Krystyna Bełżyńska z córkami Magdaleną i Edytą (fot. Edyta Bełżyńska-Solińska)

Krystyna Bełżyńska ps. „Krystyna”

ur. 1 września 1916 r. – zm. 22 – 24 września 1944 r.
Łączniczka AK Stalowa Wola – Rozwadów
Łącznika Komendy Głównej AK – IV Oddz. Kwatermistrzowskiego
Żołnierz zgrupowania AK „Leśnik” podczas Powstania Warszawskiego

Była łączniczką rozwadowskiej i stalowowolskiej Armii Krajowej. Po śmierci męża, dowódcy rozwadowskiego Kedywu Obwodu Nisko – Stalowa Wola uciekła do Warszawy, gdzie wstąpiła w szeregi warszawskiej Komendy Głównej AK, wkrótce została przydzielona do zgrupowania „Leśnik”, z którym walczyła w Powstaniu Warszawskim. W PW przeszła szlak bojowy od Woli do Starego Miasta poprzez kanały Śródmieścia po Górny Czerniaków. Zginęła w Powstaniu Warszawskim około 22 – 24 września 1944 r. forsując Wisłę na starym mieście.

Krystyna Bełżyńska urodziła się 1 września 1916 roku w Poznaniu. Była córką Zoffi i Seweryna Krzyżaniaków. W Poznaniu uzyskała maturę i podjęła studia polonistyczne na Uniwersytecie Poznańskim. W trakcie studiów wyszła za mąż za Stanisława Bełżyńskiego późniejszego dowódcy rozwadowskiego Kedywu AK Obwodu Nisko – Stalowa Wola. Nie ukończyła studiów z powodu wybuchu wojny. W grudniu 1939 roku została wysiedlona z Poznania wraz z mężem Stanisławem i córkami, roczną Magdalena i zaledwie kilkudniową Edytą. Po wysiedleniu przez Niemców na wschód, zamieszkali w Nisku koło Stalowej Woli w domu Jana Gazdy zarządcy majątku Gerharda Franckego.

18 maja 1940 roku mąż Stanisław zostaje aresztowany i wywieziony pierwszym transportem do niemieckiego obozu KL Auschwitz, z którego zostanie zwolniony dzięki staraniom jego matki w 1941 roku. Po powrocie Stanisława z obozu przeprowadzają się z Niska do Stalowej Woli, gdzie obydwoje wstępują do stalowowolskich struktur Armii Krajowej. Wkrótce Stanisław obejmuje stanowisko Oficera Dywersji w obwodzie Nisko – Stalowa Wola i zostaje dowódcą Kedywu Obwodu.

> Życiorys Stanisława Bełżyńskiego ps. „Kret” tutaj…

18 maja 1944 roku Niemcy natrafiają na trop wiodący do rozwadowskiego Kedywu, którego wówczas kieruje mąż Krystyny Stanisław Belżyński ps. „Kret”. Niemcy podejmują walkę z żołnierzami Kedywu i po opanowaniu sytuacji likwidują rozwadowski Kedyw. Podczas walki i próby ucieczki z rozwadowskiej „Górki” (siedziby Kedywu, obecnie Muzeum Kierownictwa Dywersji Armii Krajowej) ginie od niemieckich kul Stanisław Bełżyński.

Zagrożona aresztowaniem po śmierci męża, Krystyna ucieka z córkami do Warszawy do swojej matki. W Warszawie natychmiast nawiązuje kontakt z Komendą Główną Armii Krajowej i przystępuje do pracy konspiracyjnej. Kilka miesięcy później uczestniczy w Powstaniu Warszawskim jako łączniczka zgrupowania „Leśnik” AK .

Po prawie dwumiesięcznej walce w Powstaniu Krystyna Bełżyńska zginęła podczas forsowania Wisły na starym mieście około 22 – 24 września 1944 roku. Jej ciało nigdy nie zostało odnalezione. Osieroconym córeczką udaje się przeżyć wojnę u Babci – mamy Krystyny. Do dziś mieszkają w Warszawie, gdzie założyły rodziny.

Krystyna Bełżyńska została pośmiertnie odznaczona Krzyżem Walecznych. Wraz z mężem Stanisławem zostali upamiętnieni na rodzinnym grobowcu na warszawskim Cmentarzu Powązkowskim.

Cześć Ich Pamięci!

> O likwidacji rozwadowskiego Kedywu AK tutaj…

MW/Fundacja KEDYW

Bibliografia: Archiwum Muzeum Kierownictwa Dywersji Armii Krajowej (w organzacji), Edyta Solińska, Powstańcze biogramy Muzeum Powstania Warszawskiego.