Rudolf Golik ps. „Zych”, „Zagłoba”

11 sierpnia 1904 – 5 czerwca 1972

Żołnierz Wojska Polskiego II RP
Żołnierz Związku Walki Zbrojnej (ZWZ „Wilcze Łyko” Rozwadów) 
Żołnierz Armii Krajowej (AK „Wilcze Łyko”, „152” w Rozwadów)
Komendant Wojskowej Ochrony Powstania (WSOP AK Obwód Nisko–Stalowa Wola )
Żołnierz Wolność i Niezawisłość (WiN Rozwadów)

Rudolf Golik urodził się 11 sierpnia 1904 roku w Pilchowie koło Stalowej Woli (woj. podkarpackie). Był synem Walentego i Marii z d. Sarna. Przed wojną zamieszkał z rodziną we własnym domu w Charzewicach przy ul. Lipowej (obecnie dzielnica Stalowej Woli), gdzie do dziś mieszkają następne pokolenia Golików. W okresie międzywojennym odbył służbę wojskową w Marynarce Wojennej w Pińsku (Kresy Wschodnie). Był wielkim patriotą i człowiekiem o wielkim sercu. Pomagał wszystkim, którzy potrzebowali pomocy, często narażając swoje życie. Był bardzo lubiany i ceniony wśród żołnierzy konspiracji.

Konspiracja antyniemiecka

W konspiracji działał od pierwszych dni wojny. W 1939 roku został członkiem tajnej komórki konspiracyjnej o kryptonimie „Wilcze Łyko” w Rozwadowie (obecnie dzielnica Stalowej Woli), która później podporządkowała się Związku Walki Zbrojnej (ZWZ) i która po powołaniu Armii Krajowej została placówką AK o krypt. „152”. W strukturach AK pełnił funkcję dowódcy plutonu „Charzewice” oraz oficera broni w komendzie Obwodu Nisko–Stalowa Wola AK.

Rudolf Golik jako żołnierz AK brał udział w wielu akcjach. Uczestniczył w osłanianiu słynnej Akcji „F”, w której AK wykonała wyrok śmierci na niemieckim zarządcy majątku Lubomirskich w Charzewicach Martinie Fuldnerze. Rudolf uczestniczył także w planowaniu akcji „31”, mającej na celu odbicie komendanta Obwodu Nisko-Stalowa Wola AK kpt. Kazimierza Pilata ps. „Zaremba” z więzienia Gestapo w Stalowej Woli. Akcja ta, niestety została odwołana na wieść o zamordowaniu przez Niemców komendanta Pilata.

Rodzinny dom Golików na ul. Lipowej już od samego początku wojny często służył do spotkań konspiratorów. W domu Rudolf często ukrywał zagrożonych aresztowaniem i tzw. „spalonych” zmuszonych do ukrywania się. Po zamordowaniu przez Gestapo komendanta Obwodu Nisko-Stalowa Wola AK Kazimierza Pilata, ukrywał u siebie w domu żonę i syna komendanta, a następnie pomógł im bezpiecznie przedostać się do Zakopanego gdzie przeżyli wojnę.

W ramach przygotowań do ogólnopolskiego powstania (akcja „Burza”) został mianowany komendantem Wojskowej Straży Ochrony Powstania (WSOP). W ramach WSOP zadaniem jego było pokierować grupą zabezpieczającą Charzewice i Rozwadów w czasie odwrotu Niemców. W sierpniu 1944 roku mimo, że akcja „Burza” nie została w pełni zrealizowana na terenie Obwodu Nisko-Stalowa Wola AK, to pluton „Zagłoby” zabezpieczył drogi na przejeździe kolejowym Rozwadów–Turbia w okolicy dawnego majątkiem Lubomirskich (obecnie Park Dworski). Po przejściu tamtędy frontu walk Niemców z sowiecką Armią Czerwoną, na odcinku zabezpieczonym przez pluton „Zagłoby” została duża ilość porzuconej broni, którą zdołali przechwycić i zamelinować.

W 1944 roku po wpadce Kedywu w Rozwadowie i aresztowaniach żołnierzy obwodu, jego dom na chwilę stał się komendą Obwodu Nisko-Stalowa Wola Armii Krajowej, zanim dowództwo AK przeniosło komendę do Rudnika nad Sanem.

Konspiracja antykomunistyczna

W styczniu 1945 roku po rozwiązaniu struktur Armii Krajowej Obwodu Nisko-Stalowa Wola Rudolf Golik pozostał w konspiracji i przyłączył do powstającego antykomunistycznego Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość (WiN) w Nisku (woj. podkarpackie). W ramach WiN współorganizował później placówkę WiN w Rozwadowie.

Prześladowania komunistów

Po powołaniu WiN Rudolf Golik wkrótce niestety został zdekonspirowany i aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa (UB) i skazany za przynależność do AK, WiN i za posiadanie broni. W komunistycznych katowniach doświadczył brutalnych śledztw i tortur podczas odsiadywania wieloletniego wyroku komunistycznego sądu. Na jednym z takich przesłuchań wyrywano mu paznokcie, mimo to nigdy się nie złamał i nie wydał nikogo. Po kilku latach komunistycznego więzienia wyszedł na wolność bardzo schorowany i powrócił do Charzewic.

Tuż przed śmiercią, 27 kwietnia 1972 roku, po tak zwanej „odwilży”, odznaczony został Krzyżem Armii Krajowej za walkę w latach 1939-1945 w szeregach AK. Nie dożył jednak wolnej Polski. Zmarł 5 czerwca 1972 roku w Charzewicach. Spoczywa na Cmentarzu Parafialnym w Rozwadowie.

Rudolf Golik był żonaty z Zofią (z d. Laba), z którą miał dwóch synów Ryszarda i Wojciecha.

Cześć Jego Pamięci!

MW / MKDAK

Bibliografia: Archiwum Muzeum Kierownictwa Dywersji Armii Krajowej (w organizacji), Maria Rehorowska „Rozwadów nad Sanem i Charzewice w konspiracji antyniemieckiej i antysowieckiej”.

© 2016-2025 MKDAK. Wszelkie Prawa zastrzeżone. Kopiowanie tekstów, zdjęć lub filmów bez zgody zabronione!