Między 22-24 września 1944 r. zginęła Krystyna Bełżyńska ps. „Krystyna” – łączniczka AK, Powstaniec Warszawski | Muzeum Kierownictwa Dywersji Armii Krajowej (w organizacji)

Krystyna Bełżyńska ps. „Krystyna”

ur. 1 września 1916 – 22-24 września 1944

Łączniczka Armii Krajowej Stalowa Wola
Łącznika Komendy Głównej AK – IV Oddz. Kwatermistrzowskiego
Łączniczka i sanitariuszka Kedywu KG AK zgrupowania „Leśnik” podczas Powstania Warszawskiego

Krystyna Bełżyńska z córkami Magdaleną i Edytą (fot. Edyta Bełżyńska-Solińska)

Krystyna Bełżyńska urodziła się 1 września 1916 r. w Poznaniu (woj. wielkopolskie). Była córką Zofii i Seweryna Krzyżaniaków. W Poznaniu uzyskała maturę i podjęła studia polonistyczne na Uniwersytecie Poznańskim. W trakcie studiów wyszła za mąż za Stanisława Bełżyńskiego późniejszego dowódcy Kedywu AK Obwodu Nisko-Stalowa Wola. Nie ukończyła studiów z powodu wybuchu wojny. W grudniu 1939 roku została wysiedlona z Poznania wraz z mężem Stanisławem i dwoma córkami roczną Magdalena i zaledwie kilkudniową Edytą. Po wysiedleniu przez Niemców na wschód, zamieszkali w Nisku koło Stalowej Woli, w domu Jana Gazdy zarządcy majątku Gerharda Francke.

18 maja 1940 roku mąż Stanisław został aresztowany i wywieziony pierwszym transportem do niemieckiego obozu KL Auschwitz, z którego został w 1941 r. zwolniony dzięki staraniom jego matki. Po powrocie Stanisława z obozu przeprowadzili się z Niska do Stalowej Woli, gdzie obydwoje przystąpili do działalności konspiracyjnej. Po powołaniu Armii Krajowej oboje działali w stalowowolskich strukturach AK. W 1942 r. Stanisław objął stanowisko oficera dywersji w obwodzie Nisko-Stalowa Wola AK i wkrótce został dowódcą Kedywu obwodu.

18 maja 1944 roku Niemcy natrafili na trop wiodący do bazy Kedywu w Rozwadowie (dzisiejsze powstające Muzeum Kedywu), w której przebywał z żołnierzami mąż Krystyny. Żołnierze Kedywu w czasie obławy podjęli walkę z Niemcami, niestety dwóch z nich zginęło. Mąż Krystyny Stanisław, który chcąc ułatwić ucieczkę swoim żołnierzom postanowił odwrócić uwagę Niemców na siebie, niestety sam zginął.

Po rozbiciu Kedywu i śmierci męża zagrożona dekonspiracją i aresztowaniem uciekła z córkami do Warszawy do swojej matki. W Warszawie natychmiast nawiązała kontakt z Komendą Główną AK i przystąpiła od razu do pracy konspiracyjnej. Wkrótce skierowana została do zgrupowania „Leśnik” AK, z którym walczyła w Powstaniu Warszawskim.

Po prawie dwumiesięcznej walce w Powstaniu, Krystyna Bełżyńska zginęła około 22-24 września podczas forsowania Wisły na starym mieście. Jej ciało nigdy nie zostało odnalezione. Osieroconym córeczką udało się przeżyć wojnę u Babci (mamy Krystyny). Do dziś mieszkają w Warszawie, gdzie założyły rodziny.

Krystyna Bełżyńska została pośmiertnie odznaczona Krzyżem Walecznych. Wraz z mężem Stanisławem zostali symbolicznie upamiętnieni na rodzinnym grobowcu na warszawskim Cmentarzu Powązkowskim.

Pomnik rodziny Bełżyńskich na warszawskich Powązkach

Cześć Ich Pamięci!

Czytaj więcej: Wpadka Kedywu obwodu Nisko – Stalowa Wola

MW / MKDAK

Bibliografia: Archiwum Muzeum Kierownictwa Dywersji Armii Krajowej (w organizacji), Edyta Bełżyńska-Solińska, Powstańcze biogramy Muzeum Powstania Warszawskiego.