i kierowania Ambulatorium Kolejowego w Rozwadowie. W tym czasie służył jako jedyny lekarz kolejowy.

Wybuch wojny

Okupacyjna recepta dr Hieronima Krasonia odnaleziona na strychu lokalu rozwadowskiego Kedywu, 2015 r. (fot. Fundacja KEDYW)

W 1939 r. podczas niemieckiej agresji na Polskę wstąpił na ochotnika w szeregi Wojska Polskiego II RP jako lekarz i wyruszył na koniu na swoje zgrupowanie do Sandomierza. Po kapitulacji jego oddziału w Lublinie, wrócił pieszo z Lublina do Rozwadowa.

W czasie niemieckiej okupacji dzięki temu, że znał dobrze język niemiecki uniknął łapanki i nie został wywieziony do obozu. Na rozkaz Niemców pozostał w pracy na stanowisku kierownika Ambulatorium Kolejowego, gdzie dostał obowiązek leczenia Niemców i Polaków pracujących na rozwadowskiej kolei. W tym samym czasie podjął również pracę na 1/2 etatu w Szpitalu Miejskim w Stalowej Woli.

Praca konspiracyjna

W czasie okupacji działał w rozwadowskiej Armii Krajowej. Jako żołnierz AK współpracował z lekarzami stalowowolskiej AK drem Henrykiem Trojanowskim i drem Zygmuntem Dobrzańskim pomagając żołnierzom AK, partyzantom oraz Polakom walczącym z okupantem. Na równo traktował żołnierzy i partyzantów różnych ugrupowań, pomagał wszystkim żołnierzom, partyzantom i potrzebującym pomocy.

Wpadka rozwadowskiego Kedywu

18 maja 1944 r. po walce stoczonej przez żołnierzy Kedywu Obwodu Nisko-Stalowa Wola z Gestapo na tzw. „Górce”, dr Krasoń został wezwany przez Niemców aby ratował ciężko rannego żołnierza Kedywu Stanisława Szumielewicza ps. „Kryspin” licząc, że wydobędą z niego zeznania. Relację dra Krasonia z wydarzeń tego dnia zapamiętała p. Irena Krasoń-Grzybowska:

„Pod groźbą użycia broni rozkazali mi ratować rannego, tak, aby mógł mówić. Tymczasem partyzant był w stanie agonalnym. Ja także należałem do AK, nie byłem jednak w stanie uratować życia Szumielewiczowi. Był śmiertelnie postrzelony w brzuch. Podałem silną dawkę morfiny, taką, że uśmierzyła ból, a jednocześnie sprawiła, że zraniony nie mógł zeznawać. Nie wiem, gdzie gestapowcy zawieźli partyzanta. Pewnie go dobili, chcąc wymusić zeznania i gdzieś zakopali…”

Tymczasowa tablica zamontowa przez Fundację KEDYW upamiętniająca miejsce ratowania Stanisława Szumielewicza przed rozwadowskim Dworcem PKP, naprzeciw „Górki” – dawnej bazy Kedywu AK. (fot. Fundacja KEDYW)

Po wojnie

Tuż po wejściu Sowietów do Rozwadowa we wrześniu 1944 roku był czynnym organizatorem Prywatnego Gimnazjum Ogólnokształcącego w Rozwadowie.

W 1946 r. został aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa (UB) za przynalezność do AK i wkrótce znalazł sie w pociągu do sowieckich Łagrów. Dzieki szybkiej akcji kolegów z antysowieckiej konspiracji został odbity wraz z innymi więźniami z wagonu na stacji towarowej. Akcją dodowdził wówczas Kazimierz Mazurkiewicz, późniejszy kasjer biletowy PKP na stacji w Stalowej Woli oraz jego brat ks. Mazurkiewicz.

W 1960 r. dr Hieronim Krasoń został mianowany dyrektorem Szpitala Kolejowego w Rozwadowie. W latach 70-tych przeszedł na emeryturę. W 1985 r. otrzymał tytuł „Zasłużony dla Stalowej Woli”. Zmarł 6 Stycznia 1988 r. Spoczywa na Cmentarzu Parafialnym w Rozwadowie.

Grób dr Hieronima Krasonia na Cmentarzu Parafialnym w Stalowej Woli - Rozwadowie.

Rodziny grób Krasoniów na Cmentarzu Parafialnym w Stalowej Woli – Rozwadowie.

Cześć Jego Pamięci!

MW / Fundacja KEDYW / MKDAK

Bibliografia: Archiwum Muzeum Kierownictwa Dywersji Armii Krajowej (w organizacji), Maria Rehorowska „Rozwadów nad Sanem i Charzewice w konspiracji antyniemieckiej i antysowieckiej”, Jerzy Łyżwa-Łyżwański „Wierchami Karpat”.

Pierwsze w Polsce Muzeum Kedywu – elitarnego pionu dywersyjnego Armii Krajowej powstaje w czynie społecznym z inicjatywy Fundacji KEDYW. Nasza działalność opiera się na wolontariacie i darowiznach ludzi dobrej woli. Bez twojego wsparcia nie osiągniemy celu! WESPRZYJ NAS!

Konto bankowe: SANBank Nadsański Bank Spółdzielczy
Nr konta: 05 9430 0006 0046 7597 2000 0001
KOD SWIFT: POLUPLPR
Lub bezpiecznie kartą płatniczą przez system płatności PayPal

ur. 8 grudnia 1900 r. – zm. 6 stycznia 1988 r.
Ochotnik „Orląt Lwowskich”
Żołnierz Wojska Polskiego II RP
Żołnierz Armii Krajowej placówki „Wilcze Łyko” Rozwadów

Dr Hieronim Krasoń urodził się 8 Grudnia 1900 r. w Charzewicach, dzisiejszej dzielnicy Stalowej Woli. Szkołę powszechną ukończył w Rozwadowie, a następnie gimnazjum w Nisku. W 1918 r. jako student I-go roku studiów lekarskich we Lwowie wstąpił w szeregi „Orląt Lwowskich” by bronić Lwów w wojnie polsko-ukraińskiej. Podczas walk z Ukraińcami został lekko rany. W szpitalu polowym spotkał znajomą księżną Karolinę Lubomirską, siostrę charzewickiego ordynata Jerzego Ignacego Lubomirskiego, która zatrzymała go do końca działań wojennych w swoim majątku w Bakończycach koło Przemyśla. Mimo, że wszyscy studenci biorący udział w tych walkach zostali skreśleni z list studentów, dzięki pomocy księżnej Lubomirskiej, Hieronimowi Krasoniowi udało się wrócić na uczelnię.