ppor. Kazimierz Gajda ps. „Orlę”

1 luty 1927 – 14 kwietnia 2004

Żołnierz oddziału NOW-AK „Ojca Jana” Franciszka Przysiężniaka
Żołnierz Narodowego Zjednoczenia Wojskowego (NZW) „Majki” Stanisława Pelczara
Żołnierz Narodowego Zjednoczenia Wojskowego (NZW) „Tarzana” Tadeusza Gajdy

Podporucznik Kazimierz Gajda urodził się 1 lutego 1927 roku, w domu znanej dziś partyzanckiej rodziny Gajdów na ul. Lipowej w Charzewicach (obecnie dzielnica Stalowej Woli, woj. podkarpackie). Przed wybuchem II wojny światowej, jeszcze jako młody chłopiec został pomocnikiem w Zakładach Południowych (COP) w Stalowej Woli, które w czasach okupacji Niemcy przemianowali na zakłady zbrojeniowe „Stahlwerke Braunschweig GmbH – Werk Stalowa Wola”.

Konspiracja antyniemiecka

W 1944 roku zagrożony aresztowaniem porzucił pracę w „Stahlwerke Stalowa Wola” i skierowany został do partyzanckiego oddziału NOW-AK „Ojca Jana” Franciszka Przysiężniaka, do którego już w tym czasie należeli członkowie jego rodziny: Tadeusz Gajda ps. „Tarzan” oraz Piotr Gajda ps. „Pancerny”. Kazimierz Gajda w dniu przyjęcia do oddziału miał 17 lat i był wówczas najmłodszym partyzantem w oddziale „Ojca Jana”. Mimo krótkiej działalności w oddziale „Ojca Jana” uczestniczył w kilku akcjach bojowych oddziału. W czerwcu 1944 roku walczył z oddziałem „Ojca Jana” w największej bitwie partyzanckiej z Niemcami na tzw. Porytowym Wzgórzu w Lasach Janowskich (woj. lubelskie).

Konspiracja antysowiecka

Po wejściu Sowietów do południowo-wschodniej Polski i po przemianowaniu NOW na NZW przeszedł do antykomunistycznego oddziału Narodowego Zjednoczenia Wojskowego (NZW) Stanisława Pelczara ps. „Majka” i następnie do oddziału NZW swojego brata stryjecznego Tadeusza Gajdy „Tarzana”.

W maju 1945 roku walczył w tzw. „Bitwie Pod Kuryłówką” – zwycięskiej bitwie antykomunistycznego podziemia z sowiecką NKWD w Kuryłówce koło Leżajska (woj. podkarpackie). Następnie w czerwcu 1945 roku uczestniczył w bitwie oddziału „Tarzana” z NKWD pod Nowym Nartem (woj. podkarpackie). W czasie walk z oddziałem „Tarzana” został ranny w potyczce z ukraińską UPA pod Leżajskiem. W kolejnej bitwie w styczniu 1946 roku w Majdanie Zbydniowskim (woj. podkarpackie) znów został ranny, tym razem ciężko. Poszukiwany przez Urząd Bezpieczeństwa (UB) ukrywał się w Tarnowie i na Śląsku. Po dekonspiracji został aresztowany przez komunistów i wcielony do przymusowego ludowego Wojskowego Batalionu Pracy gdzie pracował dwa lata.

Zasłużony Bohater

Kazimierz Gajda za walkę o niepodległość Ojczyzny w wolnej Polsce został awansowany przez MON do stopnia podporucznika oraz uhonorowany wieloma odznaczeniami wojskowymi. Zmarł 13 kwietnia 2004 roku w wieku 77 lat, spoczywa na rodzinnym Cmentarzu Parafialnym w Stalowej Woli-Rozwadowie gdzie spoczywają wspomniani wyżej partyzanci z jego rodziny.

Cześć Jego Pamięci!

Rodzina partyzantów

Jak było wspomniane wyżej, Kazimierz Gajda pochodził z znanej partyzanckiej rodziny Gajdów, w której walczyły nawet kobiety. Jego wuj Józef Gajda ps. „Zawisza”, stryj Piotr Gajda ps. „Pancerny” i brat stryjeczny Tadeusz Gajda ps. „Tarzan” w czasie niemieckiej okupacji byli żołnierzami NOW, a następnie po przemianowaniu NOW w NZW Kazimierz, Józef i Tadeusz zostali żołnierzami oddziału partyzanckiego NZW „Tarzana” Tadeusza Gajdy. Jego wuj Józef ps. „Zawisza” (Ojciec Tarzana) i brat stryjeczny Tadeusz ps. „Tarzan” zginęli w więzieniach komunistów. Kazimierz Gajda ps. „Orlę” jako jedyny z partyzanckiej rodziny Gajdów dożył wolnej Polski.

Cześć ich Pamięci!

MW / MKDAK

Bibliografia: Archiwum Muzeum Kierownictwa Dywersji Armii Krajowej (w organizacji), Maria Rehorowska „Rozwadów nad Sanem i Charzewice w konspiracji antyniemieckiej i antysowieckiej”, Wspomnienia Wiesławy Kafary.

© COPYRIGHT 2016-2025. Wszelkie Prawa zastrzeżone. Kopiowanie tekstów, zdjęć lub filmów bez zgody zabronione!