Józef Żmija ps. „Hindus”
13 lutego 1923 – 12 lipca 1944

Żołnierz Armii Krajowej (Obwód Nisko-Stalowa Wola)
Żołnierz partyzanckiego oddziału NOW-AK „Ojca Jana” Franciszka Przysiężniaka

Józef Żmija urodził się 13 lutego 1923 roku w Suchej Beskidzkiej (woj. małopolskie). Pochodził z wielodzietnej rodziny Józefa i Anieli z d. Dyduch. Miał 6 braci i jedną siostrę. W młodości był harcerzem.

W 1938 roku przeprowadził się z rodziną do Charzewic (obecnie dzielnica Stalowej Woli, woj. podkarpackie) i rozpoczął naukę w gimnazjum przemysłowym przy Zakładach Południowych (Centralnego Okręgu Przemysłowego) w Stalowej Woli gdzie wkrótce też rozpoczął pracę. Po wybuchu wojny, jak wielu pracowników porzucił pracę w ZP. W grudniu 1939 roku powrócił do pracy w ZP przemianowanym wówczas przez Niemców na zakłady zbrojeniowe „Stahlwerke Braunschweig – Werk Stalowa Wola” gdzie w czasie okupacji pracował jako robotnik pomocniczy.

Konspiracja antyniemiecka

W czasie niemieckiej okupacji został żołnierzem Armii Krajowej w Stalowej Woli. W lutym 1944 roku zagrożony aresztowaniem porzucił pracę i opuścił  Stalową Wolę. Jako spalony żołnierz AK skierowany został na tzw. Zasanie (za prawy brzeg Sanu) do oddziału partyzanckiego NOW-AK „Ojca Jana” Franciszka Przysiężniaka. Oddział „Ojca Jana” w tamtym czasie współpracował z komendą obwodu Nisko-Stalowa Wola Armii Krajowej i często przyjmował „spalonych” ze Stalowej Woli w swoje szeregi.

Będąc w oddziale „Ojca Jana” Józef Żmija często uczestniczył w akcjach i wypadach sabotażowo-dywersyjnych na infrastrukturę kolejową. Jego działalność wspominał w swojej książce kolega z oddziału Stanisław Puchalski ps. „Kozak” w następujący sposób: „Na akcje dywersyjne wychodzą stale nasze patrole i partyzantów radzieckich z naszymi przewodnikami. Ciągle atakowana jest linia Rozwadów–Lublin, wysadzane są szyny kolejowe, niszczone nastawnie. Przewodnikiem, który bez przerwy chodził na takie akcje i przebywał poza obozem był Józef Żmija ps. „Hindus” z Charzewic.” – wspominał Puchalski.

Józef Żmija zginął 12 lipca 1944 roku w Bukowinie koło Ulanowa (woj. podkarpackie) w niewyjaśnionych okolicznościach.

Cześć Jego Pamięci!

MW / MKDAK

Bibliografia: Archiwum Muzeum Kierownictwa Dywersji Armii Krajowej (w organizacji), Dionizy Garbacz „Stalowa Wola 1937-1945”, Stanisław Puchalski „Partyzanci Ojca Jana”.

© 2016-2024 MKDAK. Wszelkie Prawa zastrzeżone. Kopiowanie tekstów, zdjęć lub filmów bez zgody zabronione!